Hành vi của Trần Văn H phạm tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản thuộc nhóm trường hợp làm chết người

Qua nghiên cứu bài viết “Trần Văn H phạm tội Giết người do vô ý hay phạm tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản” của tác giả Phạm Hoài Ngân đăng trên tạp chí ngày 01/12/2023, tôi cho rằng hành vi của Trần Văn H phạm tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản” là phù hợp với quy định của BLHS.

Trần Văn H phạm tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản quy định tại Điều 242 BLHS

Qua nội dung vụ án, tôi cho rằng việc truy cứu Trần Văn H phạm tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản quy định tại điểm b khoản 2 Điều 242 BLHS năm 2015 là hoàn toàn đủ căn cứ và đúng theo quy định của BLHS, giải thích như sau:

Trần Văn H, người đã thực hiện hành vi vi phạm chế độ quản lý, bảo vệ môi trường và đã có lợi cố ý trong việc này. Hành vi dùng kích điện để khai thác thủy sản của H là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 7 Luật Thủy sản năm 2017.

H sử dụng bộ kích điện tự chế để đánh bắt cá trong khu vực ao chung. Hành động này được coi là việc sử dụng điện để khai thác thủy sản, và nếu không an toàn, gây hại cho nguồn lợi thủy sản. Hành vi của Trần Văn H là cố ý, vì H đã sử dụng bộ kích điện để đánh bắt cá mà không cân nhắc đến an toàn của người khác, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là làm chết cháu C.

Trong trường hợp này, Trần Văn H phải được xem xét trách nhiệm pháp lý với tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản” quy định tại điểm b khoản 2 Điều 242 BLHS do hành động cố ý và không an toàn của mình đã dẫn đến cái chết của người khác.

Khi chưa có hướng dẫn cụ thể nên áp dụng nguyên tắc có lợi cho người phạm tội

Xét về hành vi của Trần Văn H có đủ các yếu tố cấu thành của tội vô ý làm chết người, mục đích chính của H là khai thác thủy sản mà không có ý định gây hại cho người khác. Khi đặt kích điện để bắt cá và đi về nhà, H cho rằng không có người qua lại và cái chết của cháu C là kết quả không mong muốn, là một hậu quả không dự kiến của việc đánh bắt cá.

Tuy nhiên, khi chưa có quy định cụ thể hướng dẫn, buộc phải áp dụng nguyên tắc có lợi cho người phạm tội. Vì vậy, áp dụng tương tự quy định tại mục 12 Công văn số 81/2002/TANDTC đã hết hiệu lực để truy cứu H về tội Vô ý làm chết người là không phù hợp.

Việc đưa ra quyết định truy cứu tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản là một lựa chọn hợp lý để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình giải quyết vụ án. Việc áp dụng nguyên tắc có lợi cho người phạm tội giúp đảm bảo rằng quá trình xét xử sẽ không bị đặt ra trong một ngữ cảnh quá mơ hồ, mà ngược lại, sẽ theo dõi quy định và hướng dẫn rõ ràng, giúp bảo vệ quyền lợi của bị can. Quyết định truy cứu tội Hủy hoại nguồn lợi thủy sản có thể được coi là một biện pháp bảo vệ quyền lợi của bị can, tránh khỏi việc đối mặt với một tội danh không được hướng dẫn cụ thể và có thể dẫn đến việc xử lý không công bằng.

Vì vậy việc áp dụng pháp luật nên áp dụng theo đúng cấu thành tội phạm, đúng quy định của pháp luật, xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, bảo đảm thấu tình, đạt lý, nhân văn, thuyết phục trước khi có hướng dẫn mới được ban hành.

Thực tế chỉ ra rằng không ít trường hợp tử vong thương tâm vì dính phải bẫy điện của người đánh cá. Có thể thấy nguồn lợi thủy sản do Nhà nước quản lý và bảo vệ, việc sử dụng kích điện để khai thác thủy sản, dù vì mục đích gì, đều là vi phạm pháp luật. Nhiều người vẫn bất chấp sử dụng rất nhiều loại công cụ, phương tiện để khai thác nguồn lợi thủy sản, kể cả kích điện, bẫy điện, gây tận diệt nguồn lợi thủy sản trong tự nhiên. Một số vụ án đã được đưa ra xét xử, song tội danh và khung hình phạt áp dụng chưa thực sự đủ mạnh. Vì vậy, qua vụ án trên cần có quy định hướng dẫn cụ thể đủ mạnh, đủ sức răn đe đối với những hành vi này, tạo nên một hệ thống pháp luật mạnh mẽ, công bằng, và có lợi ích cho cả cộng đồng và môi trường.

Trên đây là quan điểm của cá nhân tôi về bài viết, mong nhận được ý kiến đóng góp trao đổi của quý đồng nghiệp và bạn đọc./.

Ảnh: Ngư dân đánh bắt cá (nguồn internet)

[*] Tòa án quân sự Quân khu 3

DUY LINH[*]