Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người có thể bị phạt tù đến 12 năm

Khách thể của tội phạm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người là tội phạm xâm phạm trật tự quản lý nhà nước trong phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người.

Mặt khách quan của tội phạm là bệnh lây truyền trực tiếp hoặc gián tiếp từ người hoặc từ động vật sang người do tác nhân gây bệnh truyền nhiễm như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm… có khả năng gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của con người, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người và số người mắc bệnh vượt quá số người mắc bệnh dự tính bình thường trong khoảng thời gian xác định, ở một khu vực nhất định ( Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007).

Các hành vi cụ thể có thể là đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng gây bệnh cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; đưa hoặc cho phép đi vào lãnh thổ Việt Nam động vật , thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người khác.

Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người cần lưu ý rằng hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người bằng việc cố ý truyền bệnh do virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người  HIV/ AIDS cho người khác thỏa mãn dấu hiệu tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người thì người thực hiện hành vi không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người mà bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây nhiễm HIV cho người khác theo Điều 149 BLHS.

Mặt chủ quan của tội phạm tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý hoặc vô ý. Người phạm tội nhận thức rõ tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình, thấy trước hậu quả nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình nhưng để mặc cho hậu quả đang xảy ra hoặc cho rằng hậu quả đó không xảy ra, hoặc có thể ngăn ngừa được.

Chủ thể của tội phạm là người từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự.

Hình phạt khung hình phạt

Tại khoản 1 người phạm tội bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Hình phạt tại khoản 2, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm:

-Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Uy ban nhân dân tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế. Theo quy định của pháp luật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công bố dịch theo đề nghị của giám đốc Sở Y tế đối với bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B và nhóm C. (Nhóm B gồm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây lan nhanh là có thể gây tử vong. Nhóm C gồm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khả năng lây truyền không nhanh).  Bộ trưởng Bộ Y tế công bố dịch theo đề nghị của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A. (Nhóm A gồm các bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm có khả năng lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỷ lệ tử vong cao hoặc chưa rõ tác nhân gây bệnh) và đối với một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B hoặc có từ hai tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương trở lên đã công bố dịch.

-Làm chết người. Đây là trường hợp phạm tội mà việc phạm tội là nguyên nhân làm nạn nhân chết. Tuy nhiên, người phạm tội không cố ý đưa ra hậu quả làm chết người.

Hình phạt tại khoản 3 phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 10 đến 12 năm:

-Phải dẫn đến công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ . Theo quy định của pháp luật, Thủ tướng Chính phủ công bố dịch theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Y tế đối với bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, khi lây lan nhanh từ tỉnh này sang tỉnh khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng sức khỏe của con người.

-Làm chết hai người trở lên. Đây là trường hợp phạm tội mà việc phạm tội là nguyên nhân làm hai người chết trở lên, tuy nhiên người phạm tội không cố ý gây ra hậu quả làm chết người.

Hình phạt bổ sung tại khoản 4 người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng bị cấm đảm nhiệm chức vụ cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Nhiều người bị ảnh hưởng từ dịch cúm Covid -19 Ảnh: Bloomberg.

Điều 240 BLHS 2015. Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người 

Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: 

a) Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; 

b) Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người; 

c) Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người. 

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm: 

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế; 

b) Làm chết người. 

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm: 

a) Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; 

b) Làm chết 02 người trở lên. 

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

MINH KHÔI