Đại biểu Quốc hội đề nghị xem xét tăng số lượng Thẩm phán, Thư ký Tòa án các cấp

Vượt chỉ tiêu Quốc hội giao

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chánh án TANDTC về công tác của ngành Tòa án, Uỷ ban Tư pháp nhận thấy, năm 2022, Tòa án đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nên chất lượng xét xử và nhiều chỉ tiêu công tác đạt và vượt yêu cầu Quốc hội giao. Về cơ bản, các vụ án được đưa ra xét xử đúng thời hạn luật định. Mặc dù số lượng án thụ lý tăng, song số vụ án đã xét xử đạt cao (97,71%) và vượt 9,71% chỉ tiêu Quốc hội giao. Hình phạt được áp dụng cơ bản bảo đảm nghiêm minh; việc quyết định về án treo, cải tạo không giam giữ cơ bản chặt chẽ.

Bên cạnh đó, công tác giải quyết các vụ việc dân sự đạt kết quả đáng ghi nhận. Mặc dù, số lượng thụ lý tăng nhiều (tăng 33.103 vụ, việc), song tiến độ giải quyết, nhất là án kinh doanh - thương mại được đẩy nhanh. Tỷ lệ giải quyết các vụ, việc dân sự đạt cao (đạt 87,07%) và vượt 9,07% chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, còn 17 vụ, việc dân sự quá hạn giải quyết do nguyên nhân chủ quan.

Theo Ủy ban Tư pháp, các Tòa án đã có nhiều nỗ lực trong công tác giải quyết án hành chính. Tỷ lệ giải quyết án tăng nhiều so với năm trước, đạt 72,6% và vượt 12,6% chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, tỷ lệ án bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội (bị hủy 2,71%, bị sửa 2,5%).

Ngoài ra, sau nhiều năm không đạt chỉ tiêu của Quốc hội, năm nay tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt cao (đạt 62,4%) và vượt 2,4% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Đánh giá cao việc tổ chức phiên tòa trực tuyến

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) cho rằng, qua nghiên cứu các báo cáo cho thấy, trong năm 2022, tình hình thế giới diễn biến phức tạp, trong nước bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19… cử tri và nhân dân đánh giá cao việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 33 về tổ chức phiên tòa trực tuyến. Điều này thể hiện quyết tâm của Quốc hội, Chính phủ trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng công tác xét xử trong bối cảnh dịch bệnh.

Đại biểu  Đặng Bích Ngọc

Ngay sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết, TANDTC đã khẩn trương, chủ động chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan ban hành các văn bản và tổ chức hướng dẫn triển khai thực hiện việc xét xử trực tuyến.

Mặc dù trong bối cảnh khó khăn chưa bố trí kinh phí đầu tư trang thiết bị phục vụ cho phiên tòa trực tuyến, nhưng theo báo cáo đến hết ngày 30/09/2022 toàn hệ thống Tòa án đã tổ chức xét xử trực tuyến được rất nhiều vụ án với con số rất ấn tượng, qua đó cho thấy sự quyết tâm của các cơ quan tiến hành tố tụng mà nòng cốt là các Tòa án; khắc phục khó khăn trước mắt để đưa Nghị quyết của Quốc hội thực thi trên thực tiễn, góp phần đảm bảo tư pháp không chậm trễ, xét xử nhanh chóng, kịp thời, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, tạo cơ chế thuận lợi để bị can, bị cáo, đương sự, tổ chức và cá nhân tham gia phiên tòa, giảm thiểu thời gian cho người dân, cơ quan, tổ chức khi tham gia phiên tòa, đặc biệt tiết kiệm chi phí cho xã hội và người dân trực tiếp theo dõi một số phiên tòa.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) bày tỏ đồng tình, thống nhất cao với báo cáo của Chánh án TANDTC. Theo đó, việc triển khai phiên tòa trực tuyến đã đánh dấu bước đột phá về cải cách tư pháp của hệ thống Tòa án. Cơ quan có thẩm quyền đã chủ động ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết, các Tòa án cũng đã tích cực triển khai thực hiện các phiên tòa trực tuyến. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai còn một số khó khăn, vướng mắc như: cơ sở vật chất chưa được triển khai đồng bộ, các điểm cầu bị gián đoạn vì lỗi kỹ thuật, áp lực kinh phí cho các đơn vị, còn lúng túng trong phối hợp triển khai giữa các đơn vị.

Để đảm bảo công tác triển khai phiên tòa trực tuyến phát huy hiệu quả, đại biểu đề nghị TANDTC đánh giá đầy đủ hơn kết quả thực hiện phiên tòa trực tuyến, đặc biệt là những khó khăn, bất cập để có giải pháp thực hiện đồng bộ.

Quan tâm đến cơ sở vật chất của Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cũng đề nghị Chính phủ, TANDTC quan tâm, phát huy hiệu quả Tòa án điện tử, Trợ lý Tòa án ảo, khai thác có hiệu quả kho dữ liệu lớn của TANDTC, tập trung đầu tư cơ sở vật chất thiết bị xét xử trực tuyến đảm bảo đồng bộ công nghệ, đường truyền theo đúng yêu cầu kỹ thuật, đồng thời, tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà

Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu (Hà Tĩnh) khẳng định, kết quả phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án của các cơ quan tố tụng cơ bản đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Điều đó khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cơ quan tư pháp Trung ương rất quyết liệt và có nhiều giải pháp phù hợp trong triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Kết quả đó cho thấy sự quyết tâm của các cơ quan tiến hành tố tụng và cả cấp Tòa án đã khắc phục cơ bản về cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin để triển khai thực hiện Nghị quyết 33 của Quốc hội một cách hiệu quả. Đặc biệt, việc tổ chức phiên tòa trực tuyến đảm bảo các quy định của pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia tố tụng được thực hiện như phiên tòa trực tiếp…

Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu

Đại biểu điểm lại một số khó khăn của ngành Tòa án như việc ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện chuyển đổi số, vận hành hiệu quả phần mềm trợ lý ảo, giám sát, điều hành của Tòa án còn gặp nhiều khó khăn do thiết bị công nghệ thông tin chưa được trang bị đầy đủ và thiếu đồng bộ. Vụ việc ngày càng tăng, tính chất ngày càng phức tạp trong khi đó nguồn lực hiện tại là con người cũng như cơ sở vật chất của Tòa án các cấp và các cơ quan tư pháp còn thiếu.

Đại biểu kiến nghị Quốc hội tiếp tục có cơ chế phân bổ nguồn lực để đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp trụ sở các Tòa án cấp tỉnh, cấp huyện, các trại tạm giam các tỉnh, các kho vật chứng của cơ quan thi hành án để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Đề nghị Quốc hội xem xét tăng số lượng Thẩm phán, Thư ký Tòa án các cấp, đặc biệt là Thẩm phán sơ cấp, trung cấp cho cả Tòa án. Đề nghị Bộ Công an, Tòa án tối cao kịp thời trang bị cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ thông tin, phòng xét xử tại điểm cầu Trung tâm Tòa án và điểm cầu thành phần tại các trại tạm giam và các cơ quan tư pháp tiếp tục thực hiện hiệu quả hơn nhiệm vụ của mình.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga - Ảnh: Qh.vn

BẢO THƯ