Năm 2022, các Tòa án đã giải quyết 88,9% số các vụ việc đã thụ lý, cao hơn năm trước 7,7%

Trong sáng nay, Quốc hội cũng nghe Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2022 (Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm); Báo cáo công tác năm 2022 của Viện trưởng VKSNDTC (Viện trưởng Lê Minh Trí);  Báo cáo về công tác thi hành án năm 2022 (Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long); Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022 (Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong);

Đồng thời, Quốc hội cũng nghe các Báo cáo thẩm tra của các Uỷ ban của Quốc hội có liên quan về các nội dung trên. Sau khi kết thúc phần thảo luận, Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Tổng Thanh tra Chính phủ phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Báo cáo công tác của các Tòa án tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, trong năm 2022, các Tòa án đã đạt được một số kết quả nổi bật như: Số lượng, chất lượng, hiệu quả giải quyết, xét xử các loại vụ việc tiếp tục nâng lên, đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu Quốc hội đề ra; tiếp tục thi hành hiệu quả Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt và vượt yêu cầu Nghị quyết Quốc hội; Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến được tổ chức thi hành khẩn trương và đã phát huy hiệu quả tích cực trong thực tiễn.

Bên cạnh đó, Chánh án TANDTC cũng cho biết, các Tòa án đã tích cực tham gia xây dựng thể chế, tăng cường công tác xây dựng và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật; Các Đề án cải cách tư pháp được nghiên cứu, xây dựng đạt chất lượng cao; Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; Sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tăng cường thanh tra, kiểm tra đề cao kỷ cương, kỷ luật công vụ.

Cụ thể, trong năm 2022, các Tòa án đã giải quyết 88,9% số các vụ việc đã thụ lý, cao hơn năm trước 7,7%. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,9%, đáp ứng yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra (không quá 1,5%).

Về các vụ án hình sự, các Tòa án giải quyết 97,71% số vụ đã thụ lý, vượt 9,71% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội. Việc xét xử bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Chất lượng tranh tụng được bảo đảm.

Thực hiện quy định của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, Chánh án TANDTC đã ban hành Chỉ thị về việc tăng cường công tác hòa giải đối thoại theo Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; xây dựng Đề án trang bị cơ sở vật chất phục vụ thi hành Luật này. Đến nay, đã bổ nhiệm được hơn 3.000 Hòa giải viên. Các Tòa án đã hòa giải, đối thoại thành theo quy định của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 72.955 vụ việc, đạt tỷ lệ 62,11%.

Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt và vượt yêu cầu Nghị quyết Quốc hội. Theo đó, tổng số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm mà TANDTC và các TAND cấp cao phải giải quyết là 13.463 đơn/vụ; đã giải quyết được 8.403 đơn/vụ; đạt tỷ lệ 62,4%, vượt 2,4% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội đề ra.

Việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến đã phát huy hiệu quả tích cực trong thực tiễn. Đến nay, các Tòa án đã tổ chức xét xử trực tuyến 3.614 vụ án. Việc tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến đánh dấu bước đột phá trong cải cách tư pháp của hệ thống Tòa án, đã giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý và đảm bảo các hoạt động xét xử được tổ chức đúng thời hạn luật định, tiết kiệm chi phí và thời gian, nhất là trong thời gian dịch bệnh.

Chánh án cũng cho hay, việc xây dựng thể chế; tăng cường công tác xây dựng và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật được TANDTC rất chú trọng.

Theo đó, TANDTC đã xây dựng, trình và được Quốc hội thông qua Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh về trình tự, thủ tục TAND xem xét, quyết định việc đưa người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và Pháp lệnh về xử phạt vi phạm hành chính với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.

Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã xem xét, thông qua 04 Nghị quyết. TANDTC đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng 03 Thông tư liên tịch; phối hợp xây dựng 01 Thông tư liên tịch. Đến nay, TANDTC đã thông qua 56 án lệ. Trong năm qua, có thêm hàng trăm bản án của các Tòa án đã viện dẫn, áp dụng án lệ.

Đặc biệt, TANDTC đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng Chuyên đề số 21 về “Cải cách tư pháp tại TAND đến năm 2030, định hướng đến 2045 đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo sự phân công của Ban chỉ đạo Đề án xây dựng Nhà nước pháp quyền.

Nghiên cứu, xây dựng Đề án “Đổi mới và hoàn thiện cơ chế Nhân dân tham gia hoạt động xét xử của Tòa án đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp”; Đề án “Xây dựng Tòa án điện tử ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”, Đề án “Xây dựng Luật Tư pháp người chưa thành niên”; tích cực phối hợp với Bộ, ngành hữu quan trong nghiên cứu Đề án “Nghiên cứu, đề xuất định hướng mở rộng nguồn để bổ nhiệm các chức danh tư pháp” do Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp chủ trì xây dựng.

TANDTC cũng duy trì, nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng nghiệp vụ hàng tháng qua hệ thống truyền hình trực tuyến; tiếp tục đổi mới, đa dạng hình thức đào tạo, tập huấn chuyên môn. Tổ chức tốt các khóa đào tạo các chức danh tư pháp; thường xuyên quan tâm cử công chức tham gia các khóa đào tạo trong nước và nước ngoài, tăng cường bồi dưỡng cho các Hội thẩm nhân dân

Bên cạnh các kết quả nêu trên, hoạt động của các Tòa án còn tồn tại một số hạn chế, thiếu sót như: tỷ lệ bản án, quyết định hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan vẫn còn cao; vẫn còn một số ít vụ việc dân sự quá hạn giải quyết do nguyên nhân chủ quan; một số cán bộ không chịu rèn luyện đã vi phạm pháp luật và kỷ luật công tác.

Các đại biểu tại Hội trường

Theo Chánh án TANDTC, để khắc phục những hạn chế, thiếu sót và nâng cao hiệu quả hoạt động, TANDTC xác định cần thực hiện các giải pháp gồm: tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, chỉ đạo, điều hành; tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, công chức; kiện toàn đội ngũ công chức của các Tòa án; xây dựng, hoàn thiện thể chế; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ để nâng cao năng lực chuyên môn; tăng cường thanh tra, kiểm tra; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức có liên quan trong quá trình thực hiện các mặt công tác của Tòa án. 

Toàn cảnh hội trường Quốc hội

Về nhiệm vụ công tác Toà án trong thời gian tới, Chánh án TANDTC cho rằng, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc, phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội, TANDTC. Xây dựng chương trình hành động và tổ chức thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới” nhất là nội dung về cải cách tư pháp. Tăng cường xây dựng thể chế và bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hoạt động xét xử. Làm tốt công tác tổng kết thực tiễn, phát triển án lệ và giải đáp các vướng mắc về nghiệp vụ.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trình bày báo cáo trước Quốc hội- Ảnh: Qh.vn

THÁI VŨ