Toà án tiếp tục đổi mới, hoàn thiện, ngày càng nâng cao chất lượng xét xử

Đoàn kiểm tra số 538 của Bộ Chính trị có đồng chí Phan Đình Trạc, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Trưởng Đoàn kiểm tra của Bộ Chính trị làm trưởng đoàn. 

Dự buổi làm việc về phía TANDTC có đồng chí Nguyễn Hoà Bình, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chánh án TANDTC; các Phó Chánh án TANDTC; Uỷ viên Ban Cán sự đảng TANDTC, thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc TANDTC.

Tại buổi làm việc, ông Đào Ngọc Anh, Phó Vụ trưởng, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã trình bày Báo cáo kết quả kiểm tra. Báo cáo nêu rõ, Ban Cán sự đảng TANDTC đã chỉ đạo quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trong TAND, nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên, xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên của TAND. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2021, là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng để mỗi cán bộ, đảng viên đều nắm vững và thực hiện đúng đắn, sáng tạo Nghị quyết của Đảng. Việc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là nhằm góp phần tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đúc, tổ chức và cán bộ; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; uốn nắn những nhận thức lệch lạc; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Ban Cán sự đảng TANDTC luôn xác định, bên cạnh việc nghiên cứu, học tập Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng thì cần phải làm tốt công tác tuyên truyền để tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức, thống nhất ý chí và hành động trong toàn Đảng, sự đồng thuận cao trong nhân dân; cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Để cụ thể hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong Nghị quyết Đại hội XIII, Ban cán sự đảng TANDTC đã chỉ đạo xây dựng Chương trình toàn khóa số 01-CT/BCSĐ ngày 15/4/2021 với mục đích xác định toàn diện các nhiệm vụ chủ yếu, cụ thể, khả thi, phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo các Tòa án trong việc tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Từ khi có Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cho đến nay, các Tòa án đã thụ lý 797.485 vụ việc, đã giải quyết được 645.293 vụ việc (đạt tỷ lệ 81%); tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,9%, đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra.

Ban cán sự đảng TANDTC đã thể hiện quyết tâm chính trị cao, triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, học tập và thực hiện các Nghị quyết của Trung ương đã được Ban cán sự đảng TANDTC đặc biệt quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, quán triệt đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức. Quá trình triển khai được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ; đặc biệt tạo sự đồng thuận cao trong việc nhận thức, nắm rõ quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện.

Nhiều nội dung, nhiệm vụ theo Chương trình toàn khóa số 01-CT/BCSĐ ngày 15/4/2021 và Kế hoạch số 08-KH/BCSĐ ngày 08/10/2021 của Ban cán sự đảng TANDTC về triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác TAND nhiệm kỳ 2021-2026 đã được hoàn thành. Trong 25 nhiệm vụ, có 08 nhiệm vụ là nhiệm vụ thường xuyên, 13 nhiệm vụ đã hoàn thành, 3 nhiệm vụ đang triển khai thực hiện và 01 nhiệm vụ đang chờ Luật có hiệu lực thi hành. Các nhiệm vụ, nội dung được giao theo Kế hoạch số 08-KH/BCSĐ gồm 50 nhiệm vụ, trong đó có 21 nhiệm vụ là nhiệm vụ thường xuyên, 18 nhiệm vụ đã hoàn thành, 10 nhiệm vụ đang triển khai và 01 nhiệm vụ đang chờ Luật có hiệu lực thi hành.

TANDTC đã chỉ đạo tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án trong sạch, vững mạnh theo tinh thần cải cách tư pháp, đồng thời đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống cho đội ngũ cán bộ, công chức gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Đồng chí Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Trưởng Đoàn kiểm tra phát biểu tại buổi làm việc

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Phan Đình Trạc, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Trưởng Đoàn kiểm tra ghi nhận và đánh giá cao các kết quả mà TANDTC đã đạt được đồng thời chia sẻ những khó khăn vướng mắc mà TAND đang gặp phải và nhấn mạnh sáu nội dung:

Thứ nhất, Đoàn kiểm tra khẳng định lãnh đạo TANDTC đã quan tâm, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc quyết định kiểm tra của Bộ Chính trị chuẩn bị chu đáo Dự thảo báo cáo phục vụ Đoàn kiểm tra, bổ sung các số liệu tại buổi làm việc.

Thứ hai, qua kết quả kiểm tra cho thấy mặc dù còn nhiều khó khăn như dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, cùng với đó cán bộ công chức còn thiếu, trong bối cảnh khối lượng công việc rất lớn, áp lực công việc cao… nhưng công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, tuyên truyền triển khai Nghị quyết của Đảng đã được BCS Đảng TANDTC quan tâm thực hiện với nhiều cách làm hay sáng tạo, chủ động và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Công tác nghiên cứu, quán triệt, tuyên truyền Nghị quyết được thực hiện với nhiều hình thức rất linh động; công tác kiểm tra giám sát, việc thực hiện Nghị quyết được tăng cường gắn với triển khai công tác xét xử, công tác chuyên môn ở các đơn vị Tòa án.

Đã khẩn trương ban hành Chương trình công tác toàn khóa của BCS Đảng theo Nghị quyết chỉ thị của Đại hội khóa XIII với 7 nhóm nhiệm vụ giải pháp chủ yếu, với 25 nhiệm vụ cụ thể. Và Kết hoạch 08 Triển khai thực hiện với 2 nhiệm vụ trọng tâm và 5 nhiệm vụ cụ thể.

Chất lượng công tác xét xử của Tòa án có nhiều tiến bộ, tỷ lệ giải quyết các vụ án đạt tỷ lệ 81%, các bản án bị hủy, sửa, do nguyên nhân chủ quan là 0,9% đáp ứng yêu cầu của Quốc hội. Trong đó xét xử hình sự đạt tỷ lệ chung là 89,17% số vụ (xét xử sơ thẩm là 97,9% số vụ, phúc thẩm là 84,6% số vụ, Giám đốc thẩm, tái thẩm là 87,84%). Các bản án bị hủy của hình sự là 0,7% đảm bảo yêu cầu của Quốc hội. Các vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại và lao động tỷ lệ chung là 75,64% số vụ, trong đó án bị hủy là 0,63%. Giải quyết các vụ án hành chính đã có nhiều cố gắng đạt 53,84%, các bản án bị hủy 4,16% không đáp ứng yêu cầu của Quốc hội. Giải quyết đơn đề nghị Giám đốc thẩm, tái thẩm đạt tỷ lệ 60,8%. Thụ lý giải quyết, 309/323 đơn khiếu nại tố cáo đạt tỷ lệ 95,6%. Và đặc biệt là nhiều vụ án tham nhũng kinh tế nghiêm trọng được quan tâm đã được đưa ra xét xử kịp thời nghiêm minh, đảm bảo yêu cầu.

Thứ tư, công tác cải cách tư pháp trong TAND được quan tâm đẩy mạnh, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Tòa án điện tử, triển khai các phiên tòa trực tuyến (hiện nay đã triển khai được hơn 3000 phiên tòa trực tuyến); tiếp tục thực hiện tốt công tác công khai các bản án, quyết định trên các cổng thông tin điện tử của Tòa án và các Chỉ thị thi tuyển chọn nâng ngạch Thẩm phán cũng được tiếp tục thực hiện công khai.

Thứ năm, công tác xây dựng thể chế, phát triển án lệ đảm bảo thống nhất pháp luật, rất được quan tâm. Đã ban hành hai Nghị quyết hướng dẫn áp dụng Bộ luật Hình sự và công bố thêm 4 án lệ và tiếp tục nghiên cứu 14 dự thảo án lệ. Tòa án đang tiến hành nghiên cứu, đề xuất Luật tư pháp người chưa thành niên, xuất bản nhiều tập sách, tổ chức các hội nghị trực tuyến giữa Hội đồng Thẩm phán TANDTC với Thẩm phán các cấp để giải đáp các khó khăn vướng mắc trong thực tiễn xét xử,….

Thứ sáu, tổ chức cán bộ, xây dựng ngành Tòa án đảm bảo cơ sở vật chất, điều kiện làm việc của cán bộ công chức được quan tâm.

Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc như: chưa có sự thống nhất trong nhận thức về nội hàm quyền tư pháp, chủ thể thực hiện quyền tư pháp ; Thực tiễn tổ chức và hoạt động của Tòa án còn có những bất cập dẫn tới hạn chế hiệu quả hoạt động của Tòa án. Về cơ bản, tổ chức Tòa án chưa theo thẩm quyền xét xử, còn gắn với địa giới hành chính một cách chặt chẽ nên còn phụ thuộc vào chính quyền địa phương.

Số lượng các điều ước quốc tế trong lĩnh vực tương trợ tư pháp về hình sự, dân sự còn ít dẫn đến hoạt động hợp tác quốc tế trong giải quyết, xét xử các vụ việc có yếu tố nước ngoài còn nhiều khó khăn.

Đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án còn thiếu trong bối cảnh áp lực công việc ngày càng tăng, chế độ đãi ngộ cán bộ, công chức làm công tác tại Tòa án không có sự khác biệt so với cơ quan hành chính, chưa phản ánh những đặc thù của Tòa án…

Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TANDTC phát biểu tại buổi làm việc.

Phát biểu tiếp thu tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Hoà Bình, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chánh án TANDTC cảm ơn sự thông cảm và chia sẻ của đồng chí Trưởng Đoàn kiểm tra đối với những khó khăn mà Toà án đang gặp phải. Đồng thời khẳng định những kiến nghị đề xuất của Đoàn công tác nêu ra trong báo cáo, TANDTC sẽ lĩnh hội đầy đủ và thực hiện nghiêm túc trong thời gian tới.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết thêm về những giải pháp nâng cao chất lượng xét xử, nâng cao uy tín, vị thế của ngành Tòa án là mục tiêu mà Ban Cán sự đảng TANDTC đặt ra. Nội dung chủ yếu tập trung ở hai nhiệm vụ, đó là xét xử và phục vụ Nhân dân đã tốt ngày càng tốt hơn. Ban Cán sự đảng TANDTC cũng đã ban hành nghị quyết với 14 giải pháp để các Tòa án thực hiện; xây dựng mô hình dịch vụ công để phục vụ người dân.

Chánh án TANDTC khẳng định chất lượng xét xử so với những năm trước đây đã tốt hơn rất nhiều; trong các chỉ tiêu xét xử đều đạt yêu cầu mà Quốc hội đề ra. Riêng án hành chính, tỷ lệ xét xử thấp hơn so với yêu cầu của Quốc hội đề ra, do nhiều nguyên nhân khách quan. Trong các giải pháp đề ra, Tòa án cũng đã đề cập đến nội dung này để có hướng khắc phục trong thời gian tới.

Toàn cảnh phiên làm việc - Ảnh: CD

CẢNH DINH