Hành vi của Phan Tấn V và Đặng Quốc T phạm tội giết người

Sau khi đọc bài “Phan Tấn V, Đặng Quốc T phạm tội gì?” của tác giả Lê Đình Nghĩa đăng ngày 01/12/2021 và bài trao đổi của tác giả Lưu Trung Huy đăng ngày 02/12/2021, chúng tôi cho rằng, trong tình huống này, V và T không phạm tội “vô ý làm chết người”, hành vi của cả hai phạm tội “giết người” theo quy định tại Điều 123 BLHS.

Theo khoa học luật hình sự thì các yếu tố cấu thành tội phạm của tội “giết người” được thể hiện như sau:

- Về khách thể của tội phạm: Đối với tội phạm này thì khách thể của tội phạm là tính mạng, quyền được sống của con người. Đây là khách thể quan trọng nhất mà pháp luật hình sự bảo vệ, nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm, tước đoạt mạng sống của con người một cách trái pháp luật.

- Về chủ thể của tội phạm: Là chủ thể thường, người nào có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi luật định đều có thể là chủ thể của tội phạm này.

- Về mặt khách quan của tội phạm: Hành vi khách quan của tội này là hành vi tước đoạt trái pháp luật tính mạng của người khác. Đối với tội này thì tội phạm hoàn thành khi có hậu quả chết người xảy ra; nếu chưa có hậu quả chết người xảy ra do nguyên nhân khách quan thì hành vi phạm tội chỉ ở giai đoạn chuẩn bị hoặc chưa đạt… (tuỳ thuộc vào diễn biến của vụ việc). Giữa hành vi trái pháp luật của người phạm tội và hậu quả chết người phải có mối quan hệ với nhau, hành vi trái pháp luật đó phải là nguyên nhân của việc gây ra hậu quả chết người.

- Về mặt chủ quan của tội phạm: Về mặt chủ quan thì người phạm tội phải có lỗi cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp; đối với lỗi cố ý gián tiếp thì chỉ biểu hiện ở dạng người thực hiện hành vi nhận thấy việc thực hiện hành vi của mình có thể dẫn đến hậu quả chết người, tuy không mong muốn, nhưng để mặc cho hậu quả xảy ra.

Đối chiếu với vụ việc tác giả nêu, chúng ta thấy, khách thể và chủ thể của tội phạm giết người đã đáp ứng đầy đủ trong việc định tội danh đối với hành vi của V và T; tính mạng của chị C bị tước đoạt một cách trái pháp luật, cả V và T đều có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự. V và T thực hiện hành vi một cách trái pháp luật và hành vi này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả làm chết chị C.

Xét về lỗi của V và T, chúng ta thấy, đây là lỗi cố ý gián tiếp, khi thực hiện hành vi bỏ điếu thuốc đang hút vào người chị C trong khi chị đang chạy xe với tốc độ cao (khoảng 60km/h), tuy không có ý định giết chết chị C, nhưng với việc làm này buộc V và T phải ý thức được rằng hậu quả chết người có thể xảy ra. Vì khi lái xe với tốc độ cao mà bị một người bỏ điếu thuốc đang cháy vào người (vào khoảng trống giữa lưng quần và mông) sẽ làm cho người lái xe giật mình, hốt hoảng và buông tay lái, làm xe ngã và hậu quả chết người có thể sẽ xảy ra ở tỷ lệ rất cao và hậu quả này buộc mọi người phải ý thức được (trừ một số người bị mất năng lực hành vi…). Dù có thể biết được hậu quả chết người có thể xảy ra, nhưng V và T vẫn thực hiện hành vi với lý do muốn xem phản ứng của chị C thế nào, điều này thể hiện việc V và T xem thường mạng sống của người khác, không quan tâm đến việc có thể có hậu quả chết người xảy ra, hay nói cách khác là bỏ mặc cho hậu quả xảy ra. Hành vi và thái độ của V và T thể hiện rõ việc xem thường pháp luật, không quan tâm đến việc làm của mình nguy hiểm như thế nào, không quan tâm đến hậu quả xảy ra sau khi hành vi của mình được thực hiện…

Từ phân tích trên, cho ta thấy hành vi của V và T đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm của tội “giết người” theo quy định tại Điều 123 của BLHS, do vậy họ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm mà họ đã gây ra. Trong trường hợp này V và T phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 2 Điều 123 của BLHS, vì hành vi của họ không thoả mãn các quy định tại khoản 1 của điều luật này.

Trên đây là quan điểm của chúng tôi về hướng giải quyết vụ việc như diễn biến tác giả đã nêu, mong độc giả tham gia bàn luận để làm rõ và có cơ sở để giải quyết những vụ việc tương tự có thể xảy ra.

 

Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử vụ án Vô ý làm chết người - Ảnh: Kim Anh

NGUYỄN VĂN LAM (Tòa án quân sự Quân khu 9)