Nguyên đơn vắng mặt tại hai phiên họp hòa giải thì giải quyết thế nào?

Vấn đề này hiện nay thực tiễn còn nhiều quan điểm khác nhau. Có quan điểm cho rằng Tòa án lập biên bản không tiến hành hòa giải được, nhưng cũng có quan điểm là Tòa án phải ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Trong thực tế, có trường hợp ông Nguyễn Văn A nộp đơn khởi kiện xin ly hôn bà Trần Thị K tại Tòa án nhân dân huyện X. Sau khi Tòa án thụ lý vụ án, Thẩm phán ra Thông báo về phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải và tống đạt hợp lệ cho ông A, nhưng đến thời gian mở phiên họp thì ông A vắng mặt, không biết lý do. Thẩm phán tiếp tục ra Thông báo về phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải và tống đạt hợp lệ cho ông A, nhưng đến thời gian mở phiên họp lần thứ hai thì ông A vẫn vắng mặt, không biết lý do.

Trường hợp này Thẩm phán phải giải quyết như thế nào? Hiện có hai quan điểm khác nhau.

Quan điểm thứ nhất, cho rằng: Thẩm phán căn cứ vào quy định tại điểm c khoản 1 Điều 217 BLTTDS năm 2015, ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án, với lý do nguyên đơn được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt.

Quan điểm thứ hai, cho rằng: Tại điểm c khoản 1 Điều 217 BLTTDS năm 2015 quy định như sau: “Người khởi kiện rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện hoặc nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt, trừ trường hợp họ đề nghị xét xử vắng mặt hoặc vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan”. Như vậy, quy định này là áp dụng cho trường hợp Tòa án quyết định đưa vụ án ra xét xử và nguyên đơn vắng mặt tại phiên tòa đến lần thứ hai. Do đó, trường hợp nguyên đơn vắng mặt tại phiên họp hòa giải đến lần thứ hai thì Tòa án lập biên bản không tiến hành hòa giải được, theo quy định tại khoản 2 Điều 217 BLTTDS năm 2015.

Theo quan điểm tác giả: Xét về mặt câu chữ thì cụm từ “nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt, trừ trường hợp họ đề nghị xét xử vắng mặt hoặc vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan” theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 217 BLTTDS năm 2015 phải được hiểu là trường hợp nguyên đơn được Tòa án triệu tập tham gia phiên tòa. Vì quy định này nêu rất rõ là trừ trường hợp họ đề nghị xét xử vắng mặt.

Theo khoản 1 Điều 207 BLTTDS năm 2015, nếu bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng mặt thì Tòa án lập biên bản không tiến hành hòa giải được. Còn theo khoản 2 Điều 207 BLTTDS năm 2015, nếu đương sự (bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) không tham gia hòa giải được vì có lý do chính đáng thì Tòa án cũng lập biên bản không tiến hành hòa giải được. Như vậy, trường hợp nguyên đơn vắng mặt tại phiên hòa giải ít nhất là đến lần thứ hai như trong tình huống nêu trên, thì Thẩm phán sẽ lập biên bản không tiến hành hòa giải được và cũng cố hồ sơ vụ án để quyết định đưa vụ án ra xét xử. Trường hợp, nguyên đơn được triệu tập hợp lệ tham gia phiên tòa lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc không có đơn đề nghị xét xử vắng mặt thì khi đó Tòa án mới quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Qua vụ án này, tác giả xin trao đổi thêm một số vấn đề sau: Nếu đương sự (bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) không tham gia hòa giải được theo quy định tại khoản 2 Điều 207 BLTTDS năm 2015 nhưng không có lý do chính đáng thì Tòa án giải quyết như thế nào thì hiện nay chưa có văn bản quy định hay hướng dẫn cụ thể. Tuy nhiên, trong thực tiễn thì có Thẩm phán lập biên bản không tiến hành hòa giải được và quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Cùng một vấn đề nhưng thực tiễn thì có quan điểm và hướng giải quyết còn khác nhau. Tác giả mong bạn đọc cùng thảo luận và trao đổi thêm để việc áp dụng pháp luật cho thống nhất.

DƯƠNG TẤN THANH (TAND thị xã Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh)