Nguyễn Thị Lan phạm tội gì?

Bị cáo Nguyễn Thị Lan làm nghề mua bán gạo tại huyện P. Do làm ăn thua lỗ, vay tiền của nhiều người không có khả năng thanh toán, đã dùng lời nói gian dối để vay của người sau, trả cho người trước nên đã bị kết án về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng còn có các quan điểm khác nhau về tội danh.

Bà Nguyễn Thị Lan làm nghề mua bán gạo tại huyện P. Năm 2008, bà Lan vay ngân hàng 1,4 tỷ đồng, thời hạn vay 5 năm. Số tiền vay được, bà Lan dùng 700 triệu xây nhà và 700 triệu mua thuyền để vận chuyển gạo trên sông. Đến năm 2009, do buôn bán thua lỗ, bà Lan hỏi vay ông Bàn, ông Nam và bà Nga được 1,4 tỷ, lãi suất 1,5%/tháng với lý do đáo hạn ngân hàng, tin lời bà Lan vì đáo hạn thì thời gian vay ngắn nên các ông bà trên đã cho bà Lan vay. Tuy nhiên bà Lan đã không dùng để trả tiền ngân hàng mà lại trả cho các khoản vay đến hạn trước đó, dùng tiền vay của người sau trả khoản nợ trước. Thời điểm này, ông Võ là thông gia của bà Lan trúng xổ số, biết bà Lan đang nợ nần nên tự nguyện cho bà Lan vay 500 triệu, có viết giấy vay thỏa thuận lãi suất 1%/ tháng, khi cần lấy tiền gốc sẽ báo trước bà Lan 2 tháng.

Đến đầu năm 2012, bà Lan mất hẳn khả năng thanh toán các khoản lãi và nợ gốc. Căn nhà của bà Lan đã bị ngân hàng phát mại trừ nợ hết. Các chủ nợ đều đến hối thúc, đòi nợ bà Lan.

Ngày 12/10/2013 ông Võ làm đơn khởi kiện vụ án đòi nợ gửi đến Tòa án huyện P. Tòa án huyện P đã mời hai bên lên làm việc, bà Lan, ông Võ thống nhất về khoản nợ gốc và lãi, bà Lan xin khất và hứa sẽ tác động con gái cho vay để trả nợ ông Võ.

Ông Bàn, ông Nam, bà Nga làm đơn tố cáo bà Lan đến cơ quan Công an huyện P. Tại kết luận điều tra số 10/KLĐT ngày 02/2/2014, Công an huyện P kết luận: Căn cứ lời khai của bị can và các bị hại về tổng số tiền nợ gốc 1,9 tỷ. Có căn cứ xác định bị can đã dùng thủ đoạn là lời nói gian dối nhằm lừa đảo chiếm đoạt tiền của các bị hại.

Viện kiểm sát truy tố Phạm Thị Lan về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Bản án sơ thẩm của TAND huyện P xử bị cáo Lan 12 năm về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Ngoài ra bản án còn quyết định về trách nhiệm dân sự, án phí, quyền kháng cáo.

Sau khi xét xử sơ thẩm, bị cáo kháng cáo xin giảm hình phạt.

Bản án phúc thẩm đã giữ nguyên hình phạt của bản án sơ thẩm.

Bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về tội danh của bị cáo:

Quan điểm 1: Trong các khoản mà Tòa án hai cấp kết luận bị cáo dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt bao gồm cả khoản vay 500 triệu của ông Võ là sai, cần xác định khoản tiền này không cấu thành tội phạm. Bởi vì, khoản vay này bị cáo không dùng thủ đoạn (lời nói gian dối) để vay tiền mà do ông Võ tự nguyện cho vay, khi cho vay ông Võ đã biết bà Lan rất khó khăn và đang bị nợ nần. Dù đến thời điểm xét xử bị cáo mất khả năng thanh toán nợ với ông Võ, nhưng khoản tiền này là việc vay và đòi nợ theo quan hệ dân sự. Do đó cần loại trừ trách nhiệm hình sự đối với khoản tiền này cho bị cáo. Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm kết án bị cáo về khoản nợ này là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Vụ án cần được giám đốc thẩm theo hướng hủy hai bản án sơ thẩm.

Quan điểm 2: Với những hành vi khách quan và mặt chủ quan của tội phạm có căn cứ để kết luận bị cáo phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đối với tất cả các bị hại với các khoản vay có tổng giá trị 1,9 tỷ tiền gốc. Vì ý thức bị cáo chỉ vay với mục đích trả nợ (thời điểm đó bị cáo đang nợ ngân hàng) ý định gian dối, sử dụng sai mục đích chỉ xuất hiện sau khi đã vay được tiền, không phải xuất hiện ý định gian dối trước khi vay tiền. Do đó cần kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm để hủy hai bản án sơ, phúc thẩm.

Tác giả nhất trí quan điểm 1, mong nhận được ý kiến trao đổi của các độc giả

 

 

 

 

HẢI HÀ