Ông A không được xác nhận hôn nhân thực tế với cả B và C

Chúng tôi cho rằng ông ông A không được công nhận hôn nhân thực tế với B và C vì các lý do sau:

Thứ nhất, đối với quan hệ chung sống như vợ chồng, không đăng ký kết hôn với bà càả hai người B và C. Theo quy định tại điểm a, khoản 3 Nghị quyết số 35/2000/QH10 ngày 09/6/2000 “Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 1 năm 1987,  ngày Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực, mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000. Đồng thời, theo quy định tại điểm d mục 2 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT TANDTC - VKSNDTC - BTP ngày 03/01/2001 thì: “Được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau;

- Việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận;

- Việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến;

- Họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.

Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.”

Đối chiếu quy định này thì rõ ràng bà C, mặc dù là người đến sau bà B có nhiều cơ sở để công nhận hôn nhân thực tế hơn. Tuy nhiên, việc công nhận hôn nhân thực tế cho bà C chỉ hợp lý khi xác minh bà B không thuộc 1 trong 4 điều kiện nêu trên.

Thứ hai, hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết về trường hợp một người có xác lập quan hệ hôn nhân/sống chung với nhau như vợ chồng với nhiều hơn 01 người trước 03/01/1987 thì có được công nhận là quan hệ hôn nhân hợp pháp hay không?.

Mặt khác, dựa trên nguyên tắc chung của chế độ hôn nhân một vợ, một chồng được pháp luật Hôn nhân và Gia đình qua các thời kỳ bảo hộ và điều kiện kết hôn, nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình thì việc công nhận hôn nhân thực tế là hợp pháp chỉ nên được áp dụng đối với một nam và một nữ có xác lập quan hệ hôn nhân trước 03/01/1987.

Vì vậy, ông A không được xác nhận hôn nhân thực tế với cả B và C. Trong trường hợp để được công nhận là vợ chồng hợp pháp đối với C thì ông A phải thực hiện thủ tục ly hôn đối với B

Trên đây là ý kiến trao đổi của nhóm tác giả, mong nhận được ý kiến của bạn đọc gần xa!

TAND huyện Hữu Lũng, tp Lạng Sơn xét xử rút kinh nghiệm vụ án dân sự Ảnh: Xuân Hữu

Th.s NGUYỄN VĂN VŨ (Tòa án quân sự khu vực quân khu 9); Th.s PHẠM THỊ THỦY (Bộ môn Luật- Khoa Sư phạm và Xã hội nhân văn Trường Đại học Kiên Giang)