Xác định tư cách tham gia tố tụng trong vụ án “Cướp tài sản”

Sáng ngày 10/5/2021, Nguyễn A nảy sinh ý định cướp tài sản của cửa hàng Viettel Store tại số nhà 86, đường H, thành phố ĐN nên chuẩn bị 01 con dao gấp dài 15cm.

Khoảng 12 giờ cùng ngày, Nguyễn A điều khiển xe mô tô BKS: 43E1-219.75 đến cửa hàng Viettel Store, dựng xe mô tô trước cửa hàng, đi vào bên trong đến trước bàn làm việc của chị Ngô Thị B là nhân viên của cửa hàng Viettell Store yêu cầu cho chuyển tiền, lúc này chị B đang thao tác trên máy tính không để ý nên A đứng dậy đi vòng qua bên phải quầy giao dịch (hướng từ cửa nhìn vào trong quầy) đến vị trí chị B đang ngồi, lấy con dao gấp đang giấu trong túi quần đến áp sát vị trí của chị B. Chị B phát hiện A cầm dao nên đã đứng dậy bỏ chạy qua bên trái quầy giao dịch và chạy ra phía cửa ra vào. A cầm dao đuổi theo chị B, do chị B bị vấp ngã xuống đất nên A đuổi theo kịp và sử dụng tay trái kẹp cổ chị B, tay phải cầm dao hướng về phía chị B khống chế để đe dọa, ép buộc chị B đưa tiền để A chiếm đoạt số tiền 35.000.000 đồng. A cần cọc tiền bỏ vào túi quần sau rồi thả chị B, chạy ra ngoài lấy xe mô tô trốn thoát. Đến ngày 19/5/2021, A bị cơ quan chức năng bắt giữ.

- Quá trình cơ quan điều tra làm việc với chị Ngô Thị B, chị B có khai: Bản thân tôi sau khi xảy ra sự việc thì bị thương tích, tuy nhiên thương tích không phải do Nguyễn A dùng dao gây ra cho tôi, đến nay tôi đã hoàn toàn phục hồi nên không yêu cầu giải quyết vấn đề này.

- Số tiền 35.000.000 đồng là tài sản của Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel thuộc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội.

Trong vụ án này, có đủ cơ sở để khẳng định hành vi của Nguyễn A phạm tội “Cướp tài sản” theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 168 BLHS năm 2015. Tuy nhiên, việc xác định tư cách tham gia tố tụng của chị Ngô Thị B và Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel thuộc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội còn có các quan điểm khác nhau, như sau:

Quan điểm thứ nhất cho rằng: Tư cách tham gia tố tụng của chị Ngô Thị B và Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel thuộc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn Thông Quân đội là bị hại, vì: Tội cướp tài sản xâm phạm cùng một lúc xâm phạm hai khách thể, là quân hệ nhân thân (tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm) và quan hệ tài sản. Vụ án này, việc A dùng dao gấp tiến đến áp sát chị B đã khiến cho chị B ngã và có thương tích xảy ra (bị bầm ở đầu gối trái và trầy ở tay phải), thương tích này là do lỗi của A, chính hành vi dùng dao để thực hiện việc cướp tiền của A đã khiến cho chị B sợ bỏ chạy, dẫn đến việc bị ngã và có thương tích ở đầu gối và tay. Mặc dù tại cơ quan điều tra chị B khai sức khỏe đã phục hồi và không có yêu cầu giải quyết về vấn đề này, nhưng trên thực tế chị B có thương tích do hành vi phạm tội của A, nên cần xác định chị B là bị hại của vụ án để đảm bảo các quyền lợi của chị B với tư cách là bị hại.

Vụ án này, số tiền 35.000.000 đồng mà A chiếm đoạt là của Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel thuộc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội, nên cần xác định tư cách tham gia tố tụng của Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel là bị hại.

Quan điểm thứ hai cho rằng (quan điểm của tác giả): Chị Ngô Thị B tham gia tố tụng với tư cách là người làm chứng còn Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettell tham gia tố tụng với tư cách là bị hại.

Theo Điều 62 BLTTHS quy định: “Bị hại là cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan, tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra”. Vụ án trên, mặc dù chị B có thương tích xảy ra, nhưng B không có yêu cầu giải quyết gì về vấn đề này, với việc B từ chối giải quyết liên quan đến thương tích của mình là B đã tự mình từ bỏ đi tư cách tham gia tố tụng là bị hại trong vụ án này. Do vậy, việc xác định chị B là người làm chứng trong vụ án là phù hợp.

Việc Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel tham gia tố tụng với tư cách là bị hại là phù hợp vì số tiền 35.000.000 đồng mà A chiếm đoạt là tài sản của công ty này (Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel bị xâm phạm về tài sản do hành vi phạm tôi của A gây nên).

Trên đây là tình huống và các quan điểm về xác định tư cách tham gia tố tụng của chị Ngô Thị B và Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel thuộc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội. Rất mong quý bạn đọc và đồng nghiệp có ý kiến trao đổi, góp ý./.

Tòa án nhân dân huyện Long Mỹ, Hậu Giang xét xử vụ án hình sự - Ảnh: Nguyễn Thị Lượng

ĐINH MINH LƯỢNG (Tòa án quân sự Khu vực 2 Quân khu 5)