Dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) – Tố cáo qua fax, qua thư điện tử được chấp nhận hay không?

Quốc hội thảo luận về dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) rất sôi nổi, với 23 ý kiến phát biểu, 9 ý kiến tranh luận và tranh luận lại. Một trong những nội dung thảo luận được cử tri cả nước rất quan tâm là hình thức thức tố cáo fax, điện thoại, thư điện tử có được ghi nhận hay không…

Nhiều ý kiến không chấp nhận hình thức tố cáo mới

Đại biểu Phạm Đình Cúc – Bà Rịa – Vũng Tàu  đề nghị tiếp tục quy định hai hình thức tố cáo như Luật hiện hành là tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp, vì nếu ta quy định thêm các hình thức tố cáo như tố cáo qua fax, điện thoại, thư điện tử có thể dẫn tới tình trạng tố cáo tràn lan gây khó khăn, quá tải cho cơ quan nhà nước trong quá trình giải quyết. Việc xác định trách nhiệm với người tố cáo sai sự thật, hiện nay, việc giải quyết tố cáo trong thời gian gần đây vẫn quá tải, nhiều đơn thư tố cáo kéo dài, chưa được giải quyết.

Đại biểu Võ Đình Tín – Đắk Nông cho rằng trong thời đại khoa học, công nghệ phát triển như hiện nay thì việc sử dụng mạng xã hội email, bản fax để tố cáo, phản ánh, cung cấp thông tin những hành vi vi phạm pháp luật rất thuận tiện cho người dân. Tuy nhiên nếu mở rộng hình thức tố cáo sẽ dẫn đến tình trạng tố cáo tràn lan, thiếu căn cứ, gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước trong quá trình xem xét và việc xác minh trách nhiệm của những người tố cáo sai sự thật, nhiều trường hợp khó xác định được người tố cáo là ai, đồng thời cũng có thể tạo ra kẽ hở để một số người lợi dụng quyền tố cáo để vu cáo, vu khống, xúc phạm danh dự của người khác.

Các đại biểu Nguyễn Thanh Thủy – Hậu Giang,  Trần Hồng Hà – Vĩnh Phúc cũng đồng tình với đại biểu Tín.

Đại biểu Trần Hồng Hà

 

Đại biểu Lê Thị Yến – Phú Thọ, cũng đồng ý với quan điểm của các đại biểu trên đây nhưng e ngại việc mở rộng hình thức tố cáo qua bản fax, thư điện tử, điện thoại đòi hỏi mức độ tin học hóa hoạt động của các cơ quan nhà nước phải đạt đến một trình độ nhất định, theo đó mọi hoạt động cơ bản dựa trên nền tảng số với việc ứng dụng công nghệ thông tin ở cấp độ 3 và 3. Tuy nhiên, thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan nhà nước của ta hiện nay còn chưa đáp ứng các yêu cầu đặt ra, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa hoặc vùng đồng bào dân tộc, miền núi. Đồng thời nếu đưa ra phương án mở rộng hình thức tố cáo thì cần phải đánh giá tác động bổ sung về tính khả thi và mức độ đáp ứng, đặc biệt là từ phía các cơ quan nhà nước.

Đại biểu Bùi Huyền Mai – TP Hà Nội, đại biểu Hồ Thị Cẩm Đào – Sóc Trăng đồng ý với các đại biểu trên.

Nếu bỏ cái này đi sẽ mất đi một kênh thông tin rất quan trọng

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu – Nghệ An bày tỏ quan điểm không đồng tình các hai ý kiến nói rằng là phải bỏ tố cáo qua điện thoại. Đại biểu cho rằng thấy Ban soạn thảo đã rất thông minh khi thiết kế khoản 1 Điều 22, chấp nhận hai hình thức tố cáo bằng văn bản và bằng lời nói. Thiết kế rất hợp lý tại khoản 2, 3 của dự thảo luật lần này.

Cách đây 13 năm, Luật Phòng, chống tham nhũng 2005 quy định tại khoản 1 Điều 65 quy định như sau: “Cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để công dân tố cáo trực tiếp, gửi đơn tố cáo, tố cáo qua điện thoại, tố cáo qua mạng thông tin điện tử và các hình thức tố cáo khác theo quy định của pháp luật”. 13 năm rồi, Quốc hội đã chấp nhận vấn đề này, vậy mà công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của chúng ta còn gặp nhiều khó khăn. “Tại sao lại bỏ đi, tôi thấy không đúng” – đại biểu Nguyễn Hữu Cầu trăn trở.

Ông cho rằng tố cáo là một quyền hiến định. Chúng ta tạo điều kiện cho công dân tố cáo và có trách nhiệm trả lời đầy đủ. “Ví dụ, tôi đang ở Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện một người thân của tôi bị một người nào đó yêu cầu phải đưa một khoản tiền đến, tôi về không kịp, người ta không biết làm thế nào mà tôi chỉ biết điện thoại của cơ quan tôi điện đến, mong các anh giúp cho cháu. Ở cơ quan công an gọi là tin báo về tội phạm. Chẳng lẽ chúng ta không làm, vô lý”.  Đại biểu chốt lại: Nếu bỏ cái này đi sẽ mất đi một kênh thông tin rất quan trọng. Để kiểm soát được quyền lực của những người quan chức thì nhân dân vừa kiểm soát nội bộ nhưng đồng thời bên ngoài người ta cũng giám sát được. Dân giám sát bên ngoài, báo chí giám sát bên ngoài, cho nên đại biểu đề nghị Quốc hội giữ nguyên như dự thảo là rất hợp tình hợp lý.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng – Ảnh QH

 

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng – Bến Tre nói ngắn gọn, thẳng thắn: “Trước hết chúng ta đang sống trong thời đại 4.0, nếu không dùng điện thoại thông minh có nghĩa đã quay lại thời kỳ 0.4.

Thứ hai, điện thoại là trực tiếp chứ không phải gián tiếp. Chúng ta đang cố gắng xóa bỏ sim rác, đang tiến hành để đăng ký lại người tiêu dùng trong điện thoại. Câu chuyện này chúng ta sẽ xử lý được chứ không nên thoái thác rằng đây là vấn đề khó khăn để chúng ta từ chối việc tố cáo.

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính Ảnh QH

 

Nguyễn Hữu Chính – TP Hà Nội bày tỏ quan điểm nhất trí hoàn toàn với quan điểm của đại biểu Nguyễn Hữu Cầu và đại biểu Lưu Bình Nhưỡng. Hiện nay phương thức chuyển tải thông tin qua fax, thư điện tử, đặc biệt điện thoại đã trở nên phổ biến trong hầu hết các lĩnh vực đời sống xã hội và trong quản lý nhà nước. Đây là những phương thức chuyển tải thông tin rất ưu việt, giúp tiết kiệm về thời gian, công sức của người chuyển tải và tiếp nhận thông tin. Mặt khác, sau khi tiếp nhận thông tin tố cáo được thực hiện qua những phương thức này thì người tiếp nhận hoặc bộ phận tiếp nhận tố cáo hoàn toàn có khả năng kiểm tra, xác minh để làm rõ họ tên, địa chỉ của người tố cáo, làm việc trực tiếp với người tố cáo để làm rõ việc tố cáo cũng như việc tiếp nhận các thông tin tài liệu, bằng chứng về hành vi vi phạm pháp luật của người bị tố cáo.

Trong dự thảo luật quy định rất chặt chẽ việc xử lý ban đầu thông tin tố cáo, đảm bảo dù tố cáo được thực hiện dưới hình thức nào thì giai đoạn xử lý ban đầu thông tin tố cáo cơ quan có thẩm quyền giải quyết phải xác nhận rõ họ tên, địa chỉ người tố cáo, nội dung tố cáo từ đó làm căn cứ để thụ lý vụ việc. Do vậy, ngoài hình thức tố cáo truyền thống là bằng đơn và trực tiếp thì việc mở rộng hình thức tố cáo quá fax, thư điện tử, điện thoại là cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền tố cáo.

Tuy nhiên, nếu quan điểm này được chấp nhận tại Điều 22 hình thức tố cáo trong dự thảo luật mới quy định hình thức tố cáo bằng việc trình bày lời nói qua điện thoại, chưa quy định hình thức nhắn tin, nội dung tố cáo qua điện thoại, trong khi hình thức này rất phổ biến và thường gặp trên thực tế. Do vậy, đại biểu đề nghị nếu chấp nhận quan điểm thứ hai thì bổ sung thêm hình thức tố cáo bằng tin nhắn qua điện thoại cho phù hợp với thực tế cuộc sống, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được quyền tự do tố cáo.

MINH KHÔI