Lễ công bố Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán

Tham dự buổi lễ còn có ba Phó Chánh án TANDTC: Nguyễn Thúy Hiền, Nguyễn Trí Tuệ, Nguyễn Văn Du; các Thẩm phán TANDTC; lãnh đạo các đơn vị thuộc TANDTC; Thẩm phán Park Hyun-soo, Giám đốc Dự án Văn phòng KOICA Việt Nam; ông Jacob Gammelgaard, Giám đốc thường trú Dự án Phát triển lập pháp quốc gia tại Việt Nam; cùng đông đảo phóng viên báo chí.

Sau lời phát biểu khai mạc của Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình, ông Chu Thành Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học đã giới thiệu các nội dung cơ bản của Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán. Chánh án TANDTC đã ban hành Chỉ thị về quán triệt và triển khai thực hiện Bộ Quy tắc này.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trả lời các câu hỏi của phóng viên – Ảnh Đinh Hùng Lan

Theo Bộ quy tắc ứng xử, yêu cầu chung đặt ra là Thẩm phán phải trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần dũng cảm, kiên quyết bảo vệ công lý, liêm khiết và trung thực. Thẩm phán phải là tấm gương về độc lập, khách quan, công bằng, tận tụy và chỉ tuân theo pháp luật khi thi hành nhiệm vụ.

Về những chuẩn mực đạo đức cụ thể, Quy tắc yêu cầu trước hết là tính độc lập. Trong quá trình giải quyết vụ việc, Thẩm phán tự quyết định trên cơ sở đánh giá của mình về tình tiết vụ việc, chứng cứ và chỉ tuân theo pháp luật; giữ gìn bản lĩnh nghề nghiệp để không bị tác động từ bất kỳ sự can thiệp nào.

Chuẩn mực thứ hai là sự liêm chính. Quy chế yêu cầu Thẩm phán phải liêm chính, trong sạch, thẳng thắn, trung thực. Cụ thể hơn là Thẩm phán không được lợi dụng địa vị để mưu cầu lợi ích cho mình hoặc cho người khác; không để các thành viên trong gia đình, cán bộ, công chức Tòa án dưới quyền quản lý của mình đòi hỏi hoặc nhận tiền, tài sản, những lợi ích vật chất khác từ bất kỳ ai vì lý do liên quan đến công việc mà Thẩm phán giải quyết. Để giám sát sự liêm chính, Quy tắc yêu cầu Thẩm phán phải công khai thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật.

Chuẩn mực thứ ba là sự vô tư, khách quan. Thẩm phán phải vô tư, khách quan; thực hiện nhiệm vụ một cách đúng đắn, không vì lợi ích cá nhân, không thiên vị bất cứ bên nào trong vụ việc.

Chuẩn mực thứ tư là sự công bằng, bình đẳng. Thẩm phán có trách nhiệm bảo đảm sự công bằng, bình đẳng. Thẩm phán không được và không cho phép các hành vi bất bình đẳng, phân biệt dân tộc, giới tính, tôn giáo, thành phần xã hội, trình độ học vấn, nghề nghiệp, địa vị xã hội, hình thức sở hữu và thành phần kinh tế của cá nhân, pháp nhân.

Tiếp đó là sự đúng mực. Trong mọi hoạt động của mình, Thẩm phán phải hành xử đúng mực, lịch thiệp, thận trọng; duy trì trật tự và sự tôn nghiêm trong quá trình tố tụng; luôn luôn thể hiện sự kiên nhẫn, nhân ái đối với bị cáo, đương sự, người tham gia tố tụng khác.

Bộ quy tắc cũng yêu cầu Thẩm phán phải tận tụy và không chậm trễ, nhằm giải quyết nhanh nhất các vụ việc được giao. Thẩm phán phải tuyệt đối tuân thủ các quy định của pháp luật, không để các vụ việc quá hạn luật định vì những nguyên nhân chủ quan.

Ông Jacob Gammelgaard – Ảnh Trần Kỳ

Cuối cùng, đó là yêu cầu năng lực và sự chuyên cần. Thẩm phán phải thường xuyên học tập, rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm để nâng cao kiến thức pháp luật, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng xét xử, bản lĩnh nghề nghiệp  và khả năng chuyên nghiệp của người Thẩm phán.

Về Quy tắc ứng xử, yêu cầu Thẩm phán phải thực hiện việc giải quyết các vụ việc được phân công theo đúng quy định của pháp luật; Bảo đảm dân chủ, nghiêm minh, khách quan trong giải quyết các vụ việc; Lắng nghe, tôn trọng ý kiến của những người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng; Giải thích, hướng dẫn và tạo điều kiện cho người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của họ theo quy định của pháp luật; Tiếp xúc với cá nhân, tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ việc mình có thẩm quyền giải quyết đúng nơi quy định; Từ chối tiến hành tố tụng theo quy định của pháp luật; Phát hiện và kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản pháp luật trái với Hiến pháp, luật và nghị quyết của Quốc hội, của UBTVQH để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Thẩm phán Park Hyun-soo – Ảnh Trần Kỳ

Những việc Thẩm phán không được làm gồm những việc pháp luật quy định công dân không được làm; Tư vấn cho bị can, bị cáo, đương sự, người tham gia tố tụng khác làm cho việc giải quyết vụ việc không đúng quy định của pháp luật; Can thiệp trái pháp luật vào việc giải quyết vụ việc hoặc lợi dụng ảnh hưởng của mình tác động đến người có trách nhiệm giải quyết vụ việc;  Mang hồ sơ vụ việc hoặc tài liệu trong hồ sơ  ta khỏi cơ quan, nếu không vì nhiệm vụ được giao hoặc không được sự đồng ý của người có thẩm quyền; Tiếp xúc với bị can, bị cáo, đương sự, người tham gia tố tụng  trong vụ việc mình có thẩm quyền giải quyết không đúng nơi quy định;  Sách nhiễu, trì hoãn, gây khó khăn, phiền hà cho bị can, bị cáo, đương sự, người tham gia tố tụng; Truy ép, gợi ý khai báo không trung thực; Tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật công tác của mình, của cán bộ, công chức thuộc Tòa án và cơ quan liên quan khác…

Trong ứng xử tại cơ quan, Thẩm phán phải thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn được phân công và chịu trách nhiệm về các quyết định của mình; Giữ gìn sự đoàn kết trong đơn vị; Tích cực phòng chống tham nhũng… Những việc Thẩm phán không được làm tại cơ quan là thực hiện không đúng thẩm quyền; đùn đẩy trách nhiệm; trù dập, lợi dụng ý kiến góp ý phê bình để làm tổn hại uy tín, danh dự người khác. Quy tắc còn có riêng quy định về ứng xử với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan và thông tấn, báo chí.

Ngoài ra, Quy tắc còn có những quy định về ứng xử trong gia đình, nơi cư trú,  với các cá nhân, tổ chức nước ngoài; ứng xử tại nơi công cộng; ứng xử với các hoạt động ngoài nhiệm vụ xét xử.

Thẩm phán Park Hyun-soo và ông Jacob Gammelgaard cũng đã phát biểu bày tỏ  sự đồng tình với việc ban hành Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán và cho rằng đây là tài liệu đã được cân nhắc kỹ lưỡng, là những chuẩn mực mang tính quốc tế, sẽ hỗ trợ cho Thẩm phán trong quá trình thực thi nhiệm vụ, làm tăng niềm tin của nhân dân, của toàn xã hội đối với đội ngũ Thẩm phán TAND.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cũng đã trả lời thỏa đáng các câu hỏi mà phóng viên đặt ra xung quanh nội dung cũng như triển khai thực hiện Bộ quy tác quan trọng này.

TV