Trần Văn A phạm tội gì?

Vào khoảng 15 giờ ngày 20/7/2021, Trần Văn A, Lê Hải B và Nguyễn D rủ nhau ra quán nước mía ở phường X, thành phố BN, tỉnh BN. Lúc đó bàn bên cạnh có Đinh Văn K và Nguyễn Quang T ngồi và đã có lời qua tiếng lại với nhóm của A, B, D dẫn đến cãi nhau và định đánh nhau, được mọi người can ngăn nên Trần Văn A, Lê Hải B và Nguyễn D ra về nhà.

Một lát sau, Lê Hải B xuống bếp lấy một con dao Thái Lan (loại dao nhỏ, nhọn để dùng gọt hoa quả) và đi ra ngoài, đến gần đường Lê Duẩn thì dừng lại ở đó. A và D thấy B đi ra ngoài lâu chưa về nên lấy xe đi tìm. Khi đến ngã ba đường Tây Sơn thì thấy B đứng ở đó. Cùng lúc này, Đinh Văn K đang đứng ở trước nhà 20 đường Tây Sơn (nhà K đang ở) cùng với Phạm Văn P, Lê Hoàng T và Phạm Anh T. Thấy nhóm A, B, D đang đứng gần đó, Đinh Văn K nói với các bạn là: “Bọn kia vừa mới gây sự với tao, bây giờ qua xem mặt tụi nó ra sao”.

Khi vừa đi đến chỗ A, B và D đứng thì Đinh Văn K và Trần Văn A to tiếng với nhau. Đinh Văn K cầm cổ áo đấm vào mắt A và kéo A xuống làm A bị ngã. Thấy K rút một vật nhọn dài chừng 30 – 40cm màu đen trong người ra, A liền dùng gậy ba khúc dấu sẵn trong người ra đập mạnh vào vùng đầu K nhiều nhát làm K gục xuống. Phạm Anh T đứng gần đó thấy vậy cầm gậy đuổi đánh A và A bỏ chạy.  Phạm Anh T quay lại cùng với các bạn đưa K đi cấp cứu và hôm sau thì K chết.

Kết quả giám định pháp y xác định Đinh Văn K bị nhiều vết bị giập nhu mô thùy đỉnh trái (kích thước 25mm, một vết 10mm, có phù não xung quanh); vỡ lún xương đỉnh trái; đụng giập tụ máu não phần mềm vùng đỉnh trái đẫn đến tử vong.

Xung quanh việc xác định tội danh đối với bị cáo Trần Văn A có nhiều quan điểm

Quan điểm thứ nhất cho rằng: Trần Văn A phạm tội “Giết người” theo quy định của Điều 123 BLHS 2015. Theo vụ án, Trần Văn A đã có hành vi nguy hiểm là dùng gậy ba khúc (bằng kim loại rất cứng và có độ sát thương cao) đập nhiều nhát mạnh vào vùng đầu của K (là vùng hiểm yếu trên cơ thể) có thể cho thấy A thực hiện hành vi quyết liệt và với cường độ mạnh thể hiện A đã có mục đích tước đoạt tính mạnh của K. Hậu quả K chết do những vết thương mà A gây ra. Như vậy, hành vi của Trần Văn A bị truy cứu về tội “Giết người” Theo quy định tại Điều 123 BLHS 2015.

Quan điểm thứ hai lại cho rằng: Trần Văn A phạm tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” theo quy định tại Điều 125 BLHS 2015. Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh được hiểu là hành vi giết người trong tình trạng không tự chủ, không kiềm chế được hành vi phạm tội của mình do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với chính người phạm tội hoặc người thân của họ.

Hành vi giết người của A xuất phát từ nguyên nhân là K có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, cụ thể A và K có mâu thuẫn với nhau, khi nhóm của A gặp nhóm của K thì K có hành vi “K cầm cổ áo đấm vào mắt A và kéo A xuống làm A bị ngã. Thấy K rút một vật nhọn dài chừng 30 – 40cm màu đen trong người ra” dẫn đến việc A bị kích động mạnh tức thời và không là chủ được bản thân, kiềm chế được hành vi của bản thân.

Quan điểm thứ ba cũng là quan điểm tác giả cho rằng: Trần Văn A phạm tội “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” quy định tại Điều 126 BLHS 2015.

Theo nội dung vụ án hành vi của Trần Văn A thỏa mãn các dấu hiệu của tội giết người do vượt quá giới hạn phòng về chính đáng. Bởi lẽ:

Thứ nhất, Đinh Văn K đã cầm cổ áo đấm vào mắt A và kéo A xuống làm A bị ngã, đồng thời K rút một vật nhọn dài chừng 30 – 40cm màu đen trong người ra. Trong hoàn cảnh đó A có căn cứ cho rằng K sẽ dùng vật nhọn đó để tấn công mình và A phải phản kháng để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của bản thân. Như vậy, hành vi của K đang trực tiếp đe dọa đến tính mạng, sức khỏe của A, thì A buộc lòng phải chống trả hành vi trái pháp luật đó nên khẳng định – có cơ sở để phát sinh quyền phòng vệ chính đáng của Trần Văn A.

Thứ hai, hành vi tấn công phải có thật và đang diễn ra chứ không phải do suy đoán tưởng tượng. Sự tấn công phải có thật, có nghĩa là sự xâm hại đối với những lợi ích được pháp luật bảo vệ đang gây thiệt hại thực sự hoặc đe dọa ngay tức khắc cho những lợi ích hợp pháp cần được pháp luật bảo vệ. Đối chiếu với nội dung vụ án cho thấy, K đã chủ động cầm cổ áo tấn công A và kéo A xuống làm A bị ngã, đồng thời K rút một vật nhọn trong người ra, chính vì vậy, hành vi tấn công này là có thật, đang diễn ra và đang đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của A.

Thứ ba, trong quá trình thực hiện quyền phòng vệ chính đáng, người phạm tội đã chống trả một cách quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại, gây ra cái chết cho nạn nhân. Hành vi chống trả của A, hành vi dùng gậy đập mạnh vào vùng đầu K, tước đoạt mạng sống của K là quá mức cần thiết. K khi thực hiện hành vi đánh A và rút vật nhọn trong túi ra cũng chưa gây thiệt hại nhiều cho A. Do đó,  hành vi của A không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại, gây ra cái chết cho K là quá mức cần thiết. Hậu quả của tội “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”  là gây chết người. Tội phạm hoàn thành khi hậu quả chết người xảy ra. Trong vụ án, K chết từ hành vi dùng gậy ba khúc đánh vào đầu của A gây ra.

Như vậy, tác giả cho rằng hành vi của Trần Văn A thỏa mãn cấu thành tội “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” theo quy định tại Điều 126 BLHS năm 2015.

Trên đây là nội dung vụ án và các quan điểm về việc xác định tội danh, tác giả rất mong nhận được ý trao đổi của các độc giả./.

Cơ quan chức năng khám nghiệm hiện trường  vụ án giết người - Ảnh: Phạm Đông/LĐ

LƯU TRUNG HUY (Tòa án quân sự Quân khu 3) –