Hội thảo quốc tế chia sẻ kinh nghiệm và tham vấn đối với Dự thảo đề cương Luật Tư pháp người chưa thành niên

PGS. TS Nguyễn Hoà Bình Uỷ viên Bộ chính trị, Bí thư trung ương đảng, Chánh án TANDTC tham dự chỉ trì. Đồng chủ trì Hội thảo có Uỷ viên Ban Cán sự đảng, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến.

Về phía TANDTC tham dự còn có các thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC, đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc TANDTC, nguyên Phó Chánh ánTANDTC.

Về phía chuyên gia nước ngoài có ông Thomas Wiersing, đại diện lâm thời Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam. Bà Lesley Miller, Phó trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam.

Toàn cảnh Hội thảo tại điểm cầu TANDTC.

Tham dự Hội thảo còn có đại diện các đơn vị: Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội, Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội, Uỷ ban Kinh tế, Hội đồng dân tộc, Ban Tuyên giáo Trung ương, Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Hội Luật gia, VKSNDTC, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Thương binh và Xã hội và nhiều cơ quan trung ương khác.

Phát biểu tại Hội thảo, PGS. TS Nguyễn Hoà Bình Uỷ viên Bộ chính trị, Bí thư trung ương đảng, Chánh án TANDTC cho biết Việt Nam là quốc gia đầu tiên của Châu Á và thứ hai của thế giới phê chuẩn Công ước của Liên Hợp quốc về Quyền trẻ em, cam kết đảm bảo các quyền cơ bản của trẻ em. Chính vì vậy, Nhà nước Việt Nam luôn chăm lo và bảo vệ, chăm sóc trẻ em, không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật trong đó có xây dựng pháp luật về tư pháp người chưa thành niên.

 

PGS. TS Nguyễn Hoà Bình Uỷ viên Bộ chính trị, Bí thư trung ương đảng, Chánh án TANDTC phát biểu tại Hội thảo.

Trên thực tế Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong lĩnh vực này, đã bước đầu hình thành pháp luật về bảo vệ trẻ em. Tuy nhiên trên thực tế chưa có đạo luật riêng, chuyên biệt về tư pháp người chưa thành niên. Từ đó, nhu cầu nghiên cứu, hình thành một đạo luật riêng phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, có chính sách ưu đãi, thực thi quy trình tố tụng thân thiện để tránh tạo ra những tổn thương tiếp theo, tránh mặc cảm, hướng trẻ vị thành niên đi theo con đường hoàn lương sau sai phạm.

Từ thực tiễn cấp thiết đó, thực hiện chương trình xây dựng pháp luật toàn khoá của Quốc hội, TANDTC xây dựng dự án luật đã nghiên cứu, biên soạn Dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên. Dự thảo đã thu hút nhiều quy phạm pháp luật nằm rải rác ở nhiều đạo luật khác nhau, khắc phục được những hạn chế của pháp luật hiện hành, nội luật hóa các cam kết quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của nhiều nền tư pháp khác nhau. Quá trình xây dựng dự thảo, đã tổ chức nhiều hội thảo khoa học trong nước và quốc tế với sự tham gia của các nhà khoa học, các Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Luật sư và các nhà hoạt động xã hội về trẻ em. Đến nay, dự thảo cơ bản đã hình thành. Hội thảo là diễn đàn hàng đầu để các chuyên gia hàng đầu về tư pháp người chưa thành niên tại các quốc gia trên thế giới chia sẻ kinh nghiệm đồng thời góp ý vào Dự thảo để TANDTC Việt Nam hoàn thiện, trình Quốc Hội để sớm ban hành đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

 

Ông Thomas Wiersing, đại diện lâm thời Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam.

Ông Thomas Wiersing, đại diện lâm thời Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam cho biết mục tiêu của đạo luật là nhằm phòng chống bạo lực đối với trẻ em, xây dựng nền tư pháp thân thiện, phù hợp với nhu cầu của trẻ em.

Bà Shelley Casey, Chuyên gia UNICEF Việt Nam tại Úc cho biết việc xây dựng một đạo luật toàn diện là cách hiệu quả để hợp nhất và mở rộng các điều luận liên quan đến NCTN trong hệ thống tư pháp và đưa ra những cải cách mạnh dạn để làm hài hòa hệ thống tư pháp NCTN ở Việt Nam với chuẩn mực quốc tế và các điển hình tốt trên thế giới. Một đạo luật toàn diện về tư pháp với NCTN sẽ quy định rõ ràng hơn việc xử lý đặc biệt đối với NCTN trong tất cả các giai đoạn của quá trình xử lý vi phạm hành chính và tư pháp hình sự và đảm bảo rằng tất cả các cơ quan và tổ chức liên quan đến hệ thống tư pháp cùng hợp tác hướng tới các mục đích và mục tiêu chung.

Công ước LHQ về Quyền trẻ em qui định các quốc gia thành viên phải đưa ra quy định về một hệ thống tư pháp người chưa thành niên riêng và chuyên biệt. Ủy ban LHQ về Quyền trẻ em khuyến nghị các quốc gia ban hành đạo luật toàn diện về tư pháp người chưa thành niên để đưa ra khuôn khổ pháp lý vững chắc cho hệ thống tư pháp người chưa thành niên. Từ đó luật pháp quốc gia cần thúc đẩy cách tiếp cận khác về cơ bản đối với người chưa thành niên và đảm bảo rằng người chưa thành niên được xử lý riêng biệt với người thành niên ở tất cả các giai đoạn của quá trình tố tụng.

 

Bà Lesley Miller, Phó trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam.

Tại Việt Nam, các biện pháp xử lý đặc biệt đối với người chưa thành niên hiện đang nằm rải rác ở nhiều luật và văn bản dưới luật, điều này dẫn đến tinh trạng phân tán và khó khăn trong việc thực hiện hiệu quả. Các luật hiện hành chỉ quy định những sửa đổi nhỏ đối với các thủ tục tiêu chuẩn dành cho người thành niên – so với các quốc gia khác, pháp luật Việt Nam thiếu hướng dẫn chi tiết về hệ thống tư pháp chuyên biệt cho người chưa thành niên.

Đề xuất xây dựng Luật tư pháp người chưa thành niên là cơ hội để đưa ra những cải cách mạnh mẽ và toàn diện nhằm đưa hệ thống tư pháp người chưa thành niên của Việt Nam phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và các thông lệ tốt nhất.

 

Luật Tư pháp người chưa thành niên xác định nhiệm vụ nhằm thiết lập hệ thống các quy định về biện pháp xử lý và hình phạt nhất quán, rõ ràng phù hợp với tính chất, mức độ hành vi vi phạm và nhu cầu của người chưa thành niên; thiết lập quy trình tiếp cận, giải quyết riêng biệt, thân thiện, nhạy cảm giới để xử lý hiệu quả các vụ việc, vụ án có người chưa thành niên tham gia tố tụng phù hợp với đặc thù, tính dễ bị tổn thương của người chưa thành niên; cụ thể hóa việc giám sát, giáo dục, phục hồi tại cộng đồng có tính chuyên nghiệp, hiệu quả đối với người chưa thành niên.

Việc xây dựng một đạo luật chuyên biệt về tư pháp người chưa thành niên nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống vi phạm pháp luật của người chưa thành niên, đồng thời bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên tham gia tố tụng, thúc đẩy việc tái hòa nhập của người chưa thành niên, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật và bảo vệ lợi ích của xã hội và cộng đồng.

Hội thảo nhận được nhiều ý kiến, kinh nghiệm của các chuyên gia trong và ngoài nước.

CẢNH DINH