Lừa đảo hay trộm cắp tài sản?

Trần Văn Hào quen biết anh Huỳnh Văn Tư qua một quán nhậu. Ít lâu sau, vào tháng 4/2018, Hào nói với anh Tư là có rẫy cao su 2 ha muốn bán. Anh Tư được Hào dẫn ra xem lô cao su, được rào dây thép gai cẩn thận. Anh Tư hỏi về giấy tờ thì Hào nói có đầy đủ, đang làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không có ở nhà. Ạnh Tư đồng ý mua. Hai bên viết giấy tay, anh Tư trả cho Trần Văn Hào 900 triệu đồng.

Sau khi mua rẫy, anh Tư cho chặt bớt một số cây đã già cỗi, để trồng cây tràm. Khi xe đang chở số cây đã ngả đi thì ông Trương Văn Út chạy tới nói, đây là rẫy của gia đình ông Út.  Hai bên vào nhà ông Út nói chuyện, anh Tư đưa ra giấy chuyển nhượng của Trần Văn Hào để chứng minh mình mua bán đàng hoàng. Ông Út thì đưa ra Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên vợ chồng ông Tư.

Ông Út cũng cho biết, Trần Văn Hào vốn là dân cờ bạc, có nhà cửa ở quê nhưng đã bán hết, hình như bây giờ về ở nhờ bên vợ ở nơi khác, lâu lâu mới trở lại.

Anh Huỳnh Văn Tư có đơn tố cáo Trần Văn Hào lên cơ quan Công an.

Về tội danh của Trần Văn Hào hiện có hai quan điểm.

Quan điểm thứ nhất cho rằng Trần Văn Hào phạm tội Trộm cắp tài sản theo quy định Điều 173 BLHS năm 2015.

Tài sản được xác định là đối tượng của tội trộm cắp tài sản phải nằm trong sự quản lý của chủ sở hữu hoặc những người có trách nhiệm quản lý tài sản. Tài sản là đối tượng tác động của tội “Trộm cắp tài sản” phải là một dạng vật chất cụ thể và tồn tại dưới dạng là một động sản, có thể nhìn thấy được và dịch chuyển được, có giá trị trên 2.000.000 đồng. 2 ha cây cao su Hào bán cho anh Tư là tài sản của người khác là ông Út và ông Út đang quản lý.

Theo Điều 163 BLDS năm 2005 quy định về tài sản thì “Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản.” Hào bán cho anh Tư 2 ha rẫy không phải là đất trống, thuần túy bất động sản mà trên  đó có cây cao su. Do đó thực tế cho thấy anh Tư đã cho hạ cây cao su để chở đi mà chủ sở hữu rẫy cao su không biết.

Về mặt khách quan, trộm cắp tài sản là hành vi chiếm đoạt tài sản đang có chủ một cách lén lút. Tính chất “lén lút” là dấu hiệu để phân biệt hành vi chiếm đoạt tài sản trong tội trộm cắp tài sản và hành vi chiếm đoạt tài sản trong các tội phạm khác, nó thể hiện ở việc người phạm tội che giấu hành vi đang phạm tội của mình, không cho phép chủ tài sản biết có hành vi chiếm đoạt  tài sản khi hành vi này đang xảy ra.

Trong trường hợp này người phạm tội lợi dụng người quản lí tài sản không có mặt tại nơi có tài sản để thực hiện hành vi phạm tội. Do đó, Trần Văn Hào phạm tội Trộm cắp tài sản là thỏa đáng.

Quan điểm thứ hai cho rằng Trần Văn Hào phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điều 174 BLHS năm 2015. Theo đó, người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng… là cấu thành cơ bản của tội phạm này.

Do đặc điểm riêng của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nên người phạm tội chỉ có một hành vi khách quan duy nhất là “chiếm đoạt”, nhưng chiếm đoạt bằng “thủ đoạn gian dối”. Thủ đoạn của Trần Văn Hào là nhận bừa 2 ha cao su của người khác là của mình và nói giấy tờ đang làm thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, khiến anh Huỳnh Văn Tư tin tưởng, dẫn đến làm giấy sang nhượng và trả cho Hào 900 triệu đồng. Nói cách khác, Hào đã chiếm đoạt 900 triệu đồng của anh Tư bằng thủ đoạn gian dối.

Hành vi của Trần Văn Hào thỏa mãn dấu hiệu “dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác” của tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Chúng tôi đồng tình với quan điểm thứ hai. Mong nhận được ý kiến của quý độc giả xa gần để có được kết luận định tội đúng đắn.

MINH KHÔI