TANDTC lấy ý kiến góp ý vào Dự thảo Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng

Đồng chủ trì hội nghị có TS Lê Hồng Quang- Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Ban Cán sự Đảng, Bí thư đảng ủy Phó Chánh án thường trực TANDTC. PGS. TS Phạm Văn Linh, Phó chủ tịch Hội đồng lý luận trung ương.

Tham dự hội nghị còn có các Phó Chánh án, Thẩm phán TANDTC cùng các chuyên gia.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Chánh án TANDTC cho biết trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm đến công cuộc cải cách tư pháp. Năm 2002, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới trong đó chọn một số nhiệm vụ trọng tâm, bức xúc của tư pháp để chỉ đạo cải cách. Năm 2005, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 49-NQ/TW về Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020, trong đó đề ra chiến lược tổng thể về cải cách tư pháp. Trong Chiến lược cải cách tư pháp, Nghị quyết số 49-NQ/TW đã xác định Tòa án có vị trí trung tâm và xét xử là hoạt động trọng tâm.

Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, hệ thống Tòa án đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều chủ trương với những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử và hiệu quả cải cách tư pháp, cụ thể:

– Tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân đã được đổi mới, hoàn thiện: trong đó đã khẳng định Tòa án nhân dân là cơ quan thực hiện quyền tư pháp; xây dựng hệ thống Tòa án 4 cấp; đổi mới cách thức tổ chức phiên tòa theo hướng tiếp thu hạt nhân hợp lý của mô hình tranh tụng; đổi mới hình thức phòng xử án.

– Đội ngũ chức danh tư pháp trong Tòa án nhân dân được đổi mới, củng cố, tăng cường cả về số lượng và chất lượng.

– Cơ sở vật chất và phương tiện làm việc của các Tòa án có bước cải thiện nhất định, tạo điều kiện để các Tòa án hoàn thành nhiệm vụ được giao.

– Uy tín và địa vị của các cơ quan tư pháp Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng cao.

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, nền tư pháp nước ta vẫn còn một số tồn tại như: Chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu và mong muốn của người dân; Còn lạc hậu so với mặt bằng chung của thế giới; Niềm tin của người dân vào nền tư pháp chưa cao … Những nội dung này cần tiếp tục được khắc phục, hoàn thiện trong giai đoạn tới.

Đánh giá về kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII và cơ đồ đất nước sau 35 năm đổi mới, dự thảo Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã khẳng định: “Cải cách tư pháp trên một số lĩnh vực có bước đột phá. Tổ chức bộ máy của Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ quan bổ trợ tư pháp tiếp tục được kiện toàn, chất lượng hoạt động có tiến bộ, bảo vệ tốt hơn lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân; tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân.” Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, dự thảo Báo cáo chính trị cũng thẳng thắn thừa nhận: Cải cách tư pháp chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển đất nước.

Các ý kiến tại hội nghị cho rằng, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã được chuẩn bị chu đáo, công phu, khoa học, toàn diện, sâu sắc, có tính kế thừa các mục tiêu cơ bản đối với định hướng xây dựng nền tư pháp trong thời gian tới. Đồng thời định hướng cải cách tư pháp theo văn kiện của Đảng cũng được bổ sung, phát triển nhiều mục tiêu cơ bản mới, như: chuyên nghiệp, công bằng, liêm chính. Đây là bước chuyển mới về chất, thể hiện bản chất của nền tư pháp. Qua đó kế thừa truyền thống pháp lý của dân tộc và tiếp cận giá trị tư pháp hiện đại trên thế giới.

Bên cạnh đó, một số ý kiến của chuyên gia cho rằng, đối với một  số từ ngữ, văn phong trong dự thảo các văn kiện liên quan đến tư pháp cần có sự điều chỉnh, thay đổi cho phù hợp hơn.

GS.TSKH Đào Trí Úc, nguyên Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật- Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Luật cho biết: Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIII của Đảng có nội dung “tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, công bằng, nghiêm minh, liêm chính. Hoạt động tư pháp phải có trọng trách bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân” là rất đúng đắn. Đặc biệt, dự thảo nhấn mạnh, một tố chất rất quan trọng của các cơ quan tư pháp là uy tín của các cơ quan đó. Đây cũng là sự tiếp tục phát triển yêu cầu mà Chiến lược cải cách tư pháp đặt ra. Các cơ quan tư pháp phải thật sự là chỗ dựa của nhân dân trong việc bảo vệ công lý, quyền con người.

Về Dự thảo Báo cáo tổng kết thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội, GS.TSKH Đào Trí Úc kiến nghị ở Mục 10 cần thay đổi cụm từ: “Tiếp tục xây dựng Nhà nước pháp quyền” bằng cụm từ “Tiếp tục xây dựng nền quản trị quốc gia và Chính phủ kiến tạo phát triển”.

Nhấn mạnh Dự thảo Báo cáo Chính trị phải đặc biệt chú trọng đến cải cách tư pháp hướng tới nền tư pháp độc lập, GS.TS Lê Hồng Hạnh, nguyên Viện trưởng Viện khoa học pháp lý Bộ Tư pháp nêu ý kiến: Quyền lực tư pháp độc lập là dặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền hiện đại. Tư pháp độc lập bảo đảm để những giá trị tiến bộ của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa được phát huy trong đời sống xã hội. Khả năng và mức độ hiện thực hóa những giá trị của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa vào đời sống xã hội phụ thuộc rất nhiều vào mức độ độc lập của quyền tư pháp.

GS.TS Lê Hồng Hạnh cho rằng, cần phải nhận thức đúng bản chất của độc lập tư pháp. Độc lập tư pháp chính là việc đảm bảo để Tòa án có thể xét xử tuân theo pháp luật, không chịu sự chi phối của cá nhân nào ngoài quy trình tố tụng luật định.

Phát biểu kết luận hội nghị, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trân trọng cảm ơn và ghi nhận các ý kiến phát biểu tâm huyết, trọng tâm và sâu sắc của các chuyên gia, nhà khoa học là những giáo sư đầu ngành trong sự nghiệp cải cách tư pháp.

Về phương hướng chung, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, cần tôn trọng dự thảo cả về nội dung căn cốt và dung lượng. Những ý kiến gợi mở của các đại biểu tại hội thảo đều rất tâm huyết sẽ được tổng hợp để  Ban Cán sự đảng TANDTC cân nhắc, đề xuất góp ý với Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

CẢNH DINH