Chuyển đổi số ngành Tòa án nhân dân năm 2025

(TCTA) - Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngày 25/3/2025, Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) ban hành Kế hoạch số 131/KH-TANDTC về thực hiện chuyển đổi số ngành Tòa án nhân dân năm 2025.

Việc ban hành Kế hoạch số 131/KH-TANDTC (Kế hoạch), nhằm mục đích triển khai thực hiện nghiêm túc các yêu cầu, nhiệm vụ mà Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra, phù hợp với các đặc thù hoạt động của Tòa án nhân dân nhằm tạo ra những đột phá trong nâng cao hiệu quả hoạt động các Tòa án; Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị, Tòa án nhân dân trong thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hoạt động Tòa án trong thời đại số; Chú trọng kiểm tra, giám sát, tăng cường kỷ cương, kỷ luật bảo đảm công tác chuyển đổi số diễn ra chặt chẽ, kịp thời, đúng định hướng.

Để triển khai thực hiện Kế hoạch TANDTC yêu cầu: Nâng cao nhận thức cho toàn thể công chức, viên chức, người lao động Tòa án nhân dân các cấp về ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của hoạt động chuyển đổi số với nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của các Tòa án.

Các đơn vị, Tòa án nhân dân tích cực, chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao, bảo đảm đúng tiến độ, đạt hiệu quả theo Kế hoạch. Huy động tối đa các nguồn lực, tranh thủ sự hỗ trợ của các địa phương, nhằm đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trong ngành Tòa án nhân dân một cách đồng bộ, hiệu quả.

Triển khai chuyển đổi số và xây dựng Tòa án điện tử theo hướng trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm xác định rõ nội dung công việc, thời hạn, phương thức triển khai, tiến độ thực hiện và trách nhiệm cụ thể của từng đơn vị, Tòa án nhân dân. Đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, ứng dụng hiệu quả các phần mềm nội bộ dùng chung, nâng cao hiệu quả quản trị nội bộ trên nền tảng số, đồng thời tập trung hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật số, đáp ứng yêu cầu triển khai hoạt động tố tụng trực tuyến, bảo đảm kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu, tăng cường bảo vệ dữ liệu và hệ thống thông tin trước các nguy cơ mất an toàn, an ninh mạng.

Một số nhiệm vụ trọng tâm

1. Tổ chức quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong toàn ngành Tòa án.

Tổ chức Hội nghị trực tuyến với sự tham gia của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức Tòa án nhân dân, Tòa án quân sự các cấp để quán triệt và triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị (hoàn thành trong tháng 3/2025).

2. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác chuyển đổi số tại các đơn vị, Tòa án nhân dân.

- Thành lập Ban Chỉ đạo Tòa án nhân dân về chuyển đổi số, xây dựng Tòa án điện tử do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao làm Trưởng ban Chỉ đạo, nhằm đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện; triển khai quyết liệt, đồng bộ, lâu dài (hoàn thành trong tháng 3/2025).

- Các Tòa án nhân dân cấp tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số do Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh làm Trưởng ban để lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động chuyển đổi số tại đơn vị mình và các Tòa án sơ thẩm trong địa hạt tư pháp của Tòa án nhân dân cấp tỉnh (hoàn thành trong tháng 4/2025).

- Người đứng đầu đơn vị, Tòa án nhân dân trực tiếp phụ trách, chỉ đạo về chuyển đổi số tại đơn vị mình; chỉ đạo tái cấu trúc và đổi mới mô hình hoạt động từ “truyền thống” sang quản lý trên nền tảng số; gắn các mục tiêu, nhiệm vụ về chuyển đổi số với yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, bảo mật dữ liệu. Kết quả thực hiện các nhiệm vụ này là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Phát động phong trào thi đua về thực hiện chuyển đổi số trong ngành Tòa án nhân dân.

- Ban hành các quy chế, quy định để tăng cường kỷ luật công vụ, khắc phục triệt để tình trạng ngại ứng dụng công nghệ thông tin, chậm trễ hoặc thiếu chính xác trong cập nhật dữ liệu vào các hệ thống phần mềm nội bộ dùng chung của Tòa án. Chấn chỉnh, xử lý nghiêm các hành vi "cát cứ thông tin", "co cụm dữ liệu". Kiên quyết xử lý trách nhiệm các đơn vị thực hiện chuyển đổi số không đúng chủ trương, định hướng của Tòa án nhân dân tối cao (hoàn thành trong tháng 4/2025).

Các đơn vị, Tòa án nhân dân phải thường xuyên rà soát, quản lý chặt chẽ tình hình và kết quả thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số của đơn vị mình và các đơn vị trực thuộc để hướng dẫn, chỉ đạo, khắc phục ngay những hạn chế, vướng mắc, bảo đảm công tác chuyển đổi số diễn ra thông suốt, đồng bộ, hiệu quả.

3. Tập trung triển khai và sử dụng hiệu quả, đồng bộ các phần mềm nội bộ dùng chung.

- 100% đơn vị, Tòa án nhân dân sử dụng và cập nhật đầy đủ thông tin, dữ liệu lên các phần mềm nội bộ dùng chung của Tòa án, tuân thủ nguyên tắc "đúng, đủ, sạch, sống", bảo đảm dữ liệu chính xác, đầy đủ, đồng bộ.

- 100% đơn vị, Tòa án nhân dân chuyển sang sử dụng sổ nghiệp vụ số, mẫu văn bản tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án đã được tích hợp trên phần mềm quản lý vụ án.

- 100% đơn vị, Tòa án nhân dân ứng dụng chữ ký số chuyên dùng công vụ trong công tác hành chính và một số bước trong hoạt động tố tụng (pháp luật có quy định). Bảo đảm toàn bộ văn bản hành chính (trừ văn bản mật) được quản lý, xử lý và phát hành thống nhất trên nền tảng số của Tòa án.

- 100% thông tin lý lịch cán bộ, công chức, viên chức, lao động của Tòa án từ khâu tuyển dụng, bổ nhiệm, quá trình công tác cho đến khi nghỉ hưu phải được quản lý thống nhất trên phần mềm Quản lý nhân sự dùng chung của Tòa án.

4. Đẩy mạnh phát triển và triển khai các dịch vụ tư pháp công trực tuyến

- 100% các Tòa án nhân dân thực hiện hiệu quả, thực chất dịch vụ đăng ký trực tuyến cấp sao bản án, quyết định tài liệu trong hồ sơ vụ án và dịch vụ thu, nộp trực tuyến tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án; thí điểm triển khai dịch vụ tống đạt văn bản tố tụng bằng phương tiện điện tử thông qua ứng dụng số quốc gia VNeID.

- Tiếp tục phát triển các dịch vụ tư pháp công trực tuyến để người dân, tổ chức thực hiện các quy trình, thủ tục khác như: gửi đơn khởi kiện, tài liệu chứng cứ và tống đạt trên nền tảng trực tuyến của Tòa án (hoàn thành trong Quý IV/2025).

5. Hoàn thành các dự án, nhiệm vụ chuyển đổi số đúng tiến độ, bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí

Đầu tư, bổ sung hạ tầng số hiện đại, đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí; bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng theo tiêu chuẩn an toàn hệ thống thông tin cấp độ 3 đã được phê duyệt. Từ đó hoàn thành việc kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo Đề án 06 của Chính phủ và hướng tới chia sẻ dữ liệu với các cơ quan tư pháp ở Trung ương (hoàn thành giai đoạn I trong năm 2025 và giai đoạn II trong năm 2026).

- Xây dựng, nâng cấp các phần mềm nội bộ dùng chung của Tòa án nhân dân, bao gồm: Ứng dụng Trợ lý ảo Tòa án (giai đoạn I); phần mềm quản lý nhận sự; phần mềm quản lý vụ án; phần mềm quản lý, theo dõi giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, đơn đề nghị, kiến nghị, phản ánh trong lĩnh vực hành chính; Cổng thông tin điện tử Tòa án nhân dân tối cao (hoàn thành trong trong Quý IV/2025 và giai đoạn II trong năm 2026).

- Trang bị hệ thống thiết bị phục vụ xét xử trực tuyến, bảo đảm cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu tổ chức phiên tòa trực tuyến hiệu quả, đúng quy định (hoàn thành giai đoạn I trong năm 2025 và giai đoạn II trong năm 2026).

6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số.

- Xây dựng kế hoạch tăng cường nguồn nhân lực công nghệ thông tin phục vụ triển khai công tác chuyển đổi, xây dựng Tòa án điện tử cho Toà án nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân các cấp (hoàn thành trong trong Quý II/2025).

- Cử cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin tham gia các khóa học nâng cao, chuyên sâu về quản trị mạng, an toàn thông tin, các chương trình đào tạo về pháp luật liên quan đến Tòa án nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và cập nhật kiến thức mới về công nghệ thông tin và hoạt động của Tòa án.

Thường xuyên tổ chức tập dụng các phần mềm nghiệp vụ và an ninh mạng cho lãnh đạo, công chức, viên chức các đơn vị, Tòa án nhân dân. Đảm bảo 100% công chức có liên quan được tập huấn cách thức sử dụng phần mềm trước khi đưa vào sử dụng chính thức.

7. Tham gia hoàn thiện thể chế, quy định để triển khai các hoạt động chuyển đổi số trong năm 2025 và chuẩn bị lộ trình xây dựng Tòa án điện tử đến năm 2030.

- Sớm nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật tố tụng tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai các dịch vụ tư pháp công trực tuyến và các hoạt động tố tụng trực tuyến không chỉ dừng lại ở hoạt động xét xử. Trước mắt, hoàn thiện và ban hành Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về thủ tục tố tụng trên môi trường số thay thế Nghị quyết số 04/2016/NQ- HĐTP ngày 30/12/2016 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (hoàn thành trong trong Quý IV/2025).

- Xây dựng Đề án Tòa án điện tử và chuyển đổi số Tòa án giai đoạn 2025- 2030, xác định lộ trình chuyển đổi số toàn diện, hướng tới thực thi Tòa án điện tử, hình thành mô hình Tòa án số hiện đại, minh bạch, hiệu quả. Hoàn thiện khung kiến trúc Tòa án điện tử, Tòa án số, bảo đảm nền tảng pháp lý, công nghệ và hạ tầng đồng bộ, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp (hoàn thành trong trong Quý III/2025).

- Ban hành các văn bản quy định về cập nhật dữ liệu, sử dụng chữ ký số, bảo đảm an toàn thông tin mạng, danh mục văn bản điện tử, ký số, phát hành văn bản điện tử trong ngành Tòa án nhân dân, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất (hoàn thành trong trong Quý II/2025).

- Ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát thực hiện công tác chuyển đổi số tại các đơn vị, Tòa án nhân dân năm 2025 nhằm đánh giá thực trạng, kịp thời phát hiện khó khăn, vướng mắc, qua đó đưa ra giải pháp tháo gỡ, điều chỉnh, bảo đảm tiến độ, hiệu quả theo đúng chỉ đạo của Tòa án nhân dân tối cao (hoàn thành trong trong Quý II/2025).

Tổ chức thực hiện Kế hoạch

1. Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự các cấp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chịu trách nhiệm quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc các nội dung, nhiệm vụ chuyển đổi số có liên quan. Phân công cụ thể trách nhiệm; xác định thời gian cụ thể thực hiện các nhiệm vụ; thường xuyên đôn đốc, định kỳ kiểm tra tiến độ, chất lượng thực hiện các nhiệm vụ và báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (thông qua Cục Công nghệ thông tin).

2. Giao Học viện Tòa án nghiên cứu biên soạn và bổ sung chuyên đề về chuyển đổi số, xây dựng Tòa án điện tử vào kế hoạch, chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, viên chức Tòa án và sinh viên.

3. Giao Vụ Tổ chức – Cán bộ tham mưu, đề xuất tăng cường nguồn nhân lực về công nghệ thông tin cho các Tòa án, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, xây dựng Tòa án điện tử. Nghiên cứu, đề xuất các biện pháp xử lý nghiêm đối với cá nhân, tập thể không chấp hành chỉ đạo của Tòa án nhân dân tối cao trong việc triển khai các nội dung, nhiệm vụ chuyển đổi số, bảo đảm tính kỷ luật, kỷ cương và hiệu quả thực hiện trong toàn hệ thống;

Bổ sung nội dung bồi dưỡng, đào tạo về công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án nhân dân vào kế hoạch đào tạo hàng năm; đề xuất chính sách tạo điều kiện cho công chức làm công nghệ thông tin được tham gia các khóa đào tạo về pháp luật nhằm nâng cao kiến thức phục vụ triển khai công tác chuyển đổi số trong Tòa án nhân dân.

4. Giao Cục Kế hoạch – Tài chính tham mưu, bảo đảm nguồn kinh phí triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số trong năm 2025.

5. Giao Cục Công nghệ thông tin theo dõi, đôn đốc, tổng hợp tình hình triển khai thực hiện Kế hoạch chuyển đổi số, kịp thời báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm việc thực hiện các nội dung của Kế hoạch diễn ra đồng bộ, hiệu quả, đúng tiến độ./.

KHẢI HOÀN

Trụ sở TANDTC. Ảnh Triệu Hồ.