Dự thảo Thông tư Quy định chi tiết việc xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng

Về thẩm quyền xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng của Tòa gia đình và người chưa thành niên, dự thảo Thông tư quy định:

- Tòa gia đình và người chưa thành niên có thẩm quyền xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng nếu người chưa thành niên là người bị tổn thương nghiêm trọng về tâm lý hoặc là người cần có sự hỗ trợ về điều kiện sống, học tập do không có môi trường gia đình lành mạnh như những người chưa thành niên khác.

- Tòa gia đình và người chưa thành niên chỉ xem xét, giải quyết các vụ án có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng nếu tại thời điểm thụ lý vụ án, họ là người chưa thành niên, trừ trường hợp vụ án có bị cáo là người chưa thành niên.

Về phân công Thẩm phán, Hội thẩm Khi giải quyết vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng, Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán, Hội thẩm phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

- Thẩm phán là người phải đáp ứng trong các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 29 của Luật Tư pháp người chưa thành niên.

- Có ít nhất 01 Hội thẩm thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 29 của Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Về tổ chức xét xử vụ án hình sự tại Phòng xử án:

Vụ án hình sự có bị hại, người làm chứng thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư này và xét thấy họ bắt buộc phải có mặt tại phiên tòa thì tổ chức xét xử tại Phòng xử án hình sự. Trường hợp này, Tòa án phải bố trí cho người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng tham gia phiên tòa theo quy định tại khoản 2 Điều 159 của Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Về việc tham gia của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong vụ án hình sự mà người chưa thành niên là bị hại, dự thảo quy định:

- Người chưa thành niên là bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền nhờ những người sau đây bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người chưa thành niên:

+ Luật sư;

+ Trợ giúp viên pháp lý;

+ Bào chữa viên nhân dân;

+ Người khác.

- Tòa án phải thông báo cho người chưa thành niên là bị hại hoặc người đại diện của họ về quyền nhờ những người quy định tại khoản 1 Điều này bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người chưa thành niên. Trường hợp họ không lựa chọn được người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị hại nhưng có văn bản đề nghị thì Tòa án yêu cầu Đoàn luật sư phân công tổ chức hành nghề luật sư của luật sư hoặc trung tâm trợ giúp pháp lý cử Trự giúp viên pháp lý, luật sư hoặc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức thành viên của Mặt trận cử bào chữa viên nhân dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người chưa thành niên là bị hại.

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên là bị hại có quyền tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can, có mặt khi cơ quan tiến hành tố tụng lấy lời khai của người mà mình bảo vệ; có quyền kháng cáo phần bản án, quyết định của Tòa án có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người mà mình bảo vệ; có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định, người phiên dịch, người dịch thuật, người định giá tài sản theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Về xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng, dự thảo nêu:

- Khi xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng thì Thẩm phán mặc trang phục xét xử theo quy định.

- Khi xét hỏi người chưa thành niên, cơ quan, người có thẩm quyền phải có thái độ thân thiện, nhẹ nhàng, sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi, giới tính, khả năng nhận thức và mức độ trưởng thành của người chưa thành niên. Thẩm phán phải tạm dừng ngay việc xét hỏi người chưa thành niên khi họ mệt mỏi, căng thẳng và cần điều chỉnh phiên tòa phù hợp với mức độ tập trung của người chưa thành niên, có thời gian nghỉ khi cần thiết.

- Trường hợp người chưa thành niên tham gia phiên tòa tại phòng cách ly hoặc điểm cầu thành phần thì Tòa án phải bảo đảm họ được quyền theo dõi đầy đủ diễn biến phiên tòa và thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình.

Người đại diện, người làm công tác xã hội phải có mặt ở phòng cách ly hoặc điểm cầu thành phần để hỗ trợ người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng.

PV

Ảnh: Trụ sở Tòa án nhân dân tối cao