Hủy bản án sơ, phúc thẩm để điều tra lại vụ án “Vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ” tại Bình Phước

Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án TANDCC tại thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 5/6, Chánh án TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị hủy hai bản án sơ thẩm của TAND TP Đồng Xoài và phúc thẩm của TAND tỉnh Bình Phước để điều tra lại. Quyết định kháng nghị có các nội dung sau:

Vụ án có tính chất phức tạp, cần thiết phải giao hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra cấp tỉnh điều tra lại để xác định việc điều khiển xe của ông Lâm Tươi có vi phạm an toàn giao thông hay không. Đồng thời xác định được đầy đủ nguyên nhân trực tiếp và đánh giá được mức độ lỗi của từng bên đối với tai nạn xảy ra.

Kháng nghị cho rằng quá trình điều tra, ông Lâm Tươi xác định khi cách khoảng 50m, ông Tươi nhìn thấy ông Phước và ông Quý đang ở trên xe mô tô phía lề đường bên trái hướng ngã tư Sóc Miên đi Trạm điện. Ông Tươi khai, khi cách xe của bị cáo Phước 5m, ông mới nhìn thấy xe của bị cáo Phước chuyển hướng sang đường nên ông Tươi không kịp thắng và hoảng quá nên tông thẳng vào xe do bị cáo Phước điều khiển. Biên bản hiện trường thể hiện mặt đường không có dấu vết thắng của xe do ông Tươi điều khiển, trong điều kiện mặt đường thông thoáng, ánh sáng rõ, không bị che chắn tầm nhìn, ông Tươi đã phát hiện ra xe do bị cáo Phước điều khiến từ vị trí cách 50m nhưng ông Tươi không giảm tốc độ và đến vị trí hai xe cách nhau gần 5m ông Tươi mới hoảng hốt, dẫn đến xe do ông Tươi điều khiển đâm thắng vào xe của bị cáo Phước.

Quá trình điều tra chưa làm rõ tốc độ của xe của ông Tươi là thiếu sót. Cụ thể, theo lời khai của ông Tươi và ông Trị Tiếp thì tốc độ xe mà ông Tươi điều khiển tại thời điểm trước khi va chạm là khoảng 50km/h đến 60km/h. Nhân chứng Trần Thị Kim Liên cũng như bị cáo Phước đều xác định ông Tươi điều khiến xe với tốc độ rất nhanh.

Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa xác định được tốc độ của xe do ông Tươi điều khiển ngay tại thời điểm trước khi va chạm là bao nhiêu để xác định ông Tươi có vi phạm quy định của Luật Giao thông đường bộ về tốc độ tối đa được xác định theo báo hiệu đường bộ tại đoạn đường xảy ra tai nạn hay không?

Thời điểm xảy ra tai nạn, ông Tươi chưa có giấy phép lái xe, đã uống rượu bia, có nồng độ cồn trong hơi thở là 0,57miligam/l lít khí thở. Việc ông Tươi không xử lý được tình huống xảy ra do nguyên nhân nào, thiếu quan sát, sự kiện bất ngờ, do không đủ tỉnh táo, vì phạm quy định của Luật giao thông đường bỏ về tốc độ tối đa cho phép, hay chưa đủ kỹ năng điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Biên bản kiểm tra phương tiện xe ông Phước ngày 12/5/2017 thể hiện: Tại thời điểm kiểm tra, công tắc để bật xi nhan vẫn còn nằm ở giữa không bật sang bên phải hay trái. Nhưng biên bản khám nghiệm phương tiện ngày 15/1/2017 trước đó lại xác định hệ thống còi, hệ thống treo, ga, số, đồng hồ, đèn, còi, gương của phương tiện còn tác dụng. Kết quả của việc kiểm tra ngày 12/5/2017 chưa đủ căn cứ để xác định ông Phước có bật đèn xi nhan vào thời điểm sang đường và xảy ra tai nạn hay không. Cơ quan điều tra không kết luận bị cáo Phước khi chuyển hướng sang đường có bật đèn tín hiệu báo hướng rẽ hay không?

VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh: Kháng nghị của TAND Cấp cao có căn cứ

Tại phiên xét xử giám đốc thẩm, đại diện VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh trình bày quan điểm, đây là vụ án được dư luận và báo chí quan tâm. VKSND Cấp cao thống nhất quan điểm đối với các vấn đề mà TAND Cấp cao đã kháng nghị theo hướng hủy án phúc thẩm và sơ thẩm. Vụ án, ngoài những thiếu sót mà kháng nghị đã nêu, quá trình điều tra còn có một số vi phạm tố tụng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc đánh giá chứng cứ và không đảm bảo khách quan trong thu thập chứng cứ.

Hiện trường vụ tai nạn giao thông

Thứ nhất, bản ảnh hiện trường, sơ đồ hiện trường, biên bản khám nghiệm hiện trường, biên bản khám xe không mô tả vết nhớt để lại trên mặt đường, phản ánh vị trí hai xe ngã không phù hợp với lời trình bày của nhân chứng Bùi Tiến Sỹ. Ông này là người giữ hiện trường khi vụ tai nạn xảy ra, xác định hai xe ngã chồng lên nhau; Biên bản khám nghiệm hiện trường không ghi nhận đầy đủ  dấu vết để xác định hiện trường có thay đổi hay không, ảnh hưởng đến việc chứng minh sự thật khách quan của vụ án.

Thứ hai, theo đại diện VKS, tại các phiên tòa phúc thẩm lần 1 và lần 2, ông Đỗ Xuân Tân là CSGT thực hiện khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn giao thông trình bày khi đến hiện trường thì ông Phước và ông Quý đã được đưa đi cấp cứu. Vì vậy, CSGT đã đo nồng độ cồn của Lâm Tươi trước, sau đó mới vào bệnh viện đo nồng độ cồn của ông Phước. Khi đo thì ông Phước đang nằm ngủ, có ông Vòng Say Hồng chứng kiến ký vào phiếu đo nồng độ cồn (Bút lục 258, 459-460).

Tuy nhiên, tại các bút lục số 119, 221 là biên bản ghi lời khai thì ông Vòng Say Hồng trình bày không trực tiếp chứng kiến đo nồng độ cồn, chỉ ký vào tờ giấy do CSGT nhờ khi ông đang ở ngoài phòng cấp cứu. Khi ký, ông Hồng không đọc nội dung, sau này mới biết là phiếu đo nồng độ cồn của ông Phước.

Ngoài ra, tại Bút lục số 55-56 là phiếu đo nồng độ cồn của ông Phước và Lâm Tươi trên đó thể hiện phiếu của ông Phước có số thứ tự là 3133, Lâm Tươi là 3136. Như vậy, ông Phước được đo nồng độ cồn trước ông Lâm Tươi và còn thể hiện khi đo cho ông Phước xong còn đo hai lần khác mới đến thứ tự đo của Lâm Tươi. Diễn biến thứ tự đo nồng độ cồn này và lời trình bày của ông Vòng Say Hồng hoàn toàn khác với lời trình bày của CSGT Đỗ Xuân Tân.

Theo đại diện VKS, việc CSGT Tân dùng máy đo nồng độ cồn bằng hơi thở của ông Phước trong cơ sở y tế là không đúng Thông tư liên tịch số 26/2014/TTLT-BYT-BCA (quy định về xét nghiệm nồng độ cồn trong máu của người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ). Lẽ ra khi ông Phước được đưa vào cấp cứu thì CSGT thực hiện nhiệm vụ phải yêu cầu bệnh viện xét nghiệm nồng độ cồn trong máu của ông Phước hoặc bệnh viện phải tự mình xét nghiệm.

Mặc dù trên phiếu đo nồng độ còn có chữ ký của ông Lương Hữu Phước nhưng việc đo lúc ông Phước đang ngủ và không có người chứng kiến trực tiếp. Lời trình bày của CSGT Tân về cách thức và trình tự đo nồng độ cồn của ông Phước không phù hợp với tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Do đó, việc đo nồng độ cồn của ông Phước không đảm bảo thủ tục và tính khách quan, chưa đủ điều kiện để làm chứng cứ của vụ án theo quy định tại Điều 86 BLTTHS 2015.

Thứ ba, xuyên suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, ông Phước khẳng định có quan sát trước khi điều khiển xe băng qua đường, khi quan sát hoàn toàn không thấy xe Lâm Tươi chạy đến. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa làm rõ được thời gian từ lúc ông Phước bắt đầu chuyển hướng cho đến khi xảy ra va chạm là bao lâu để tính vị trí của Lâm Tươi trên đoạn đường xảy ra tai nạn và thực nghiệm xác định với vị trí đó ông Phước có thấy được hay không là thiếu sót.

Thiếu sót này cần phải được ghi nhận trong quyết định giám đốc thẩm và yêu cầu phải tiến hành khi điều tra lại vì đây là tình tiết chứng minh ông Phước có lỗi để dẫn đến vụ tai nạn giao thông hay không.

Theo đại diện VKS, quá trình điều tra vụ án có vi phạm tố tụng nghiêm trọng trong việc khám nghiệm hiện trường, thu thập chứng cứ là nồng độ cồn của ông Phước. Ngoài ra, nhiều nội dung của vụ án chưa được điều tra làm rõ theo Điều 85 BLTTHS 2015 về những vấn đề phải chứng minh trong vụ án. Đây là căn cứ để kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại, làm rõ lỗi của các bên nhằm giải quyết vụ án khách quan, toàn diện, đúng pháp luật. Do đó, kháng nghị của TAND Cấp cao tại TP.HCM là có căn cứ.

Quyết định của Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao

Phiên họp Giám đốc thẩm có 3 thành viên. Chủ tọa phiên tòa là ông Lê Thành Văn – Chánh tòa hình sự TAND Cấp cao tại TP.HCM. Kiểm sát viên Viện KSND Cấp cao tại TP.HCM tham dự phiên giám đốc thẩm là ông Hồ Sỹ Hoàn.

Sau khi xem xét, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TPHCM đã ra quyết định chấp nhận kháng nghị của Chánh án TAND Cấp cao hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm, trả hồ sơ điều tra lại vụ án.