Dự thảo thông tư về hoạt động thanh tra trong TAND đề xuất thanh tra khi phát hiện các tòa án, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật

Cụ thể, dự thảo thông tư này quy định về nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục tiến hành thanh tra của Tòa án nhân dân (TAND); trách nhiệm của Chánh án TAND các cấp, thủ trưởng các đơn vị thuộc TAND trong việc thi hành kết luận thanh tra, quản lý công tác thanh tra.

Theo dự thảo, hoạt động thanh tra của TAND bao gồm: Hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của Chánh án TAND các cấp đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của các tòa án, đơn vị, cá nhân trong TAND và hoạt động thanh tra xử lý vi phạm.

Dự thảo thông tư cũng đưa ra các nguyên tắc hoạt động thanh tra. Trong đó, hoạt động thanh tra phải bảo đảm tuân thủ quy định của Luật Tổ chức TAND, Luật Thanh tra và các văn bản pháp luật có liên quan; không gây cản trở việc giải quyết, xét xử vụ việc của TAND theo quy định của pháp luật…

Đối tượng thanh tra

Theo Điều 5 dự thảo thông tư của TANDTC, quy định về 7 đối tượng thanh tra, gồm:

- Các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TAND Tối cao và Học viện Tòa án.

- Các TAND cấp tỉnh, TAND khu vực.

- Cục trưởng, Vụ trưởng, Chánh tòa Tòa Phúc thẩm và tương đương; Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAND khu vực.

- Phó Cục trưởng, Phó Vụ trưởng, Phó Chánh tòa Tòa Phúc thẩm và tương đương; Phó Chánh án TAND cấp tỉnh, Phó Chánh án TAND khu vực.

- Trưởng phòng, Phó Trưởng phòng và tương đương; Chánh tòa, Phó Chánh tòa các Tòa chuyên trách TAND cấp tỉnh, TAND khu vực.

- Thẩm phán, Hội thẩm, Thẩm tra viên Tòa án, Thư ký Tòa án, Hòa giải viên.

- Công chức, viên chức, người lao động khác trong TAND.

Về thẩm quyền kiểm tra, Chánh án TANDTC kiểm tra đối với tất cả các đối tượng trên. Còn Chánh án TAND cấp tỉnh kiểm tra đối với các đơn vị, cá nhân thuộc TAND cấp tỉnh và TAND khu vực thuộc phạm vi quản lý.

Cục trưởng, Vụ trưởng, Chánh tòa Tòa Phúc thẩm và tương đương thuộc TAND kiểm tra đối với công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý. Chánh án TAND khu vực kiểm tra đối với các đơn vị, cá nhân thuộc TAND khu vực.

Thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật

Về các nội dung thanh tra được quy định tại Điều 7 dự thảo thông tư của TANDTC. Cụ thể là thanh tra công tác thụ lý, giải quyết, xét xử các vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của TAND; công tác tổ chức cán bộ, thi đua, khen thưởng, đạo đức, văn hóa giao tiếp khi thi hành công vụ và các công tác hành chính, nội vụ khác…

Nội dung thanh tra còn bao gồm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân; công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tổng kết thực tiễn xét xử, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử; phát triển án lệ, quản lý khoa học…

Cũng theo dự thảo thông tư, hoạt động thanh tra được tiến hành theo kế hoạch thanh tra hằng năm đã được Chánh án TAND có thẩm quyền ban hành hoặc theo yêu cầu, đề nghị của Chánh án TANDTC, Chánh án TAND cấp tỉnh, Chánh án TAND khu vực, Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia, Thủ trưởng các đơn vị thuộc TAND Tối cao, cơ quan, đơn vị có thẩm quyền theo quy định.

Sẽ thanh tra khi phát hiện các tòa án, đơn vị, cá nhân trong TAND có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc yêu cầu giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hoặc các căn cứ khác có liên quan theo quy định của pháp luật

Về hình thức, hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch, thanh tra đột xuất hoặc tự kiểm tra. Trong đó, thanh tra đột xuất sẽ được tiến hành khi phát hiện các tòa án, đơn vị, cá nhân trong TAND có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực hoặc do Chánh án TANDTC, Chánh án TAND cấp tỉnh giao hoặc đề nghị.

Phương thức thanh tra gồm: Trực tiếp; trực tuyến; trực tiếp kết hợp với trực tuyến, từ xa; kiểm tra trực tiếp kết hợp với gián tiếp.

QUANG PHÚC

Trụ sở Tòa án nhân dân tối cao. Ảnh: Khải Hoàn/TCTA