Quyết định thu hồi đất số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 là quyết định hành chính cá biệt

Bài viết  http://tapchitoaan.vn/bai-viet/xet-xu/quyet-dinh-thu-hoi-dat-tong-the-co-phai-la-doi-tuong-khoi-kien-trong-vu-an-hanh-chinh-khong

 có 2 quan điểm, tác giả bài viết đồng ý với quan điểm 2 và cho rằng Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 là quyết định thu hồi đất tổng thể là quyết định hành chính và là đối tượng khởi kiện của vụ án hành chính vì nội dung quyết định lại thu hồi các thửa đất cụ thể…

Chúng tôi chỉ đồng ý một phần quan điểm của tác giả trên bởi những lý do sau:

1. Quyết định thu hồi đất tổng thể không thuộc đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính

 Việc xác định quyết định hành chính thuộc phạm vi khởi kiện của vụ án hành chính hay không là rất quan trọng trong quá trình thụ lí, giải quyết vụ án hành chính của Tòa án. Tại khoản 1 Điều 3 Luật Tố tụng hành chính 2015 quy định: “Quyết định hành chính là văn bản do cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành quyết định về vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể”. 

Trên cơ sở khái niệm trên, chúng ta có thể xác định “Quyết định hành chính” là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính có những đặc trưng cụ thể sau:

Thứ nhất là, quyết định đó phải bằng văn bản.

Thứ hai, đó là quyết định cá biệt có nội dung liên quan đến việc giải quyết một vấn đề cụ thể trong quản lý hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể, “quyết định đó làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc có nội dung làm phát sinh nghĩa vụ, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân” (khoản 2 Điều 3 Luật tố tụng hành chính 2015)

Thứ ba, chủ thể ban hành quyết định hành chính cá biệt thuộc đối tượng xét xử của Tòa án là “cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức được giao thực hiện quản lý hành chính nhà nước ban hành hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó ban hành”.

 Thứ tư, quyết định đó được thông báo đến đối tượng cụ thể, khi đối tượng của quyết định đó tiếp nhận được và cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại thì có thể khởi kiện ra Tòa án.

Trên đây là 4 yếu tố nhận diện rõ nét của quyết định hành chính là đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính. Do đó quyết định hành chính về việc thu hồi đất tổng thể (thu hồi đất cả một vùng mà không có đối tượng cụ thể) không phải là đối tượng khởi kiện của vụ án hành chính. 

 2.Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 là quyết định cá biệt thuộc đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính

Tác giả của bài viết nói trên đã đưa ra một ví dụ cụ thể, đó là: Thực hiện dự án mở rộng Bệnh viện khu vực H, Ủy ban nhân dân tỉnh HT ban hành Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 có nội dung: Thu hồi 1000 m² đất trên địa bàn xã Y, huyện Q, tỉnh HT bao gồm các thửa đất số 01, 02, 03, 04, 05 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013 của Ủy ban nhân dân xã Y giao cho Ban quản lý dự án của huyện Q để thực hiện dự án mở rộng Bệnh viện khu vực Q.

 Ông A là chủ thửa đất số 01, 03 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013 của Ủy ban nhân dân xã Y; bà B là chủ thửa đất số 02, 04, 05 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013 của Ủy ban nhân dân xã Y và đều đã được Ủy ban nhân dân huyện Q cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các thửa đất này.

 Sau khi Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 được ban hành, ông A không đồng ý với quyết định này vì cho rằng quyết định này xâm phạm đến quyền và lợi ích của ông nên đã khởi kiện đến Tòa yêu cầu hủy quyết định này.

Vì vậy, chúng ta cần xác định Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 của ví dụ trên là quyết định thu hồi đất tổng thể hay quyết định hành chính cá biệt.

Thứ nhất, hình thức của Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 bằng văn bản.

Thứ hai, Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 có nội dung liên quan đến việc giải quyết một vấn đề cụ thể trong quản lý hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể đó là: Thu hồi 1000 m² đất trên địa bàn xã Y, huyện Q, tỉnh HT bao gồm các thửa đất số 01, 02, 03, 04, 05 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013 của ông A và bà B (ông A là chủ thửa đất số 01, 03 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013 của Ủy ban nhân dân xã Y; bà B là chủ thửa đất số 02, 04, 05 Tờ bản đồ số 10 lập năm 2013).

Thứ ba, chủ thể ban hành Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 là Ủy ban nhân dân tỉnh HT.

Thứ tư, Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 được thông báo đến ông A và bà B là đối tượng cụ thể, khi ông A, bà B là đối tượng trực tiếp của văn bản đó tiếp nhận được và cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại thì có thể khởi kiện ra Tòa án.

Dựa trên những phân tích trên, có thể khẳng định rằng Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 do UBND tỉnh HT ban hành là quyết định hành chính cá biệt, không phải là quyết định thu hồi đất tổng thể. Tuy trong Quyết định thu hồi không nêu tên của ông A và bà B, nhưng đối tượng của quyết định là thu hồi các thửa đất cụ thể của ông A và bà B và được áp dụng 01 lần đối với ông A, bà B là chủ sử dụng của các thửa đất nhằm chấm dứt quyền sử dụng của ông A và bà B, khiến ông A và bà B cho rằng quyết định đó đã ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình nên quyết định thu hồi đất này là quyết định cá biệt thuộc đối tượng khởi kiện trong vụ án hành chính, thỏa mãn quy định tại các khoản 1, 2 của Điều 3 Luật tố tụng hành chính năm 2015. Do đó, ông A có quyền khởi kiện Quyết định số 01/QĐ-UB ngày 18/6/2017 do UBND tỉnh HT ra Tòa án.

Trên đây là ý kiến của tác giả, rất mong nhận được ý kiến trao đổi của các đọc giả của Tạp chí TAND điện tử.

LẠI NGỌC HÀ