Bà L là người đại diện theo uỷ quyền cho bị hại V là đúng quy định pháp luật

Bị hại là cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan, tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra. Trong các quan hệ tố tụng hình sự, không phải lúc nào chủ thể cũng trực tiếp tham gia vào quá trình tố tụng, thay vào đó, người đại diện của họ có thể thay mặt họ giải quyết các vấn đề trong phạm vi thẩm quyền đại diện.

Tại khoản 1 Điều 420 BLTTHS quy định: “Người đại diện của người dưới 18 tuổi là thầy giáo, cô giáo, đại diện của nhà trường, Đoàn Thanh niên, tổ chức khác nơi người dưới 18 tuổi học tập, lao động và sinh hoạt có quyền và nghĩa vụ tham gia tố tụng theo quyết định của Tòa án”.

Đối với quyền và nghĩa vụ của người đại diện cho bị hại là người dưới 18 tuổi tham gia tố tụng được quy định tại các Điều 331, 338, 418, 420, 421, 422, 423, 469, 470 của BLTTHS. Tuy nhiên, BLTTHS 2015 lại không có quy định cụ thể về người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi gồm có những ai.

Do đó, khoản 1 Điều 3 Thông tư liên tịch số 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH ngày 21/12/2018 về phối hợp thực hiện một số quy định của BLTHS về thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi (Thông tư liên tịch số 06/2018) đã hướng dẫn như sau: “Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi là người từ đủ 18 tuổi trở lên, có đủ năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự và có đủ điều kiện làm người đại diện theo quy định tại các điều 134, 135 và 136 Bộ luật Dân sự.

Người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi được xác định theo thứ tự sau đây: a) Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi; b) Người giám hộ; c) Người do Tòa án chỉ định”.

Ngoài ra, theo quy định tại điểm b Điều 47 BLDS 2015 thì người được giám hộ bao gồm: “Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ”.

Như vậy, trong tình huống này, người đại diện theo pháp luật của bị hại V là ông C và bà N (cha mẹ ruột của bị hại V). Tuy nhiên, do ông C đang ở trong trại cai nghiện, bà N đang đi làm ăn xa, bị hại đang sống cùng bà L. Bà L là người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc bị hại V. Việc ông C bà N thực hiện việc ủy quyền tham gia tố tụng lại cho người khác cụ thể là bà ngoại của bị hại V là hợp pháp vì ông C bà N không bị mất năng lực hành vi dân sự, không bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; ông C bà N cũng không bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con. Từ những phân tích trên có thể thấy, bà L tham gia tố tụng với tư cách người đại diện theo uỷ quyền cho bị hại V là đúng quy định pháp luật.

Trên đây là ý kiến trao đổi của tác giả về bài viết, rất mong nhận được ý kiến tranh luận của quý bạn đọc và đồng nghiệp.

ĐẶNG THỊ NGA LINH (Tòa án Quân sự Quân khu 4)

Tòa án nhân dân huyện Hòa Vang, Đà Nẵng xét xử vụ án Trộm cắp tài sản- Ảnh: Trương Công Hòa