Vụ Việt Á và "virus Việt Á" trong lĩnh vực kiểm định phương tiện giao thông

Trung tướng Tô Ân Xô cho biết cơ quan điều tra cố gắng kết thúc điều tra vụ Việt Á trong quý I/2023. Đến nay, về vụ án Việt Á, cơ quan điều tra đã khởi tố 29 vụ với 102 bị can và vụ “giải cứu” là 39 bị can. Số tiền đã kê biên, phong tỏa, các bị can nộp để khắc phục hậu quả thì vụ Việt Á hiện nay là 1.670 tỷ đồng và vụ giải cứu là 80 tỷ đồng. Nhiều khả năng là sẽ còn bị can, số bị can sẽ tăng trong thời gian tới.

Về vụ các trung tâm kiểm định, mấy tuần vừa qua, Công an Thành phố Hồ Chí Minh cùng một số cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh làm rõ nhiều hành vi sai phạm, tiêu cực trong quá trình cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật bảo vệ môi trường tại một số Trung tâm kiểm định các phương tiện giao thông cơ giới trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre, Phan Rang và chắc sẽ còn thêm nữa.

Riêng Công an TP Hồ Chí Minh đã ra lệnh khám xét 12 Trung tâm kiểm định, khởi tố 6 vụ án với 43 bị can cho các tội danh nhận hối lộ, môi giới hối lộ và giả mạo trong công tác. Các Trung tâm kiểm định này bỏ qua lỗi vi phạm trong công đoạn kiểm tra hoặc cho thuê phụ tùng thay thế, các phụ tùng không đảm bảo quy chuẩn. Chẳng hạn, xe vào kiểm định lốp mòn quá thì thay lốp, thay thành thùng, thay một số bộ phận khác, chỉ nộp tiền xong là đảm bảo tiêu chuẩn. Rồi sử dụng phần mềm để can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi các thông số kiểm định và tính chất vi phạm. Ví dụ, trong máy tính có 2 đầu đọc thì chỉ cắm 1 đầu, còn bỏ 1 đầu, như vậy xe vẫn đạt tiêu chuẩn.

Sơ bộ ước tính có khoảng hơn 70.000 phương tiện cơ giới đã được kiểm định phạm luật như thế này và các Trung tâm kiểm định này đã cấp khoảng 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường, và thu lợi hàng chục tỷ đồng.

Một số Trung tâm đăng kiểm này không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn thành lập, lập danh sách kiểm định viên ảo để hợp thức hóa một số quy định của Chính phủ về dịch vụ xe cơ giới. Ví dụ, quy định phải có 3 kiểm định viên thì họ không có ai; thậm chí có giám đốc 1 Trung tâm kiểm định không viết được, không biết chữ, không đọc được. Hỏi ra thì khai mới học hết lớp 3 cách đây 50 năm. Đó là giám đốc Trung tâm kiểm định 50-17D Nhà Bè.

Những hành vi như trên làm cho việc giám sát chất lượng, số lượng phương tiện an toàn giao thông bảo vệ môi trường bị ảnh hưởng, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước, xâm phạm đến trật tự quản lý công cộng, gây thiệt hại tài sản cho người dân, gây dư luận xấu cho xã hội, gây nguy cơ mất an toàn cho người điều khiển phương tiện và người dân.

Trung tướng Tô Ân Xô  nhấn mạnh: “Chúng tôi coi những hành vi trên là những "virus Việt Á" trong lĩnh vực kiểm định phương tiện giao thông và Bộ Công an đang tích cực triển khai các biện pháp ngăn chặn virus này trên phạm vi toàn quốc. Số bị can chắc sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới”.

Trước đó, ngày 29/12/2022, 14 cán bộ của Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới đường bộ 99-03D bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh khởi tố với cáo buộc nhận hối lộ hơn 6,5 tỉ đồng trong ba năm. Kết quả điều tra ban đầu xác định, Trung tâm 99-03D ở thị trấn Phố Mới, huyện Quế Võ bị nhiều ý kiến phản ánh là sách nhiễu, gây khó khăn, gợi ý để nhận tiền của nhiều chủ phương tiện.

Ngày 30/12/2022, ông Trần Bửu Tùng, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 50-19D; Nguyễn Huỳnh Phong (Phó Giám đốc Trung tâm) và 3 đăng kiểm viên ở quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh, bị bắt tạm giam bị bắt với cáo buộc Nhận hối lộ. Riêng Nguyễn Tấn Thành bị điều tra về tội Đưa hối lộ. Trung tâm đăng kiểm 50-19D thuộc Công ty CP Phú An Viễn, có trụ sở chính tại đường Trần Hưng Đạo, quận 5.

Trước đó, Công an TP Hồ Chí Minh đã khởi tố 43 người, khám xét 13 trung tâm. Sai phạm của các trung tâm này bị bại lộ sau khi CSGT TP Hồ Chí Minh phát hiện nhiều phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật như: Xe tải, xe ben cơi nới thành, thùng; biển số mờ, không đảm bảo tiêu chuẩn khí thải... vẫn được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Trung tướng Tô Ân Xô - Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an

CAO THANH LOAN