Hội thảo về phát triển án lệ tại Việt Nam

PGS.TS Nguyễn Hòa Bình, Bí thư TW Đảng, Chánh án TANDTC, chủ trì Hội thảo. Tham gia Hội thảo còn có các Phó Chánh án TANDTC, Thẩm phán TANDTC, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc TANDTC, lãnh đạo các Tòa án tỉnh và các nhà khoa học thuộc các Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Cảnh sát nhân dân, Hội Luật gia Việt Nam… Về phía UNDP tại Việt Nam có bà Caitlin Wiesen- Trưởng đại diện UNDP tại Việt Nam.

Bà Caitlin Wiesen-Trưởng đại diện UNDP Việt Nam phát biểu tại hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội thảo PGS.TS Nguyễn Hòa Bình, Chánh án TANDTC đã nhấn mạnh việc đổi mới quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ theo Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP, ngày 22/8/2019, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã thông qua 03 án lệ theo thủ tục rút gọn đối với các án lệ được Hội đồng Thẩm phán TANDTC lựa chọn khi xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm; nâng tổng số án lệ được công bố lên 29 án lệ. Mặc dù số lượng án lệ được công bố chưa nhiều nhưng các án lệ được công bố đã nhận được sự đón nhận tích cực từ phía dư luận xã hội, giới luật sư, các chuyên gia, nhà khoa học và đặc biệt là các Thẩm phán trực tiếp làm công tác xét xử. Đến nay, đã có hơn 600 bản án, quyết định của Tòa án viện dẫn, áp dụng án lệ.

Để đạt được những kết quả trên, có thể nói án lệ đã thực sự đi vào thực tiễn đời sống pháp lý của đất nước, góp phần bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử, nâng cao chất lượng xét xử của các Tòa án.

Bên cạnh đó việc tiếp tục triển khai công tác phát triển án lệ năm 2019, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC đã rà soát, phát hiện được 17 bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật để đề xuất lựa chọn làm nguồn phát triển thành án lệ. Ngoài ra, được sự hỗ trợ về kỹ thuật của Chương trình phát triển Liên Hiệp quốc UNDP, Nhóm nghiên cứu về phát triển án lệ tại Việt Nam đã xây dựng dự thảo Báo cáo nghiên cứu về phát triển án lệ tại Việt Nam trong đó đưa ra những khuyến nghị về giải pháp nhằm tăng cường hoạt động đề xuất, viện dẫn án lệ và những lĩnh vực pháp lý cần bổ sung án lệ trong thời gian tới.

TS Nguyễn Sơn – Nguyên Phó Chánh án TANDTC, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, Trưởng nhóm nghiên cứu phát triển án lệ phát biểu tại hội nghị

Để đảm bảo cho các án lệ và Báo cáo nghiên cứu về phát triển án lệ tại Việt Nam được ban hành có chất lượng tốt Chánh án Nguyễn Hòa Bình mong rằng các ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học hôm nay sẽ là tư liệu tham khảo quan trọng cho Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao trong quá trình lựa chọn, thông qua án lệ tại các phiên họp trong thời gian tới đây.

Tại Hội thảo Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, phát biểu và về những chia sẻ: “Thứ nhất, hệ thống án lệ của Việt Nam vẫn đang trong quá trình phát triển và còn nhiều phương diện cần cải thiện. Thứ hai, hoạt động nâng cao năng lực cho Thẩm phán và cán bộ Toà án cần được ưu tiên trong những năm tiếp theo. Thẩm phán và cán bộ Toà án cần hiểu một cách thấu đáo quá trình lựa chọn án lệ và vai trò của họ trong việc đề xuất và áp dụng án lệ. Thứ ba, chúng ta cần thúc đẩy sự tham gia của người dân trong quá trình đề xuất các quyết định đã có hiệu lực pháp luật để xem xét, phát triển thành án lệ; đồng thời, tạo điều kiện tốt hơn cho Thẩm phán, Luật sư, chuyên gia pháp lý và các bên liên quan khác tham gia vào quá trình cải thiện hệ thống án lệ.

Tại Hội thảo TS Nguyễn Sơn – Nguyên Phó Chánh án TANDTC, Phó Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, Trưởng nhóm nghiên cứu đã Trình bày tóm tắt về Báo cáo nghiên cứu về phát triển án lệ tại Việt Nam và những chia sẻ các giải pháp tăng cường hoạt động đề xuất án lệ, viện dẫn án lệ, cũng như nêu cao tinh thần cần có thêm các nghiên cứu về các vấn đề pháp lý trong việc phát triển án lệ. Đồng thời, TS Nguyễn Sơn cũng chia sẻ thêm về việc đề xuất bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Toà án để phát triển thành án lệ.

Hội thảo đã có các phát biểu góp ý, tham luận trình bày đến từ các chuyên gia, nhà khoa học. PGS.TS Cao Thị Oanh, Trưởng khoa Khoa pháp luật Hình sự, Đại học Luật Hà Nội có tham luận về góp ý đối với các dự thảo án lệ 1,2,3,4; Tham luận của ThS. Nguyễn Xuân Tĩnh, Phó Chánh án TANDCC tại Hà Nội về việc góp ý đối với các dự thảo án lệ 3,4,6,8; Tham luận của ông Tưởng Duy Lượng, nguyên Phó Chánh án TANDTC về góp ý đối với các dự thảo án lệ số 11,12,13,14,15…

Kết thúc Hội thảo, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đánh giá cao các tham luận và cho rằng những bình luận, kiến nghị, đề xuất của các tham luận rất thiết thực và hữu ích cho việc phát triển án lệ hiện nay.

LAN DINH