A, B phạm tội thuộc trường hợp “hành hung để tẩu thoát”

Căn cứ Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP hướng dẫn áp dụng tình tiết "Hành hung để tẩu thoát" tại điểm đ khoản 2 Điều 136; điểm a khoản 2 Điều 137; điểm đ khoản 2 Điều 138 BLHS năm 1999, nay là điểm đ khoản 2 Điều 171; điểm b khoản 2 Điều 172; điểm đ khoản 2 Điều 173 BLHS năm 2015 quy định:

“Phạm tội thuộc trường hợp "hành hung để tẩu thoát" là trường hợp mà người phạm tội chưa chiếm đoạt được tài sản hoặc đã chiếm đoạt được tài sản, nhưng bị phát hiện và bị bắt giữ hoặc bị bao vây bắt giữ thì đã có những hành vi chống trả lại người bắt giữ hoặc người bao vây bắt giữ như đánh, chém, bắn, xô ngã... nhằm tẩu thoát.

Nếu người phạm tội chưa chiếm đoạt được tài sản hoặc đã chiếm đoạt được tài sản, nhưng đã bị người bị hại hoặc người khác giành lại, mà người phạm tội tiếp tục dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc tấn công người bị hại hoặc người khác nhằm chiếm đoạt cho được tài sản, thì trường hợp này không phải là "hành hung để tẩu thoát" mà đã có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội cướp tài sản.”

Như vậy, việc xác định người phạm tội trộm cắp tài sản với tình tiết “hành hung để tẩu thoát” hay thuộc trường hợp chuyển hóa tội danh từ trộm cắp sang cướp tài sản cần căn cứ vào việc người phạm tội hành hung nhằm mục đích tẩu thoát hay nhằm giữ bằng được tài sản.

Trong vụ án này, có thể xác định A và B đã cùng nhau thực hiện hành vi trộm cắp tài sản. Khi thực hiện hành vi trộm cắp tài sản thì A và B bị phát hiện chủ nhà (ông H và con) phát hiện, A và B đã có hành vi chống trả lại người bắt giữ với mục đích là nhằm tẩu thoát. Cụ thể, khi A và B đang kéo xác chó lên xe máy định chạy đi thì bị phát hiện thì A, B đã vội bỏ chạy (tức là A, B có ý thức muốn tẩu thoát), khi B bị ông H ôm giữ lấy người và tiếp tục tri hô, (không có hành vi tranh giành về tài sản giữa B và H), trong lúc giằng co, ông H bị A dùng súng tự chế bắn vào người, tử vong và sau khi bắn chết chủ nhà, A và B vội tẩu thoát (mặc dù không chiếm đoạt được tài sản, vì khi bị phát hiện chưa mang được xác chó lên xe).

Như vậy, hành vi của A và B thuộc trường hợp hành hung để tẩu thoát. Nếu trị giá tài sản trộm cắp từ 2.000.000 đồng trở lên hoặc nếu trị giá tài sản trộm cắp dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và đ khoản 1 Điều 173 BLHS thì A và B bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trộm cắp tài sản theo Điều 173 BLHS năm 2015. Mặt khác, hành vi hành hung của A gây hậu quả chết người (ông H tử vong) nên ngoài tội trộm cắp tài sản, thì A còn bị truy cứu hình sự về tội giết người theo Điều 123 BLHS năm 2015.

Trên đây là quan điểm trao đổi của tôi về bài viết trên. Rất mong nhận được các ý kiến trao đổi, góp ý của quý bạn đọc cùng đồng nghiệp.

 Toà án nhân dân tỉnh Ninh Bình  xét xử  vụ án giết người và trộm cắp tài sản - Ảnh: Trần Trung

MAI TRỌNG THAO (TAQS Khu vực Quân chủng Hải quân)