Chánh án Nguyễn Văn Quảng: Hoạt động của Tòa án, kết quả công tác xét xử phải góp phần thúc đẩy và kiến tạo phát triển đất nước

(TCTA) - Ngày 24/11/2025, tại Hội nghị triển khai công tác Tòa án nhân dân năm 2026, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) Nguyễn Văn Quảng, có bài phát biểu kết luận quan trọng. Tạp chí Tòa án nhân dân trân trọng giới thiệu bài phát biểu của Chánh án Nguyễn Văn Quảng.

Thư toàn thể các đồng chí!

Sau một thời gian làm việc, với tinh thần ngắn gọn hiệu quả, nghiêm túc, chất lượng cao, Hội nghị triển khai công tác năm 2026 đã hoàn thành các nội dung theo chương trình đề ra. Nội dung và chất lượng đảm bảo, thay mặt Lãnh đạo TANDTC, tôi ghi nhận, đánh giá cao các nội dung trình bày tại hội nghị và các ý kiến phát biểu tâm huyết trách nhiệm của các đồng chí thể hiện tinh thần rất trách nhiệm, mang tiếng nói từ cơ sở phản ánh lên Hội nghị.

Qua báo cáo và tổng hợp các ý kiến góp ý, hội nghị đã thống nhất đánh giá, năm 2025, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức, nhất là những yêu cầu cao, cấp bách về tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình Tòa án 3 cấp, tổ chức Tòa án khu vực và hợp nhất sáp nhập các Tòa án cấp tỉnh, nhưng với sự nỗ lực, cố gắng, quyết tâm, quyết liệt của lãnh đạo TANDTC và sự nỗ lực cố gắng của cán bộ công chức, Thẩm phán, người lao động trong toàn ngành chúng ta đã đạt được kết quả đáng ghi nhận. Đặc biệt là 6 kết quả nổi bật đã thể hiện trong clip được trình chiếu tại hội nghị.

Điều này đã ghi dấu sự chuyển biến mạnh mẽ và toàn diện trong công tác của hệ thống TAND với nhiều thành tựu nổi bật và bước phát triển mới cả về chất lượng và hiệu quả hoạt động. Thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy, Lãnh đạo TANDTC, tôi ghi nhận, biểu dương những kết quả, thành tích, đặc biệt là tinh thần đổi mới, trách nhiệm và sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cán bộ công chức Thẩm phán và người lao động trong toàn ngành.

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận như trên, công tác của ngành trong năm 2025 vẫn còn bộc lộ một số tồn tại hạn chế. Tuy nhiên, qua ý kiến phát biểu, qua nghiên cứu báo cáo và qua đánh giá, với tinh thần cầu thị nghiêm túc, chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận đầy đủ, toàn diện những mặt hạn chế yếu kém ở từng cấp, từng đơn vị, từng công tác lĩnh vực, công tác chuyên môn đến chất lượng của công tác quản lý điều hành và năng lực đội ngũ cán bộ.

Ngay sau hội nghị này, Thủ trưởng các đơn vị và Chánh án TAND các cấp cần nghiêm túc đánh giá, rút kinh nghiệm một cách sâu sắc, sát đúng với thực tiễn đơn vị mình, chỉ đạo xây dựng và triển khai đồng bộ các giải pháp với cách làm quyết liệt, thiết thực, hiệu quả nhằm khắc phục triệt để các thiếu sót, hạn chế trong cơ quan đơn vị.

Tôi tin rằng, khi chúng ta kiểm điểm, đánh giá vào từng đơn vị, sẽ nhìn thấy hạn chế, tồn tại của chính đơn vị mình. Tôi muốn nhấn mạnh điều này để chúng ta nhìn nhận nghiêm túc về những tồn tại hạn chế để khắc phục cho phù hợp.

Thưa toàn thể Hội nghị!

Năm 2026 là năm bản lề, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đây cũng là năm đánh dấu giai đoạn phát triển mới của TAND, thời kỳ đẩy mạnh đổi mới toàn diện và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ của dân tộc.

Yêu cầu các đồng chí lãnh đạo Tòa án các cấp cần nghiên cứu kỹ, quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nhiệm vụ trọng tâm đã được xác định trong Nghị quyết số 05 ngày 20/11/2025 của Ban Chấp hành Đảng bộ TANDTC về phương hướng, nhiệm vụ năm 2026 và Chỉ thị của Chánh án TANDTC về các nhiệm vụ trọng tâm của Tòa án năm 2026. Tại Hội nghị này, một số phương hướng và nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Cụ thể, như sau:

Thứ nhất, cần đảm bảo và tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy đảng đối với hoạt động của Tòa án. Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, Tòa án các cấp phải bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, địa phương và chủ động thích ứng, phục vụ hiệu quả yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới.Hoạt động của Tòa án và kết quả công tác xét xử phải góp phần thúc đẩy và kiến tạo phát triển đất nước.

Hoạt động của toàn ngành và kết quả của công tác xét xử phải phục vụ cho sự kiến tạo và phát triển của đất nước. Đề nghị các đồng chí nghiên cứu, đưa vào thành sinh hoạt chuyên đề để chúng ta hiểu và nắm bắt tư tưởng quan điểm này một cách sâu sắc hơn. Đây chính là điều mà Lãnh đạo TANDTC đúc rút qua phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống của Ngành.

Trước mắt phải tập trung thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 06 ngày 20/11/2025 của Đảng ủy TANDTC về thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành TAND. Đây là, nội dung trọng tâm của toàn ngành trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

Thứ hai, trong Chỉ thị công tác đã nhấn mạnh, việc xây dựng Đảng gắn với xây dựng ngành gồm các nội dung như sau: Tập trung làm tốt công tác xây dựng Đảng gắn với công tác xây dựng Tòa án các cấp trong sạch, vững mạnh, tinh gọn tổ chức bộ máy, phù hợp với mô hình Tòa án 3 cấp, đảm bảo hoạt động thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và kỷ luật, kỷ cương. Triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý, kiểm tra, thanh tra, giám sát, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ và quyết tâm xây dựng đội ngũ Thẩm phán có chuyên môn sâu, bản lĩnh vững vàng, liêm chính có phẩm chất đạo đức, tinh thần phục vụ nhân dân, có tâm sáng và trái tim nhân ái.

Tôi muốn nhấn mạnh rằng, tất cả những vấn đề, vướng mắc và những điểm bất cập mà chúng ta đang gặp phải đều có một nguyên nhân hết sức quan trọng: đó là xuất phát từ cái tâm của người Thẩm phán và cách chúng ta đặt mình vào tình cảm, trách nhiệm với nhân dân, với đất nước. Điều này đòi hỏi mỗi Thẩm phán chúng ta phải tự soi xét bản thân, để đảm bảo rằng khi xem xét các vụ việc, chúng ta thực sự có tấm lòng trong sáng và trái tim nhân ái.

Đảm bảo mỗi bản án, quyết định phải thực sự là sản phẩm của trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm cao của từng Thẩm phán, để Tòa án không chỉ là cơ quan xét xử mà là biểu tượng của công lý và niềm tin của nhân dân.

Tôi trích lại nội dung này trong bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống Tòa án. Tôi đề nghị các đồng chí nghiên cứu kỹ, thấm nhuần tư tưởng này và làm việc với tinh thần tự trọng, tự tôn và khát vọng cống hiến. Người đứng đầu Tòa án các cấp và các đơn vị phải thực sự gương mẫu trong lối sống và làm việc, liêm chính công tâm khách quan, có bản lĩnh vững vàng, không ngừng đổi mới trong quản lý điều hành, quyết đoán và chịu trách nhiệm vì lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân,

Bí thư cấp ủy, Thủ trưởng các đơn vị phải triển khai thực hiện nghiêm túc có hiệu quả các nhiệm vụ giải pháp, biện pháp phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và luật phòng, chống tham nhũng, lãng phí và các quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động xét xử.

Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm đầu tiên khi để xảy ra các vi phạm trong hoạt động nghiệp vụ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong cơ quan đơn vị mình quản lý; xây dựng tiêu chí đánh giá đối với cán bộ quản lý và các chức danh tư pháp theo từng ngành, từng quý, từng năm theo đúng kết luận số 198 ngày 8/10/2025 của Bộ Chính trị.

Thứ ba, về công tác chuyên môn, để thực hiện các yêu cầu của Nghị quyết 05 và trong Chỉ thị của Chánh án TANDTC, tôi đề nghị TAND các cấp cần phải quán triệt triển khai đồng bộ các biện pháp và thực hiện ngay một số nhiệm vụ như sau:

(1) Yêu cầu Chánh án, Thủ trưởng các đơn vị và từng Thẩm phán phải có biện pháp, kế hoạch rất cụ thể sát chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền để đảm bảo chất lượng và nâng cao tỷ lệ giải quyết các loại án theo từng tháng, từng quý. Văn phòng TANDTC xây dựng hệ thống biểu mẫu, thống kê để so sánh tỷ lệ giải quyết án theo tháng, quý, so với cùng kỳ của năm trước.

Văn phòng TANDTC xây dựng lại hệ thống, thống kê, đánh giá và Cục Công nghệ thông tin sẽ giám sát đánh giá từng tháng. Đề nghị Vụ Tổ chức cán bộ xác định đây là căn cứ quan trọng để đánh giá cán bộ quản lý và chức danh tư pháp theo từng quý, năm, đúng với kết luận số 198 ngày 08/10/2025 của Bộ Chính trị.

(2) Yêu cầu tất cả các đơn vị rà soát các chỉ tiêu mà đơn vị mình chưa đạt được trong năm 2025 để có biện pháp khắc phục ngay từ những tháng đầu, quý đầu của năm công tác. Trong đó lưu ý TAND các cấp khẩn trương rà soát thống kê báo cáo cụ thể và có biện pháp xử lý số lượng án theo từng lĩnh vực còn tồn đọng kéo dài, nhất là trong lĩnh vực dân sự, kinh doanh thương mại, hành chính.

Các Vụ Giám đốc kiểm tra chủ trì phối hợp với Văn phòng và các Tòa phúc thẩm khẩn trương rà soát, tổng hợp tham mưu, đề xuất việc thụ lý giải quyết đơn, án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm nhất là các đơn, án giải quyết theo mô hình 3 cấp và thực hiện các kết luận chỉ đạo của lãnh đạo TANDTC.

(3) Tiếp tục tập trung làm tốt công tác đối thoại hòa giải tại Tòa án nhằm giải quyết các xung đột xã hội một cách nhanh chóng hiệu quả và giảm áp lực cho Thẩm phán, Thư ký Tòa án. Đây là, một trong những đột phá về cải cách tư pháp, nhất là cải cách trong hoạt động xét xử.

(4) Thông qua công tác xét xử, đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC, Vụ Pháp chế và các Vụ giám đốc phải làm tốt công tác phát triển án lệ, tổng kết thực tiễn và giải đáp các vướng mắc, nghiệp vụ. Tòa án các cấp, cần chú trọng việc tổng hợp kiến nghị về các sơ hở, vướng mắc, sự thiếu thống nhất trong các quy định pháp luật, những hạn chế vi phạm phổ biến trong công tác quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội, qua đó để TANDTC có tham mưu chiến lược cho Bộ Chính trị và Quốc hội về xây dựng thể chế nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trong tình hình mới.

Đầu tư nguồn lực và điều kiện đảm bảo công tác lãnh đạo chỉ đạo và hướng dẫn nghiệp vụ để nâng cao chất lượng hiệu quả và vai trò vị thế của Tòa án khu vực. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong giai đoạn 2026-2030.

Đề nghị Lãnh đạo TANDTC, TAND cấp tỉnh, các đơn vị trực thuộc quán triệt nghiêm túc, hiệu quả nhiệm vụ này. Trước mắt, Vụ Tổ chức cán bộ phối hợp với TAND các tỉnh thành phố, rà soát đánh giá lại nguồn lực cán bộ đề xuất các biện pháp về phân bổ biên chế, phân công Thẩm phán, các yêu cầu về đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ công tác thống kê, tổng hợp và chuyển đổi số tại 355 Tòa án khu vực.

Cục Kế hoạch-Tài chính phối hợp với Cục Công nghệ thông tin và các địa phương đánh giá, đề xuất việc đầu tư trụ sở, hạ tầng công nghệ thông tin và các điều kiện đảm bảo cho hoạt động của TAND khu vực được hoạt động thông suốt, hiệu quả. TAND cấp tỉnh phối hợp với các đơn vị thuộc TANDTC thực hiện tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời các khó khăn vướng mắc trong công tác nghiệp vụ, nhất là những nhiệm vụ tăng thẩm quyền so với Tòa án cấp huyện trước đây.

Đồng thời, Đảng ủy TAND cấp tỉnh tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy có chỉ đạo cụ thể trong công tác tham mưu, phối hợp giữa Tòa án cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực với cấp ủy các xã, phường thuộc phạm vi hoạt động của Tòa án khu vực.

Quyết tâm, quyết liệt đẩy mạnh chuyển đổi số trong hệ thống Tòa án hướng đến mục tiêu xây dựng Tòa án điện tử hiện đại, minh bạch. Xác định đây là khâu đột phá trong công tác quản lý toàn ngành. Tôi đề nghị đây là trách nhiệm của toàn hệ thống, từ lãnh đạo đến cán bộ Thẩm phán và các chức danh có liên quan trong ngành.

Ngoài những nội dung trọng tâm nêu trên, đề nghị Tòa án các cấp tiếp tục tăng cường và làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành nhằm củng cố, khẳng định vai trò Tòa án là trung tâm của hoạt động tư pháp. Đồng thời, trong các báo cáo, tài liệu tại hội nghị đã xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực, từng ngành thể hiện định hướng chỉ đạo toàn diện của ngành trong thời gian tới.

Các đồng chí Chánh án, Thủ trưởng các đơn vị nêu cao tinh thần trách nhiệm chủ động nghiên cứu, quán triệt và xây dựng chương trình công tác của cơ quan đơn vị mình gửi về cho Văn phòng TANDTC trước ngày 15/12/2025 và tổ chức triển khai nghiêm túc đồng bộ của cơ quan đơn vị mình đảm bảo các chủ trương, chỉ đạo của Chánh án TANDTC sớm đi vào thực tiễn; các Phó Chánh án phụ trách chỉ đạo các Tổ Thẩm phán TANDTC nhanh chóng nghiên cứu và trả lời vướng mắc trong áp dụng pháp luật trong hình sự, dân sự, kinh doanh thương mại, hành chính.

Giao Cục Công nghệ thông tin triển khai các lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức cho lãnh đạo cán bộ toàn ngành về công tác chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin nhất là ứng dụng AI; khẩn trương hướng dẫn các địa phương chuẩn bị các nguồn nhân lực và điều kiện để thực hiện việc số hóa. Đồng thời, giao Cục Kế hoạch-Tài chính khẩn trương hướng dẫn việc mua sắm các trang thiết bị cần thiết cho việc số hóa ở cấp cơ sở.

Đối với các kiến nghị, đề xuất khác, đề nghị Văn phòng tổng hợp và chuyển cho các đơn vị chức năng và đồng chí Phó Chánh án phụ trách tổng hợp báo cáo Chánh án để có chỉ đạo tháo gỡ một cách cụ thể.

Thưa toàn thể các đồng chí!

Trong thời gian qua, việc đổi mới và nâng cao chất lượng công tác Tòa án đã đạt được nhiều kết quả rõ nét và mang lại hiệu quả thiết thực. Bước vào năm 2026, mở đầu một giai đoạn phát triển mới, ngành Tòa án đang đứng trước những nhiệm vụ hết sức nặng nề nhưng cũng vẻ vang, yêu cầu phải tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động xét xử, xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp hiện đại, công bằng và liêm chính.

Tôi đề nghị toàn ngành nỗ lực phấn đấu, phát huy truyền thống 80 năm xây dựng và trưởng thành, đoàn kết, bản lĩnh, trí tuệ và nêu cao tinh thần trách nhiệm, kỷ luật, liêm chính, sáng tạo gương mẫu quyết liệt trong hành động để quyết tâm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2026 góp phần xây dựng ngành Tòa án ngày càng trong sạch vững mạnh.

Thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy và Lãnh đạo TANDTC, tôi xin gửi tới toàn thể đội ngũ Thẩm phán, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của hệ thống TAND, Tòa án quân sự các cấp cùng gia đình lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành công. Chúc cho ngành Tòa án thực hiện tốt phương châm “Đổi mới - Đoàn kết - Trách nhiệm - Kỷ cương - Chất lượng - Vì công lý” để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ công tác được giao trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

Xin trân trọng cảm ơn!

QUANG PHÚC - TRANG ANH

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng.