Đề xuất 5 chính sách xây dựng luật Phá sản sửa đổi

Trình bày tờ trình đề nghị xây dựng Luật phá sản (sửa đổi), Phó Chánh án Phạm Quốc Hưng cho biết, tổng kết thực tiễn thi hành Luật Phá sản năm 2014 cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được Luật vẫn tồn tại một số vướng mắc, bất cập.

Cụ thể như: Chưa có cơ chế khuyến khích việc áp dụng sớm thủ tục phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã; quy định về thẩm quyền của Tòa án còn phân tán, chưa hợp lý; chưa quy định thủ tục giản lược để giải quyết những vụ việc đơn giản; chưa có các quy định để kết hợp, sử dụng phương thức tố tụng điện tử; quy định về Quản tài viên còn có điểm bất cập.

Phó Chánh án TANDTC Phạm Quốc Hưng trình bày tờ trình đề nghị xây dựng Luật phá sản (sửa đổi)

Theo Phó Chánh án Phạm Quốc Hưng, quá trình học hỏi kinh nghiệm quốc tế đối với những nước đang xử lý tốt vấn đề này, pháp luật về phá sản có 5 xu hướng điển hình: 1.Tạo cơ chế khuyến khích phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; 2.Đề cao vai trò và trách nhiệm của Quản tài viên; 3.Tập trung hóa và chuyên môn hóa giải quyết phá sản; 4.Áp dụng thủ tục giản lược trong một số trường hợp; 5.Khuyến khích thương lượng, hòa giải trong giải quyết phá sản.

5 chính sách xây dựng luật Phá sản

Theo Phó Chánh án Phạm Quốc Hưng, hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Phá sản (sửa đổi) của TANDTC đề xuất 5 chính sách, gồm:

1. Xây dựng, hoàn thiện thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã.

2. Xây dựng thủ tục phục hồi giản lược, thủ tục phá sản giản lược đối với doanh nghiệp, hợp tác xã.

3. Xây dựng thủ tục tố tụng điện tử giải quyết vụ việc phá sản

4. Hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Quản tài viên, người tiến hành thủ tục phá sản, người tham gia thủ tục phá sản.

5. Hoàn thiện trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc phá sản để khắc phục vướng mắc, bất cập và phù hợp với thông lệ quốc tế

thực hiện thủ tục phá sản trực tuyến

Trong số 5 chính sách đề xuất ở trên, đáng chú ý là chính sách "xây dựng thủ tục tố tụng điện tử giải quyết vụ việc phá sản". Mục tiêu của chính sách này nhằm xây dựng cơ chế để người tham gia thủ tục phá sản lựa chọn phương thức trực tiếp, trực tuyến hay trực tiếp kết hợp trực tuyến khi tham gia thủ tục phá sản tại Tòa án.

Chính sách này giúp tiết kiệm công sức, thời gian và chi phí của người tiến hành thủ tục phục hồi, phá sản, người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản; Góp phần khắc phục những vướng mắc hiện hành về thủ tục cấp, tống đạt, thông báo, triệu tập người tham gia thủ tục phá sản; Khuyến khích, tăng cường việc sử dụng phương thức điện tử để thực hiện các hoạt động tố tụng phá sản; đề cao trách nhiệm của Tòa án trong việc triển khai tố tụng phá sản điện tử...

Về nội dung của chính sách, Phó Chánh án Phạm Quốc Hưng cho biết, quy định điều kiện, thủ tục nộp đơn, lệ phí, chi phí phục hồi, phá sản trực tuyến; cung cấp cấp tài liệu, chứng cứ, cấp, tống đạt thông báo bằng phương tiện điện tử; tổ chức các phiên họp; phiên thương lượng, hòa giải; Hội nghị chủ nợ trực tuyến.

Về giải pháp thực hiện chính sách: Người có quyền, nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phục hồi, thủ tục phá sản có quyền nộp đơn, tài liệu, chứng cứ, lệ phí, tạm ứng chi phí phá sản bằng phương thức điện tử. Cơ quan, tổ chức, cá nhân đã đăng ký nhận thông điệp dữ liệu điện tử với Tòa án thì thông báo, quyết định, danh sách chủ nợ, danh sách người mắc nợ và các văn bản tố tụng khác được gửi theo phương thức điện tử. Phiên họp, phiên thương lượng, hòa giải, Hội nghị chủ nợ được tổ chức theo hình thức trực tuyến.

Theo Phó Chánh án Phạm Quốc Hưng, quy định này phù hợp với định hướng xây dựng Tòa án điện tử, Chính phủ điện tử; định hướng chuyển đổi số trong TAND; Bảo đảm việc tổ chức và hoạt động TAND chuyên biệt phá sản với phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ gồm một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể tham gia thủ tục phá sản.

Quang cảnh phiên họp thứ 40 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Khắc phục vướng mắc, phù hợp với thông lệ quốc tế

Về chính sách hoàn thiện trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc phá sản để khắc phục vướng mắc, bất cập và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Phó Chánh án TANDTC Phạm Quốc Hưng cho biết, quy định này nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập, đảm bảo thống nhất với pháp luật liên quan và tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế, bảo đảm hài hòa lợi ích của các bên, nhất là vụ việc có yếu tố nước ngoài;

Đồng thời tăng cường phối hợp, hỗ trợ giữa Tòa án Việt Nam và các Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài trong giải quyết vụ việc phá sản.

Về nội dung của chính sách, theo ông Hưng, quy định thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án trong giải quyết phá sản phù hợp với quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024. Quy định đặc thù đối với vụ việc phá sản có yếu tố nước ngoài.

Quy định đầy đủ trách nhiệm thu thập, cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ của các chủ thể tham gia thủ tục phục hồi, phá sản. Quy định trách nhiệm hỗ trợ thu thập tài liệu, chứng cứ của Tòa án. Bổ sung quy định chi tiết, đầy đủ về tạm ứng chi phí phục hồi, chi phí phá sản; việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản trong tố tụng phá sản.

Về giải pháp thực hiện chính sách: Quy định thẩm quyền giải quyết vụ việc, Tòa án hỗ trợ thu thập tài liệu, chứng cứ; công nhận kết quả thương lượng, hòa giải của các bên. Bổ sung quy định về áp dụng thủ tục đơn giản, giản lược để giải quyết tranh chấp về phá sản; Bổ sung quy định về yếu tố nước ngoài; tạm ứng, thanh toán chi phí phá sản; hoàn thiện quy định thi hành Quyết định tuyên bố doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản.

Phó Chánh án TANDTC Phạm Quốc Hưng nhấn mạnh, đây là giải pháp tạo sự đồng thuận giữa những người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản; phát huy vai trò của Quản tài viên, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện Việt Nam hiện nay. Đảm bảo thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người tiến hành thủ tục phá sản, người tham gia thủ tục phá sản.

Dự án luật Phá sản sửa đổi dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 5 năm 2025, thông qua tại kỳ họp tháng 10 năm 2025.

TRẦN TUẤN