Năm 2020 phải đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2019!

I.Về nhìn lại năm 2019

“Tôi nhớ tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2018, ở chính Hội trường này, ngày 28 tháng 12 năm ngoái, tôi có nêu mong muốn và chúc Chính phủ, chính quyền các cấp cố gắng, nỗ lực phấn đấu để năm 2019 đạt được kết quả cao hơn, tốt hơn năm 2018. Hội nghị đã vỗ tay tỏ ý đồng tình, ủng hộ rất mạnh mẽ, với quyết tâm và khí thế rất cao. Giờ đây, khi tổng kết đánh giá, nhìn lại năm 2019, tôi muốn và đề nghị các đồng chí trả lời một cách rõ ràng, mạch lạc câu hỏi tổng quát đó, rằng năm 2019 kết quả trên các mặt, các lĩnh lực có cao hơn, tốt hơn năm 2018 không? Cao hơn, tốt hơn ở mặt nào, lĩnh vực nào? Còn mặt nào, việc nào chưa tốt? Nguyên nhân vì sao, cho ta thêm bài học kinh nghiệm gì?” – Tổng bí thư, Chủ tịch nước đặt câu hỏi cho Hội nghị.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khái quát lại kết quả quan trọng, có thể nói là toàn diện, đáng mừng trên hầu hết các lĩnh vực, tốt hơn năm 2018.

– Trong bối cảnh kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm, kinh tế nước ta tiếp tục tăng trưởng nhanh, đạt trên 7%, cao hơn mức kế hoạch (6,6 – 6,8%), thuộc nhóm các nước có mức tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới; nâng quy mô GDP lên khoảng 266 tỉ đô la Mỹ, bình quân đạt gần 2.800 đô la/người (dân số hơn 96 triệu người), là điều chưa có trong lịch sử nước ta. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định; lạm phát được kiểm soát ở mức dưới 3%, thấp hơn so với kế hoạch Quốc hội đề ra (dưới 4%). Đầu tư xã hội, năng lực sản xuất kinh doanh tăng mạnh. Các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm; kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách nhà nước được tăng cường; bội chi ngân sách ở mức 3,4% GDP, thấp hơn mức kế hoạch (3,6%). Tỉ lệ nợ công so với GDP giảm mạnh, xuống mức 56% và ngày càng thấp xa hơn mức trần do Quốc hội quy định (65%). Thị trường tiền tệ ổn định; cán cân thanh toán quốc tế được cải thiện; dự trữ ngoại hối tiếp tục tăng cao, đạt gần 80 tỉ đô la Mỹ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu lần đầu tiên vượt mốc 500 tỉ đô la Mỹ (đạt khoảng 517 tỉ đô la), trong đó xuất siêu gần 10 tỉ đô la, xuất khẩu tăng khoảng 8% so với năm 2018, trong khi xuất khẩu của nhiều nước sụt giảm mạnh, thậm chí có nước tăng trưởng âm. Có lẽ chính vì vậy mà Ngân hàng Thế giới đưa ra nhận định: “Mây đen phủ lên toàn cầu, nhưng mặt trời vẫn đang toả nắng ở Việt Nam”.

– Các lĩnh vực văn hoá, xã hội tiếp tục được quan tâm đầu tư phát triển, đạt được nhiều kết quả quan trọng, rõ nét. Tập trung thực hiện tốt các chính sách đối với người có công, bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững; tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới giảm xuống còn khoảng 4%, thấp hơn 1% so với năm 2018; tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 90%; hơn 54% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, về đích sớm hơn kế hoạch gần 2 năm. Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm tiếp tục được đẩy mạnh, năng suất lao động được cải thiện; tỉ lệ thất nghiệp khu vực thành thị giảm; cơ cấu lao động chuyển dịch theo hướng tích cực. Sự nghiệp y tế, thể dục, thể thao, bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân; đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng con người; quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu; phát triển khoa học và công nghệ, phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đạt được nhiều kết quả tích cực, rõ nét. Kết quả của Đoàn thể thao Việt Nam tại Đại hội thể thao Đông Nam Á vừa qua là một minh chứng sinh động về sự nỗ lực không mệt mỏi, tinh thần, ý chí Việt Nam: Giành được 288 huy chương, trong đó có 98 huy chương vàng, đứng thứ hai toàn đoàn, chỉ sau nước chủ nhà Phi-líp-pin; đặc biệt là, lần đầu tiên cả hai đội bóng đá nam và nữ đều đoạt huy chương vàng, riêng đội bóng đá nữ lần thứ sáu đạt huy chương vàng sau gần 25 năm tham gia đấu trường thể thao ASEAN (có người lạc quan cho rằng, đó cũng là một trong những biểu hiện của vận nước đang lên!).

– Tiềm lực quốc phòng, an ninh tiếp tục được tăng cường. An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, không ngừng mở rộng và đi vào chiều sâu, góp phần củng cố môi trường hoà bình, ổn định cho phát triển, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và các lợi ích chiến lược của đất nước. Đặc biệt, việc Việt Nam được Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu làm Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020 – 2021 với số phiếu ủng hộ gần như tuyệt đối và là nước chủ nhà cuộc gặp cấp cao Mỹ – Triều lần thứ hai, sự kiện gây ấn tượng mạnh mẽ trong dư luận quốc tế đã góp phần tăng cường, nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

– Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nhất là phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, tăng cường, kế thừa, phát huy tốt những kết quả, thành tích đã đạt được từ đầu nhiệm kỳ đến nay, kết hợp bài bản, nhuần nhuyễn hơn giữa “xây” và “chống”. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí tiếp tục được triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, bài bản, đi vào chiều sâu, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, đã tạo ra sức răn đe, cảnh tỉnh rất lớn. Tham nhũng, tiêu cực từng bước được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm. Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, nhất là các vụ án lớn, nghiêm trọng tiếp tục được phát hiện, điều tra, tiến hành khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm minh, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao, đồng tình ủng hộ. Việc thanh tra, kiểm tra Dự án gang thép Thái Nguyên, Dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm; bổ sung nhiều vụ việc vào diện trực tiếp chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, trong đó có vụ Công ty Nhật Cường; đưa ra xét xử vụ án Mobiphone mua 95% cổ phần của Công ty AVG… là những ví dụ minh chứng cho những điều vừa nêu trên đây (việc xét xử vụ án AVG cho thấy, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, lần đầu tiên xét xử công khai, kết án rất nghiêm minh hai cựu Uỷ viên Trung ương Đảng, cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông và nhiều quan chức khác về tội tham nhũng, nhận hối lộ, chứ không chỉ là “tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Tất cả các bị cáo đều đã tâm phục, khẩu phục nhận tội, ăn năn, hối lỗi, bồi thường thiệt hại, trả lại tài sản của Nhà nước).

“Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi xin nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương và chân thành cảm ơn Quốc hội, Chính phủ, các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể, cộng đồng các doanh nghiệp, cán bộ, đảng viên, đồng bào, chiến sĩ cả nước về những kết quả, thành tích và những nỗ lực phấn đấu, đóng góp to lớn đó” – Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nói.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý: “Chúng ta tuyệt nhiên không chủ quan, thoả mãn với những kết quả, thành tích đã đạt được, vì đất nước vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng, chất lượng còn thấp; sức ép lạm phát còn lớn; tính tự chủ của nền kinh tế chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ mới”.

Kinh tế nhà nước, nhất là doanh nghiệp nhà nước hoạt động hiệu quả còn thấp, đang gặp nhiều khó khăn, ách tắc (giải ngân vốn đầu tư công, cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước còn chậm; việc xử lý các dự án thua lỗ, chậm tiến độ, các ngân hàng thương mại yếu kém còn nhiều vướng mắc, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra). Kinh tế tư nhân trong nước, kinh tế có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài phát triển nhanh nhưng chưa thật sự lành mạnh và bền vững. Công tác quản lý nhà nước về kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên môi trường còn nhiều bất cập, gây bức xúc xã hội. Đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ còn nhiều khó khăn, thách thức. Năng lực xây dựng thể chế, chính sách còn hạn chế; chất lượng luật pháp, chính sách còn thấp, thậm chí một số văn bản còn mâu thuẫn, chồng chéo, ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư kinh doanh. Việc tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách, thực thi công vụ vẫn là khâu yếu; kỷ luật, kỷ cương ở nhiều nơi chưa nghiêm, thậm chí còn có hiện tượng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, cái gì có lợi thì kéo về cho cơ quan, đơn vị và cá nhân mình, cái gì khó khăn thì đùn đẩy ra xã hội, cho người khác…

Để phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém còn tồn tại, nên chăng Hội nghị của chúng ta cần tập trung phân tích thấu đáo, tạo sự thống nhất cao về tình hình, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm.

II- Về phương hướng, nhiệm vụ năm 2020

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cơ bản đồng tình với các báo cáo của Chính phủ, nhưng có gợi ý, nhấn mạnh thêm một số ý sau đây:

Như chúng ta đều biết, năm 2020 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: năm cuối của nhiệm kỳ, có ý nghĩa quyết định trong việc hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; năm tiến hành tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, 75 năm Quốc khánh, 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; năm Việt Nam thực hiện vai trò Chủ tịch ASEAN và Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 – 2021 và nhiều sự kiện chính trị trọng đại khác. Vì vậy, Chính phủ, chính quyền các địa phương và toàn hệ thống chính trị cần ra sức phấn đấu, khẩn trương đề ra và chủ động, tích cực triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác với những cơ chế, chính sách, biện pháp mạnh mẽ, phù hợp với thực tế, có tính khả thi cao, bảo đảm hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Tinh thần chung là phải chủ động, tích cực hơn, năng động, sáng tạo hơn, đạt được kết quả tổng thể cao hơn năm 2019.

Với tinh thần đó, Tổng Bí thư, Chủ tịch đề nghị tập trung ưu tiên triển khai thực hiện thật tốt những nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

Một là, về phát triển kinh tế: Tiếp tục củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế. Tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững, thực chất hơn; tạo chuyển biến mạnh hơn trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tập trung ưu tiên khắc phục những hạn chế, yếu kém vốn có, tồn đọng từ lâu của nền kinh tế một cách căn cơ, bài bản và có kết quả cụ thể, rõ rệt hơn. Khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện và tổ chức thực hiện thật nghiêm, thật tốt luật pháp, chính sách để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.

Hai là, về phát triển văn hoá, xã hội: Cần quan tâm hơn nữa và có những chính sách, biện pháp cụ thể, thiết thực và phù hợp hơn nữa đối với việc phát triển văn hoá, xã hội, xây dựng con người hài hoà với phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Chăm lo đời sống người có công với cách mạng; xây dựng nông thôn mới, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững; ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện các đề án, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là Đề án tổng thể phát triển kinh tế – xã hội vùng này vừa được Quốc hội phê duyệt tại Kỳ họp thứ 8 vừa qua. Tích cực triển khai các nghị quyết Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, giáo dục – đào tạo, khoa học – công nghệ, y tế, dân số…

Ba là, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại: Tiếp tục củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế. Thực hiện nghiêm các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, bảo đảm lợi ích quốc gia – dân tộc; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển, nâng cao vị thế của đất nước. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, phản động, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế – xã hội và phát triển kinh tế – xã hội với quốc phòng, an ninh. Nắm chắc, đánh giá, dự báo đúng tình hình, nhất là về Biển Đông để chủ động, kịp thời ứng phó, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tích cực đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; thực hiện các giải pháp bảo đảm an ninh mạng, an toàn giao thông, phòng, chống cháy nổ.

Tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao; chủ động, tích cực, làm sâu sắc, thực chất hơn quan hệ với các đối tác; đẩy mạnh đối ngoại đa phương.

Bốn là, về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị: Đẩy mạnh đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, chỉ đạo và lề lối làm việc của các cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu theo đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật. Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội cần tiếp tục rà soát, xác định rõ và làm đúng, hoàn thành tốt hơn chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước do Hiến định, không trùng chéo với chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ, không đi quá sâu vào các vấn đề kinh tế – kỹ thuật cụ thể…

Chính phủ, các cơ quan thuộc Chính phủ và chính quyền các cấp cần chú trọng hơn nữa đến cải cách hành chính, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy tổ chức, cán bộ, đổi mới phương pháp và lề lối làm việc (chứ không đơn giản chỉ là cải cách thủ tục hành chính); xây dựng có cơ sở khoa học và tổ chức thực hiện thật tốt các chương trình, kế hoạch công tác, dành thời gian thoả đáng cho việc tập trung nghiên cứu, xem xét xử lý căn cơ, bài bản, dứt điểm, có trọng tâm, trọng điểm các vấn đề kinh tế – xã hội nổi cộm, tránh phô trương, hình thức, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.

Các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ cần tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực, tăng cường sự phối hợp trong việc xây dựng, hoàn thiện và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách, bảo đảm tính sát hợp, thống nhất, đồng bộ, khả thi cao. Đặc biệt, hệ thống các cơ quan tư pháp cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp, nâng cao năng lực, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, phát huy hơn nữa vai trò lực lượng chủ lực trong việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, thực hiện tốt chức năng giám sát, thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc đúng với tinh thần thượng tôn pháp luật, bảo đảm công lý.

Toàn hệ thống chính trị cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI và khoá XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… Kiên quyết đấu tranh loại bỏ những người tham nhũng, hư hỏng; chống mọi biểu hiện chạy chức, chạy quyền, cục bộ, ưu ái tuyển dụng người nhà, người thân không đủ tiêu chuẩn. Phát huy dân chủ, nâng cao ý thức trách nhiệm, nêu gương, tinh thần phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức, viên chức. Có cơ chế, chính sách khuyến khích, bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong thực thi công vụ; nâng cao đạo đức, văn hoá, tính chuyên nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức. Kiên trì, kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách để “không thể, không dám, không muốn tham nhũng”. Đồng thời, chấn chỉnh, đấu tranh loại bỏ tư tưởng bàn lùi, lo ngại rằng việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng sẽ cản trở sự phát triển, làm nhụt chí, làm “cầm chừng”, “phòng thủ”, “che chắn”, giữ “an toàn” trong một bộ phận cán bộ, công chức nào đó, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Tôi đã nhiều lần nói rồi; nay xin nhắc lại: Những ai có tư tưởng ấy thì hãy đứng sang một bên để người khác làm!

Năm là, về việc tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng: Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã xem xét, cho ý kiến chỉ đạo hoàn thiện một bước các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng và giao cho Bộ Chính trị chỉ đạo các Tiểu ban khẩn trương, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Trung ương, tiếp tục hoàn chỉnh các dự thảo gửi đại hội đảng bộ các cấp đóng góp ý kiến trong thời gian tới, sau đó xin ý kiến nhân dân trước khi trình Đại hội XIII của Đảng. Bộ Chính trị cũng đã ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 30/5/2019 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng…

**
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước kết luận: Với những kết quả, thành tựu đã đạt được trong năm 2019 và từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tôi tin tưởng và tha thiết mong rằng, sau Hội nghị này, với niềm tin mới, khí thế mới, động lực mới, Chính phủ và chính quyền các địa phương sẽ cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đoàn kết, phấn đấu với quyết tâm và nỗ lực cao hơn nữa, năng động, sáng tạo hơn nữa để hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra cho năm 2020 và cả nhiệm kỳ khoá XII, góp phần xây dựng đất nước thân yêu của chúng ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ hằng mong đợi.

Nhân dịp năm mới 2020 và chuẩn bị đón Xuân Canh Tý sắp đến, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, tôi xin chúc Chính phủ và chính quyền các địa phương tiếp tục phát huy những thành tích, kết quả và bài học kinh nghiệm đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém, lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hoạt động quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả hơn nữa, hoàn thành trọng trách được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Năm 2020 phải đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2019!