Ngân hàng nhận ủy quyền có quyền khởi kiện khách nợ

Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS) quy định về hợp đồng ủy quyền:

“Điều 562. Hợp đồng ủy quyền

Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền, bên ủy quyền chỉ phải trả thù lao nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.”

Từ định nghĩa trên, có thể thấy hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, bên nhận ủy quyền sẽ có nghĩa vụ thực hiện công việc theo nội dung ủy quyền bằng cách nhân danh bên ủy quyền. Hợp đồng ủy quyền có thể có thù lao nếu các bên thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.

Ngoài hợp đồng ủy quyền, trong thực tiễn còn có giấy ủy quyền thế nhưng pháp luật hiện nay không quy định thế nào là giấy ủy quyền nhưng nội dung giấy ủy quyền cũng thể hiện bên nhận ủy quyền thực hiện công việc do bên ủy quyền giao, các bên cũng có thể thỏa thuận quyền và nghĩa vụ của mình và thù lao nếu có.

Ngoài ra, một số trường hợp nhất định, pháp luật cũng sẽ có quy định về việc ủy quyền. Chẳng hạn như trong trường hợp liên quan đến giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu cũng được Hội đồng Thẩm phán quy định tại điểm b khoản 1 Điều 6 Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu tại TAND:

“Điều 6. Ủy quyền khởi kiện, tham gia tố tụng

1. Quyền ủy quyền

b) Pháp nhân có quyền ủy quyền cho pháp nhân hoặc cá nhân khác khởi kiện, tham gia tố tụng tại Tòa án có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.”

Theo đó, khi giải quyết liên quan đến nợ xấu của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm liên quan đến nợ xấu, pháp nhân có quyền ủy quyền cho pháp nhân hoặc cá nhân khác thay mình khởi kiện, tham gia tố tụng tại Tòa án có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Đồng thời, ngày 02/8/2021, TANDTC ban hành Công văn 02/TANDTC-PC về việc giải đáp một số vướng mắc trong xét xử. Trong đó, có nội dung hướng dẫn về việc tổ chức mua bán nợ ủy quyền cho tổ chức tín dụng để khởi kiện. Nội dung hướng dẫn cụ thể:

“4. Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) mua lại khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng, sau đó, VAMC ủy quyền lại cho tổ chức tín dụng khởi kiện, tham gia tố tụng tại Tòa án để yêu cầu xử lý nợ xấu. Khi thụ lý, giải quyết thì Tòa án có triệu tập và tống đạt các văn bản tố tụng cho cả VAMC và tổ chức tín dụng không?

Khoản 1 Điều 138 của Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự”.

Khoản 4 Điều 85 của Bộ luật Tố tụng dân sự quy định: “Người đại diện theo ủy quyền theo quy định của Bộ luật Dân sự là người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự”.

Khoản 2 Điều 86 của Bộ luật Tố tụng dân sự quy định: “Người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự theo nội dung văn bản ủy quyền”.

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 6 của Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐTP ngày 15-5-2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu tại Tòa án nhân dân thì pháp nhân có quyền ủy quyền cho pháp nhân hoặc cá nhân khác khởi kiện, tham gia tố tụng tại Tòa án có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Trường hợp này, VAMC đã mua lại khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng, sau đó VAMC có văn bản ủy quyền cho tổ chức tín dụng với nội dung tổ chức tín dụng được khởi kiện và tham gia tố tụng tại Tòa án để giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu thì tổ chức tín dụng được ủy quyền có các quyền và nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự. Do vậy, khi giải quyết vụ án, Tòa án phải triệu tập và tống đạt văn bản tố tụng cho tổ chức tín dụng được ủy quyền, không phải triệu tập và tống đạt các văn bản tố tụng cho VAMC.”

Dựa vào những quy định trên, tổ chức mua bán nợ có quyền ủy quyền cho tổ chức tín dụng khởi kiện khách nợ.

Trở lại nội dung “Pháp nhân có được ủy quyền cho một pháp nhân khác khởi kiện vụ án hay không?” có thể thấy Công ty Quản lý tài sản (Công ty QLTS) đã thực hiện việc ủy quyền cho Ngân hàng DC thay mình thực hiện việc khởi kiện

Ngân hàng DC có quyền nhận ủy quyền của Công ty QLTS để khởi kiện Công ty ĐH là có cơ sở và Tòa án phải thụ lý theo quy định pháp luật.

Trên đây là quan điểm của tác giả về vụ án, rất mong nhận được sự góp ý của Quý độc giả và các đồng nghiệp.

Tòa án quận Bình Thủy, Cần Thơ xét xử vụ án  Tranh chấp hợp đồng tín dụng - Ảnh: Tô Nguyễn Mộng Lành

XUÂN THOẠI (Chuyên viên pháp lý Công ty Luật TNHH LawKey)