Pháp lệnh về thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân sẽ được ban hành trong tháng 12/2022

Tòa án nhân dân tối cao đề xuất sửa đổi toàn diện Pháp lệnh

Trình bày Tờ trình dự thảo Pháp lệnh, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến cho biết: Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (Pháp lệnh số 09) được ban hành 2014. Sau hơn 8 năm thi hành, bên cạnh những kết quả đạt được trong việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, đã đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, là công cụ hữu hiệu để Tòa án xem xét, quyết định đưa người vi phạm pháp luật chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc được kịp thời,…Tuy nhiên, quá trình triển khai thi hành Pháp lệnh số 09, vẫn còn một số hạn chế và bất cập cần phải sửa đổi, đáp ứng yêu cầu thực tế đặt ra.

 

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến trình bày Tờ trình dự thảo Pháp lệnh

Mục tiêu của việc sửa đổi là tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục trong việc Tòa án nhân dân xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính và khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình thi hành Pháp lệnh số 09, nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống vi phạm pháp luật, đồng thời bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích hợp pháp của người vi phạm, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp.

Sửa đổi, bổ sung trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, công bằng, đúng quy định của pháp luật để bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Sửa đổi, bổ sung trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội và bảo đảm thủ tục thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của các em.

Dự thảo Pháp lệnh gồm 5 Chương, 44 điều, cụ thể như sau:

Chương I. Những quy định chung (gồm 07 điều, từ Điều 1 đến Điều 7) Chương này quy định về phạm vi điều chỉnh; nguyên tắc xem xét, quyết định việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính; thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính…

Chương II. Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính (gồm 19 điều, từ Điều 8 đến Điều 26)

Chương này quy định về thời hạn xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính; nhận, thụ lý hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; phân công Thẩm phán xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính; những trường hợp phải từ chối, thay đổi Thẩm phán, Thư ký phiên họp; thông báo về việc thụ lý hồ sơ đề nghị; kiểm tra hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; quyền cung cấp tài liệu của người bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; yêu cầu bổ sung tài liệu; đình chỉ, tạm đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính; quyết định mở phiên họp xem xét, quyết định việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính…

Chương III. Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định việc hoãn hoặc miễn chấp hành; giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành phần thời gian áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn lại (gồm 03 điều, từ Điều 27 đến Điều 29)

Chương này quy định về nhận, thụ lý hồ sơ đề nghị hoãn hoặc miễn áp dụng biện pháp xử lý hành chính; giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành phần thời gian áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn lại; hủy bỏ quyết định hoãn hoặc tạm đình chỉ chấp hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

Chương IV. Khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị; giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính (gồm 15 điều, từ Điều 30 đến Điều 44) gồm 2 mục:

- Mục 1. khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị; giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị các quyết định của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính (từ Điều 30 đến Điều 37)

- Mục 2. khiếu nại, giải quyết khiếu nại hành vi của người có thẩm quyền của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính (từ Điều 38 đến Điều 42).

Chương V. Điều khoản thi hành (gồm có 02 điều: Điều 43 và Điều 44) quy định về hiệu lực thi hành của Pháp lệnh và điều khoản chuyển tiếp.

Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với TANDTC và cho rằng, người chưa thành niên thuộc đối tượng yếu thế cần được pháp luật quan tâm, ưu tiên bảo vệ tại Tòa án

Quá trình thẩm tra, đa số ý kiến đề nghị sửa đổi toàn diện Pháp lệnh 09 để khắc phục những bất cập trong thực tiễn thi hành Pháp lệnh và bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, tạo điều kiện thuận lợi triển khai thi hành với những lý do nêu tại Tờ trình của TANDTC. Tòa án nhân dân tối cao nhất trí với đa số ý kiến và đã thể hiện tại dự thảo Pháp lệnh.

UBTP cũng tán thành quan điểm của TANDTC về sửa đổi toàn diện Pháp lệnh 09 và các nội dung đã được sửa đổi về: Thẩm quyền Tòa án nhân dân cấp huyện; Quy định thẩm quyền của Tòa án xem xét, quyết định áp dụng biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng; Về quy định có tính chất thân thiện khi xử lý vụ việc đối với người chưa thành niên (các điều 2, 10, 18, 21, 35);  Bổ sung thẩm quyền của Tòa án cấp tỉnh hủy quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ của Tòa án cấp huyện (khoản 7 Điều 36);..

Phát biểu thảo luận, đa số các ý kiến đồng tình với nội dung Tờ trình và dự thảo Pháp lệnh sửa đổi và cho rằng, hầu hết các ý kiến đóng góp đều đã được tiếp thu chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh.

 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao dự thảo Pháp lệnh

Chủ tịch Quốc Vương Đình Huệ cho rằng, TANDTC đã có sự chuẩn bị công phu dự thảo Pháp lệnh này, đủ điều kiện để UBTVQH thông qua tại 1 kỳ họp.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị rà soát lai một số lỗi kỹ thuật liên quan đến các quy định về chỉ định luật sư tham gia phiên tòa, trường hợp thay đổi Thư ký, hoãn phiên tòa và điều khoản chuyển tiếp liên quan đến Điều 43, 44 dự thảo Pháp lệnh.

 

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại Phiên họp

Phát biểu làm rõ thêm một số nội dung đại biểu nêu, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, dự thảo pháp lệnh đã nhận được sự đồng thuận và đánh giá cao của đại đa số các đại biểu. Một số vấn đề quá trình sửa đổi còn có nhiều ý kiến khác nhau, đến thời điểm hiện nay đều đã nhận được sự đồng tình của các đại biểu và cơ quan thẩm tra.

Về một số lỗi kỹ thuật trong Tờ trình sẽ rà soát điều chỉnh; một số ý kiến đóng góp thêm đã được tiếp thu trong bản thảo cuối cùng của dự thảo Pháp lệnh, Chánh án cho biết.

Chánh án TANDTC cho hay, sẽ tiếp thu các ý kiến của UBTVQH để hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh, và với sự đồng thuận ý kiến của đại đa số các đại biểu trong phiên họp hôm nay, đề nghị UBTVQH thông qua dự thảo Pháp lệnh tại phiên họp này.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh đến các ý kiến đóng góp tại phiên họp, đồng thời đánh giá, dự thảo Pháp lệnh được chuẩn bị đầy đủ, nhận được sự đồng thuận cao của các đại biểu; đủ điều kiện để UBTVQH xem xét quyết định.

100% các Ủy viên UBTVQH biểu quyết đồng ý thông qua dự thảo Pháp lệnh

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị  UBTVQH xem xét việc biểu quyết thông qua dự thảo Pháp lệnh này và biểu quyết nguyên tắc về việc tiếp thu, giao UBTP chủ trì phối hợp với TANDTC và các cơ quan liên quan tiếp thu hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh; có báo cáo giải trình bằng văn bản và có văn bản kèm theo xin ý kiến UBTVQH để UBTVQH xem xét quyết định. UBTVQH hoàn thiện dự thảo, lấy đủ các chữ ký các cơ quan liên quan, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Pháp lệnh trong tháng 12/2022.

 

PV