Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên thảo luận 

Nhiều ý kiến tại Phiên thảo luận về dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội đã làm rõ, phân tích cụ thể hơn về những đóng góp, kết quả nổi bật của Quốc hội trong nhiệm kỳ này; đồng thời đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp mang tính căn cơ với mong muốn Quốc hội trong nhiệm kỳ mới sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được, không ngừng đổi mới để đáp ứng theo sự lãnh đạo của Đảng, sự mong chờ của Nhân dân.

Nổi bật nhất trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV chính là tư duy đổi mới về công tác lập pháp; đẩy mạnh Quốc hội số, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động của Quốc hội; vị trí quan trọng của đối ngoại Quốc hội trong tổng thể đối ngoại Nhà nước…

Quốc hội khóa XV ban hành nhiều quyết sách lịch sử, chưa từng có tiền lệ

Khẳng định nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã đạt được kết quả rất toàn diện và nổi bật, đại biểu Ngô Trung Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk cho biết, nhiệm kỳ khóa XV diễn ra trong bối cảnh đặc biệt chưa từng có, đại dịch Covid-19 những năm đầu nhiệm kỳ đã tạo ra thách thức lớn. Đây là dịch bệnh vô hình, lây lan nhanh, nguy cơ tử vong cao, biến đổi khó lường, chưa có giải pháp hữu hiệu để phòng chống, tác động sâu rộng đến mọi mặt, của đời sống xã hội, gây đứt gãy chuỗi cung ứng, đình trệ giao thương quốc tế và đặt gánh nặng chưa từng có lên hệ thống y tế của tất cả các quốc gia.

Đại biểu Ngô Trung Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk phát biểu

Đại biểu nhận thấy, trong thời điểm đặc biệt khó khăn ấy, dưới sự lãnh đạo, sáng suốt, tài tình của Đảng, Quốc hội đã có quyết sách lịch sử chưa từng có tiền lệ, đầy trí tuệ và bản lĩnh, với việc ban hành Nghị quyết 30/2021/QH15, trao quyền mạnh mẽ cho Chính phủ; đồng thời ban hành nhiều luật, nghị quyết khác đáp ứng các yêu cầu cấp thiết của tình hình. Chính phủ đã rất chủ động, sáng suốt và linh hoạt, triển khai kịp thời hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch, bảo đảm ổn định đời sống nhân dân và phục hồi phát triển kinh tế.

Đáng chú ý, với tầm nhìn chiến lược và sự lãnh đạo sát sao của Đảng, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Quốc hội đã khẩn trương sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, ban hành các luật, nghị quyết quan trọng, bảo đảm cơ sở pháp lý. Chính phủ đã tổ chức thực hiện quyết liệt, chủ động và đồng bộ. “Chúng ta đã thực hiện thành công cuộc cách mạng về cải cách đơn vị hành chính với việc sắp xếp lại đơn vị hành chính lãnh thổ và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Có thể nói, đây là dấu ấn mang tầm thời đại trong nhiệm kỳ này”, đại biểu Ngô Trung Thành nêu rõ.

Toàn cảnh Phiên thảo luận

Cùng với đó, trong bối cảnh tiến bộ vượt bậc về công nghệ như AI, dữ liệu lớn, viễn thông tốc độ cao, đại biểu nhận thấy, cuộc cách mạng này không chỉ đơn thuần là tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian mà quan trọng hơn là đi trước mở đường, biến thách thức hành chính truyền thống thành cơ hội để nước ta tận dụng tối đa ưu thế công nghệ, tái cấu trúc không gian phát triển, mở ra dư địa mới cho tăng trưởng.

Các đại biểu tham gia Phiên thảo luận

Với tinh thần đó, đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện thể chế pháp luật để vận hành tối ưu mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Bảo đảm phân quyền, phân cấp hợp lý, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, có cơ chế kiểm soát hiệu quả nhằm khai thác tối đa dư địa tăng trưởng được mở ra từ cuộc cải cách đơn vị hành chính này, đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ của kỷ nguyên mới.

“Chúng ta có pháp luật tốt, có đường lối đúng nhưng để thành công thì yếu tố quyết định vẫn là con người. Vì vậy, chúng ta cần sớm hoàn thiện pháp luật để xây dựng đội ngũ cán bộ có trách nhiệm, bản lĩnh, chuyên nghiệp, liêm chính, tinh thông công nghệ, có tư duy đổi mới và năng lực kiến tạo phát triển. Đặc biệt là có dư địa để cán bộ tự tin, dám hành động và mạnh dạn hành động vì lợi ích chung, vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng”, đại biểu nêu rõ.

Ban hành nhiều cơ chế, chính sách đặc thù mang tính đột phá

Tán thành cao với dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội, đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH TP. Cần Thơ nhấn mạnh, trước yêu cầu định hướng và chỉ đạo của Đảng, Quốc hội đã kịp thời cụ thể hóa, thể hiện sự đồng hành cùng Chính phủ thông qua công tác lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng, đáp ứng kịp thời trước yêu cầu phát triển của kinh tế - xã hội. Nổi bật nhất phải nhắc đến là tư duy đổi mới về công tác lập pháp, trang bị và tăng cường ứng dụng công nghệ thích ứng với sự phát triển của Quốc hội số. Vấn đề này đã được khởi động từ Quốc hội khóa XIV và đặc biệt đến Quốc hội khóa XV được phát huy mạnh mẽ.

Đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH TP. Cần Thơ phát biểu

Về kết quả đạt được trong hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, đại biểu Tô Ái Vang kiến nghị dự thảo Báo cáo xem xét, bổ sung kết quả và đánh giá tác động từ việc Quốc hội khóa XV đã thông qua cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt và các lĩnh vực khác; Ban hành 08 cơ chế đặc thù cho các Chương trình mục tiêu quốc gia và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển 10 tỉnh, thành phố như là Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, thành phố Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Cần Thơ.

Đồng thời, giao Chính phủ thực hiện rà soát, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực đường sắt và các lĩnh vực khác; 08 cơ chế đặc thù cho các Chương trình mục tiêu quốc gia và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển 10 tỉnh, thành phố đã được Quốc hội ban hành. Đánh giá quá trình triển khai thực hiện các Nghị quyết về cơ chế chính sách đặc thù, làm rõ những kết quả đạt được, hạn chế, vướng mắc, bất gặp và nguyên nhân kể cả chủ quan và khách quan.

Các đại biểu tham gia Phiên thảo luận

“Cần làm rõ cơ chế, chính sách nào thực sự mang lại hiệu quả, tạo ra sự đột phá và cơ chế, chính sách nào chưa phát huy và nguyên nhân vì sao. Bởi vì Nghị quyết thí điểm có thời hạn trong 3 hoặc 5 năm nên việc tổng kết kịp thời là rất cần thiết để có những định hướng kịp thời cho giai đoạn tiếp theo, tránh tạo ra khoảng trống pháp lý hoặc lãng phí nguồn lực. Điều này cũng thể hiện nguyên tắc thận trọng trong xây dựng pháp luật Việt Nam, đó là: Những vấn đề mới, phức tạp cần được thí điểm trước khi áp dụng rộng rãi”, đại biểu nêu quan điểm.

Đại biểu Tô Ái Vang mong muốn Quốc hội trong nhiệm kỳ mới - nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, không ngừng đổi mới để đáp ứng sự lãnh đạo của Đảng, sự mong chờ của Nhân dân.

Nhấn mạnh vị trí quan trọng của đối ngoại Quốc hội trong tổng thể đối ngoại Nhà nước

Làm rõ ý nghĩa và đóng góp của đối ngoại nghị viện trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, đại biểu Lê Thu Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai nêu rõ, trong nhiệm kỳ này, công tác đối ngoại đã có bước chuyển quan trọng về tổ chức và phương thức phối hợp. Hệ thống các cơ quan đối ngoại được kiện toàn theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng rộng và sâu đa tầng đa lĩnh vực trong khi năng lực chuyên môn phải liên tục thích ứng với các chuẩn mực mới của quốc tế. Trong bối cảnh đó, Quốc hội vẫn giữ được nhịp đối ngoại liên tục, không để xuất hiện khoảng trống, vẫn duy trì đều đặn các hoạt động trao đổi Đoàn ở cấp cao và các cấp, vẫn hiện diện đầy đủ và có trách nhiệm tại các diễn đàn liên nghị viện, khu vực và quốc tế.

Đại biểu Lê Thu Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai phát biểu

“Từ thực tiễn đó, tôi muốn nhấn mạnh vị trí của đối ngoại Quốc hội trong tổng thể đối ngoại Nhà nước không tách rời nhưng cũng không hòa lẫn. Quốc hội có những chức năng hiến định riêng mà không cơ quan nào có thể thay thế được. Đó là phê chuẩn điều ước quốc tế, giám sát việc thực thi các cam kết, chuyển tải tiếng nói của nhân dân vào đối thoại nghị viện quốc tế, tạo nền tảng đồng thuận chính trị cho hội nhập. Đây là phần việc gắn trực tiếp với quyền lực nhân dân trong đối ngoại - một chức năng mang tính bản chất không thể giản lược và càng không thể chuyển giao”, đại biểu nhấn mạnh.

Từ thực tiễn hội nhập quốc tế, đại biểu Lê Thu Hà đề nghị ba định hướng trọng tâm cho nhiệm kỳ tới:

Một là, tiếp tục hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Bộ Ngoại giao, Ủy ban Quốc phòng An ninh và Đối ngoại, Văn phòng Quốc hội theo nguyên tắc thống nhất, thông suốt, đúng chức năng, đúng thẩm quyền, bảo đảm xử lý kịp thời với tốc độ chuyển động quốc tế ngày càng nhanh và phức tạp.

Hai là, xây dựng năng lực phân tích chính sách quốc tế ngay trong Quốc hội. Đại biểu cho rằng, nếu không có đánh giá độc lập thì khó có luật pháp chất lượng và giám sát ở tầm quốc gia, nhất là với các vấn đề mới như là AI, dữ liệu, thuế, cacbon hay là an ninh năng lượng.

Ba là, tăng cường sự hiện diện của Quốc hội có trọng tâm, có chủ đích tại các cơ chế nghị viện để bảo đảm lợi ích quốc gia được soi chiếu bởi pháp quyền và tiếng nói nhân dân ngay từ những vòng thảo luận đầu tiên.

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng phát biểu

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng quan tâm đến vấn đề đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của Quốc hội. Cho ý kiến về đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội trong bối cảnh chuyển đổi số, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng nhận thấy, dự thảo Báo cáo đã đề cập đến việc xây dựng Quốc hội điện tử và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Quốc hội.

Tuy nhiên, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Báo cáo cần làm rõ hơn mục tiêu và yêu cầu của chuyển đổi số, không chỉ dừng ở việc ứng dụng kỹ thuật, mà phải gắn với việc đổi mới toàn diện phương thức làm việc của Quốc hội. Theo đó, Báo cáo cần bổ sung định hướng tiếp tục phát triển mô hình Quốc hội số theo hướng liên thông, đồng bộ giữa hoạt động lập pháp, giám sát và dân nguyện, bảo đảm thông tin, dữ liệu phục vụ quyết định chính sách được đầy đủ, kịp thời và chính xác.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận Phiên thảo luận

Kết luận Phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Phiên họp đã có 14 đại biểu phát biểu, các ý kiến phát biểu thể hiện tâm quyết, niềm tin tưởng, những tâm tình, cảm xúc sâu lắng, trách nhiệm cao đối với Chủ tịch nước, Chính phủ, Quốc hội, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Kiểm toán nhà nước, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.

Các đại biểu đều nhất trí với nhiều nội dung trong Báo cáo dự thảo Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021-2026, phân tích, đánh giá làm sâu sắc thêm tinh thần dân chủ của Quốc hội với những kết quả rất lớn, đáng ghi nhận, có ý nghĩa trong nhiệm kỳ qua của Chủ tịch nước, của Chính phủ, của Quốc hội, của các cơ quan tư pháp, Kiểm toán nhà nước. Đồng thời kiến nghị, đề xuất nhiều nội dung quan trọng nhằm triển khai hiệu quả hoạt động tốt hơn nữa trong thời gian tới với mong muốn, kỳ vọng làm rõ hơn đặc trưng của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, nguyên nhân của thành công, hạn chế, đánh giá sâu sắc rõ hơn những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ của các đại biểu Quốc hội để có giải pháp tốt hơn trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận Phiên thảo luận

Đồng thời, sớm tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá việc thi hành các luật, nghị quyết, định hướng nhiệm vụ lập pháp, giám sát, phổ biến, tuyên truyền pháp luật trong nhiệm kỳ tới. Cần xin ý kiến nội dung khi ban hành các nghị định và giám sát việc hướng dẫn thực hiện các nghị định, thông tư. Vấn đề thủ tục hành chính, nguồn lực thực hiện, cơ chế chính sách đặc thù, chuyển đổi số, hạ tầng kỹ thuật và liên thông khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Vấn đề khó khăn của doanh nghiệp, những băn khoăn về lĩnh vực giáo dục, y tế, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội, ứng phó với thiên tai, bão lũ…

Chủ tịch Quốc hội giao Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tổ chức tổng hợp và nghiên cứu kỹ các ý kiến để tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Báo cáo của Quốc hội, dự thảo Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021-2026./.

theo quochoi.vn

PV