Bà B phải chịu trách nhiệm hình sự và cần xem xét trách nhiệm của anh L

Theo quy định tại khoản 1 Điều 175 BLHS, tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản bao gồm hai trường hợp sau:

- Chiếm đoạt tài sản của người khác đã được giao cho mình trên cơ sở hợp đồng vay, mượn, thuê tài sản… bằng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn hoặc cố tình không trả lại tài sản đó khi đến hạn mặc dù có điều kiện, khả năng để trả lại.

- Sử dụng tài sản của người khác đã được giao cho mình trên cơ sở hợp đồng vay, mượn, thuê…vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

Chủ thể của tội này là người đã được chủ tài sản tín nhiệm giao cho tài sản. Việc giao và nhận tài sản là hoàn toàn ngay thẳng. Tuy nhiên, sau khi nhận được tài sản từ chủ tài sản đã chiếm đoạt bằng những thủ đoạn gian dối, không trả lại tài sản khi đến hạn mặc dù có điều kiện, khả năng, đã sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp và không có khả năng trả lại.

Trong vụ án được tác giả nêu ra, bà B vay tiền của chị Ng và bà N với tổng số tiền khoảng 400 triệu đồng, ngoài ra còn vay của nhiều người khác với số tiền khoảng 3 tỷ đồng. Rõ ràng, khi bà B nhận tiền của chị Ng và bà N là hoàn toàn ngay thẳng, hợp pháp. Tuy nhiên, khi đến hạn, mặc dù hoàn toàn có khả năng trả nợ cho chị Ng và bà N do bà B có tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất trị giá khoảng 4 tỷ đồng nhưng bà B lại có hành vi tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ đó là chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho con trai. Đây là hành vi dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản nhận được từ người cho vay của bà B. Do vậy, hành vi của bà B đã cấu thành tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Đối với vấn đề anh L có phải chịu trách nhiệm hình sự không? Theo tôi cần xem xét xem anh L có biết về các khoản vay của bà B hay không? Số tiền 1 tỷ đồng từ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa anh L và bà B có phù hợp với khung giá đất tại địa phương đó hay không? Nếu anh L không hề biết đến các khoản vay của bà B và giá trị 1 tỷ đồng là phù hợp với khung giá đất tại địa phương đó thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự đối với anh L. Tuy nhiên, nếu anh L biết rõ các khoản vay của bà B và đồng ý nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ bà B với giá trị thấp hơn nhiều lần so với giá trị thực nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ cho bà B thì anh L phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản với vai trò là đồng phạm với bà B.

Trên đây là quan điểm trao đổi của tôi, rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ quý bạn đọc./.

 Nếu anh L nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ cho bà B thì anh L phải chịu trách nhiệm hình sự - Ảnh: Thái Vũ

NGUYỄN THANH HUYỀN (Tòa án quân sự Khu vực Quân khu 7)