Nhiều sai phạm tại Dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội

Ngày 25/11/2020 Thanh tra Chính phủ đã ra thông báo kết luận thanh tra số 2020/TB-TTCP về việc thanh tra theo đơn tố cáo một số nội dung của dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP Hà Nội, đoạn Nhổn - ga Hà Nội, chỉ ra nhiều sai phạm.

Điều chỉnh hợp đồng thêm 6,5 triệu Euro

Thanh tra Chính phủ cho rằng, hợp đồng trọn gói về dịch vụ tư vấn ngay khi được triển khai đã nảy sinh các tồn tại, bất cập, bất hợp lý làm phát sinh những vướng mắc giữa các bên gồm: Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, Tư vấn Systra (Pháp), các cơ qia thẩm quyền của Việt Nam và các đơn vị liên quan trong hợp. Hợp đồng trọn gói có nhiều nội dung không rõ ràng, dẫn đến các cách hiểu khác nhau, ngoài ra việc hiểu nội dung giữa bản tiếng Anh và bản dịch tiếng Việt của các bên cũng có những điểm khác nhau.

Đây là dự án có quy mô lớn và phức tạp đầu tiên áp dụng công nghệ và tiêu chuẩn mới của nước ngoài vào Việt Nam, nhưng hợp đồng chỉ xác định thời gian 25 tháng với tổng giá trị 10,6 triệu Euro là không khả thi, khó đáp ứng và chưa lường hết được các yêu cầu trong việc thực hiện dự án đặc biệt này.

Một số nội dung điều chỉnh tăng giá trị hợp đồng nhưng không tăng nhiệm vụ, chủ yếu tăng do quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Systra bị chậm trễ kéo dài so với tiến độ dẫn đến phát sinh tăng chi phí. Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư và tư vấn đã ký 3 phụ lục điều chỉnh thời gian thực hiện và giá hợp đồng. Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh trên 17,1 triệu Euro (tăng trên 6,5 triệu Euro so với hợp đồng ban đầu).

Mặt khác, quá trình thương thảo điều chỉnh hợp đồng tư vấn, chủ đầu tư không làm rõ trách nhiệm của tư vấn Systra trong việc chậm trễ để xác định chi phí và giảm trừ khi lập dự toán bổ sung.

Gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ nhiều sai phạm

Thanh tra Chính phủ nhận định, nội dung tố cáo gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và nhà ga của nhà thầu Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có cơ sở.

Thực tế đến thời điểm thanh tra, công tác nghiệm thu và thanh quyết toán gói thầu trên vẫn chưa hoàn thành. Nguyên nhân chính là do hồ sơ nghiệm thu khối lượng không đảm bảo, có dấu hiệu sai khối lượng thi công. Mặt khác, hồ sơ hoàn công của gói thầu chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng với thực tế và không đúng với phương án kỹ thuật được phê duyệt… Ban quản lý đã có văn bản gửi Bộ Quốc phòng, theo đề nghị của Ban quản lý, Bộ Quốc phòng đã giao Bộ Tư lệnh công binh thực hiện. Bộ Tư lệnh Công binh và và Tổng công ty Lũng Lô đã có văn bản cam kết an toàn và bàn giao mặt bằng… Tuy nhiên,việc cam kết an toàn bằng văn bản và việc nghiệm thu khối lượng để thanh quyết toán là hai nội dung khác nhau.

Thanh tra Chính phủ nhận định: Để xảy ra việc chậm trễ, kéo dài trong việc thực hiện gói thầu, trong quá trình thi công, nghiệm thu xảy ra nhiều sai sót, đến nay chưa hoàn thành hồ sơ và nghiệm thu thanh quyết toán, thuộc chủ đầu tư dự án và các đơn vị liên quan: Bộ Tư lệnh Công binh - Cơ quan chủ quản nhà thầu, Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô và đơn vị thi công.

Đấu thầu không đúng quy định

Đối với nội dung tố cáo việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 1 -đoạn tuyến trên cao có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có cơ sở. Việc đánh giá giữa Tư vấn Systra và chủ đầu tư không thống nhất, không minh bạch, không đúng quy định của pháp luật về đấu thầu. Kết quả nhà thầu Dealim trúng thầu là 62,25 triệu Euro.

Đối với việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số  3, hầm và các ga ngầm có dấu hiệu vi phạm pháp luật, theo Thanh tra Chính phủ, tố cáo này là có cơ sở.

Nhà thầu JV và Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đã ký hợp đồng thi công gói thầu số 3 khi chưa có mặt bằng sạch bàn giao để thi công. Hiện tại, mặt bằng các ga 9, 10, 11 đang điều chỉnh quy hoạch, chưa thể giải phóng mặt bằng được, dẫn tới chưa có mặt bằng đế bàn giao cho nhà thầu trong thời gian này.

Việc chậm bàn giao mặt bằng dẫn đến nhà thầu phải điều chỉnh kế hoạch triển khai và yêu cầu bổ sung khoản kinh phí khoảng 40 triệu USD, nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, vi phạm khoản 3 Điều 64 Luật Đấu thầu 2013.

Thanh tra có dấu hiệu vi phạm pháp luật

Dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - ga Hà Nội do Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội làm chủ đầu tư, Công ty Systra (Pháp) được chọn làm đơn vị tư vấn. Quy mô toàn tuyến dài 12,5km, trong đó trên cao 8,5km, đi ngầm 4km; điểm đầu là Nhổn, điểm cuối là ga Hà Nội. Tổng mức đầu tư dự án được tăng từ 783 triệu euro lên 1.176 triệu euro. Từ tháng 11.2007, Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội đã ký với Công ty Systra hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, những nội dung tố cáo có cơ sở này đã được ông Lương Xuân Bình, nguyên Phó trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội về dự án đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội gửi đến nhiều cơ quan chức năng trong nhiều năm qua.  Trong quá trình giải quyết đơn tố cáo, có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác thanh tra của Thanh tra Tp Hà Nội được thành lập theo Quyết định 2774/QĐ-TTTP ngày 19/11/2015 của Chánh thanh tra TP Hà Nội.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chủ tịch UBND tp Hà Nội xem xét, giải quyết theo thẩm quyền đối với nội dung tố cáo về dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác thanh tra của Thanh tra Tp Hà Nội; đồng thời đề nghị Thành ủy Hà Nội xem xét lại quá trình công tác, bảo đảm quyền lợi cho ông Lương Xuân Bình.

Ảnh: Hanoi Metro

 

MINH KHÔI