Bộ Chính trị ban hành Quy định mới về miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ

Quy định này quy định nguyên tắc, thẩm quyền, căn cứ, quy trình xem xét việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý; áp dụng đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị (sau đây gọi chung là cán bộ).

Căn cứ xem xét miễn nhiệm

Việc xem xét miễn nhiệm cán bộ được căn cứ vào một trong các trường hợp sau:

Bị kỷ luật cảnh cáo hoặc khiển trách nhưng uy tín giảm sút không thể đảm nhiệm chức vụ được giao.

Bị kỷ luật khiển trách hai lần trở lên trong cùng một nhiệm kỳ hoặc trong thời hạn bổ nhiệm.

Có trên 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định.

Có hai năm liên tiếp được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ.

Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"; vi phạm những điều đảng viên không được làm; vi phạm trách nhiệm nêu gương, ảnh hưởng xấu đến uy tín của bản thân và cơ quan, đơn vị nơi đang công tác.

Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận vi phạm tiêu chuẩn chính trị theo quy định về bảo vệ chính trị nội bộ của Đảng đến mức phải miễn nhiệm.

Căn cứ xem xét từ chức

Việc xem xét đối với cán bộ xin từ chức được căn cứ vào một trong các trường hợp sau:

Do hạn chế về năng lực hoặc không còn đủ uy tín để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.

Để cơ quan, đơn vị mình quản lý, phụ trách xảy ra sai phạm nghiêm trọng.

Có trên 50% số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định.

Vì lý do chính đáng khác của cá nhân.

Căn cứ xem xét việc miễn nhiệm, từ chức liên quan đến trách nhiệm người đứng đầu

Việc xem xét miễn nhiệm, từ chức liên quan đến trách nhiệm của người đứng đầu khi cấp có thẩm quyền kết luận để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách xảy ra tham nhũng, tiêu cực; căn cứ vào một trong các trường hợp sau:

Miễn nhiệm đối với người đứng đầu khi để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực rất nghiêm trọng.

Người đứng đầu lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực thì tùy tính chất, mức độ sai phạm để xem xét cho từ chức.

Cho từ chức đối với người đứng đầu khi để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng.

Một số điểm mới so với quy định cũ

Khái niệm mới

So với quy định cũ tại Quy định số 260-QĐ/TW, tại Quy định 41, có sửa đổi, bổ sung các khái niệm.

Theo đó, “miễn nhiệm” là việc cấp có thẩm quyền quyết định cho cán bộ thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm do không đáp ứng được yêu cầu công việc, uy tín giảm sút, có vi phạm nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật cách chức.

“Từ chức” là việc cán bộ tự nguyện xin thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm và được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Trong quy định cũ, hai khái niệm này được định nghĩa như sau: “Miễn nhiệm'' là việc cấp có thẩm quyền quyết định chấm dứt chức vụ đối với cán bộ do vi phạm kỷ luật, vi phạm đạo đức, năng lực yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ, mất uy tín nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật cách chức hoặc bãi nhiệm. Miễn nhiệm gắn với yếu tố chủ quan do cán bộ gây nên. ''Từ chức'' là việc cán bộ tự nguyện, chủ động xin thôi giữ chức vụ và được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Như vậy, miễn nhiệm được bổ sung thêm “khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm” để xác định cụ thể hơn về việc miễn nhiệm với các trường hợp: Không đáp ứng được yêu cầu công việc (quy định cũ là năng lực yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ) và Uy tín giảm sút (quy định cũ là mất uy tín);  Có vi phạm nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật cách chức (quy định cũ bao gồm cả trường hợp chưa đến mức bị kỷ luật bãi nhiệm).

Đồng thời, Quy định 41 cũng bổ sung thời điểm cán bộ từ chức là “khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm”.

Bộ Chính trị cũng bổ sung hai khái niệm mới là "vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng" và "vi phạm gây hậu quả rất nghiêm trọng" song song với việc bỏ các khái niệm “thôi giữ chức vụ”, “cấp có thẩm quyền”, “tập thể lãnh đạo” và “cơ quan tham mưu”.

Không cho từ chức nếu phải miễn nhiệm

Đây là một trong những nguyên tắc mới được đề cập đến tại khoản 3 Điều 3 Quy định 41. Theo đó, kiên quyết, kịp thời xem xét cho miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ khi có đủ căn cứ. Không thực hiện việc cho từ chức đối với cán bộ thuộc trường hợp phải miễn nhiệm.

Trong khi đó, khoản 3 Điều 3 Quy định 260 cũ không đề cập đến vấn đề này mà chỉ nêu, việc từ chức của cán bộ do người đứng đầu quyết định sau khi tham khảo ý kiến của các thành viên lãnh đạo khác.

Đồng thời, so với quy định cũ, Quy định 41 cũng tách riêng một Điều về thẩm quyền mà không phải nêu trong nguyên tắc chung như Quy định 260. Đó là, cấp có thẩm quyền bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử thì cũng có thẩm quyền xem xét cán bộ miễn nhiệm, từ chức; Khi việc cho từ chức, miễn nhiệm cán bộ thuộc thẩm quyền cấp trên thì cấp ủy, tổ chức đảng báo cáo cấp trên đề xuất miễn nhiệm, từ chức.

Xem xét miễn nhiệm

Xem xét miễn nhiệm với những trường hợp: Bị cảnh cáo/khiển trách, uy tín giảm sút không thể đảm nhiệm chức vụ được giao (quy định cũ đang là yêu cầu nhiệm vụ công tác cần phải thay thế). Đồng thời, bỏ trường hợp vi phạm pháp luật bị kết luận bằng văn bản nhưng chưa đến mức cách chức/bãi nhiệm; Bị khiển trách 02 lần trở lên trong cùng một nhiệm kỳ/thời hạn bổ nhiệm (quy định cũ không nên rõ hình thức kỷ luật khiển trách mà chỉ yêu cầu là bị kỷ luật hai lần);  Có trên 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu (quy định mới được bổ sung);  Có 02 năm liên tiếp xếp loại mức không hoàn thành nhiệm vụ (như quy định cũ); Bị kết luận suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa, vi phạm điều Đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương, ảnh hưởng xấu đến uy tín bản thân, cơ quan, đơn vị đang công tác (quy định cũ quy định bị kết luận vi phạm những điều Đảng viên, cán bộ, công chức không được làm); Bị kết luận vi phạm tiêu chuẩn chính trị về bảo vệ chính trị nội bộ của Đảng đến mức phải miễn nhiệm (như quy định cũ).

Co với quy định cũ, Quy định mới bổ sung thêm nhiều trường hợp miễn nhiệm cũng như bỏ trường hợp “để/làm đơn vị mất đoàn kết, bị kết luận bằng văn bản về việc vi phạm tư cách đạo đức cán bộ”.

Từ chức

Từ chức áp dụng đối với nhiều trường hợp, trong đó có trường hợp có trên 50% số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu (quy định mới được bổ sung);  Vì lý do chính đáng khác của cá nhân. Việc cán bộ xin từ chức vì lý do sức khỏe hiện đã không còn được liệt kê thành một trường hợp riêng biệt. Có thể thấy, lý do chính đáng khác của cá nhân theo quy định mới đã bao gồm lý do sức khỏe này.

Bên cạnh đó, Quy định mới đã không đưa trường hợp “cán bộ từ chức để chuyển giao vị trí lãnh đạo, quản lý” vào một trong các trường hợp được từ chức nêu tại Quy định này.

Cán bộ từ chức có thể được xem xét bổ nhiệm, quy hoạch

Điều 10 Quy định 41 nêu về việc bố trí công tác với cán bộ sau khi từ chức. Cụ thể, nếu có nguyện vọng tiếp tục công tác sau khi từ chức thì sẽ được xem xét, bố trí công tác phù hợp sau khi căn cứ vào năng lực, đạo đức, kinh nghiệm làm việc.

Đồng thời, nếu đã từ chức, được bố trí công tác khác và được đánh giá tốt, bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, khắc phục yếu kém, sai phạm, khuyết điểm thì có thể được xem xét quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử.

Đây là quy định mới, trước đây Quy định 260 chưa đề cập đến.

 

Phiên họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII, ngày 18-2-2021. Ảnh: Qdnd.vn

THÁI VŨ