Bộ Xây dựng có trách nhiệm trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra, thanh tra vấn đề quy hoạch đô thị

Chiều 03/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực xây dựng. Các đại biểu đã đi thẳng vào thực trạng hiện nay đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng làm rõ nguyên nhân và giải pháp.

Nhà ở xã hội

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) đặt vấn đề: Mục tiêu của nhà ở xã hội là hướng tới người lao động có thu nhập thấp và giải quyết nhà ở giá rẻ là điểm mấu chốt của chính sách nhà ở cho công nhân, người lao động. Xem ra mục tiêu này còn khó thực hiện khi thực trạng giá nhà ở xã hội đang ở mức rất cao so với thu nhập của người lao động. Một số liệu cho thấy, giá trung bình ở mức trên 15 triệu đồng/1m2 và có nơi là từ 21 đến 25 triệu/1m2. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết nguyên nhân của thực trạng này và có thể đưa giá nhà ở xã hội phù hợp với khả năng của công nhân, người lao động có thu nhập thấp hay không? Nếu được thì giải pháp nào và trong thời gian bao lâu?

 

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị: Trong những năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân nói chung và nhà ở xã hội nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, việc thực hiện công tác này vẫn còn một số tồn tại, khó khăn. Cụ thể là hành lang pháp lý vẫn còn vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi tại Luật Nhà ở và các luật khác liên quan. Việc tổ chức thực hiện vẫn còn khó khăn do ngân sách Trung ương chưa bố trí được đầy đủ nguồn vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; một số địa phương chưa chú trọng việc này để tập trung nguồn lực đầu tư hoặc phát triển quỹ đất...

Thừa nhận tình hình triển khai, phát triển nhà ở xã hội còn chưa đạt yêu cầu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, trong thời gian tới, để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, các bộ ngành cần tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan để tháo gỡ những vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi làm tăng nguồn cung nhà ở xã hội, tháo gỡ những nút thắt cho các dự án xây dựng nhà ở đô thị.

Với các giải pháp đồng bộ về pháp luật, sửa đổi, điều chỉnh pháp luật để thu hút phát triển nhà ở xã hội, cải tạo, tăng thêm nguồn cung cũng như chính sách ưu đãi trong phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là thực hiện đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội mà Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt. Chúng ta cố gắng đáp ứng mục tiêu đảm bảo nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Cùng với tổng thể, các chính sách đó sẽ đảm bảo giá nhà xã hội sẽ phù hợp hơn với thu nhập của người dân có thu nhập thấp ở khu vực đô thị cũng như công nhân khu công nghiệp.

Quy hoạch đô thị

Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam): Báo cáo số 130 ngày 28/10/2022 của Bộ Xây dựng đã chỉ ra rằng việc điều chỉnh quy hoạch đô thị bao gồm cả điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ, nhất là điều chỉnh quy hoạch chi tiết tại một số địa phương, còn có biểu hiện tùy tiện, không tuân thủ quy định của pháp luật và yêu cầu của quy chuẩn về quy hoạch xây dựng. Hạn chế này được Bộ Xây dựng chỉ ra là hoàn toàn chính xác và đúng với thực tiễn hiện nay. Đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết hệ lụy, nguyên nhân chủ quan của thực trạng trên; trách nhiệm của Bộ Xây dựng và giải pháp khắc phục tình trạng này trong cái thời gian tới?

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc điều chỉnh quy hoạch đô thị có hai cấp độ: Điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ. Công tác rà soát, điều chỉnh quy hoạch là yêu cầu khách quan, cần thiết và tất yếu để đảm bảo khắc phục kịp thời các bất cập, tồn tại cũng như điều chỉnh những dự báo chưa chính xác, những định hướng không phù hợp trong quy hoạch.

Tuy nhiên, thời gian qua, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác này còn tồn tại, hạn chế. Nguyên nhân là do rà soát đánh giá quá trình thực hiện quy hoạch còn chưa kịp thời, việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư còn mang tính hình thức, chưa được quan tâm đúng mức, việc thi hành pháp luật còn chưa được triệt để…

Bộ Xây dựng có trách nhiệm trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra, thanh tra, chưa kịp thời hướng dẫn, xử lý những vi phạm theo quy định của pháp luật liên quan đến quy hoạch đô thị để đảm bảo công tác này được thực hiện chặt chẽ đúng theo quy định của pháp luật.

Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất sửa đổi điều chỉnh các luật liên quan đến quy hoạch đô thị và nông thôn, trong đó dự kiến sửa đổi bổ sung hoàn thiện pháp luật về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, hoàn thiện quy trình lập quy hoạch, quy trình điều chỉnh cục bộ quy hoạch…

Thị trường bất động sản

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội): Thị trường tài chính, thị trường bất động sản và tăng trưởng kinh tế là 3 chân kiềng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Trong dự báo, thế giới có thể đang rơi vào nguy cơ khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế. Với tư cách là cơ quan có chức năng quản lý về thị trường bất động sản, xin Bộ trưởng cho biết dự báo về xu thế sự phát triển thị trường bất động sản Việt Nam trong thời gian tới như thế nào. Những khó khăn, vướng mắc, tồn tại đang gặp phải trong phát triển thị trường bất động sản tại Việt Nam thời gian qua.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị: Việc triển khai đầu tư xây dựng các dự án bất động sản tại hầu hết các địa phương hiện nay đều gặp khó khăn, dẫn đến nguồn cung bất động sản sụt giảm. Trong 9 tháng đầu năm 2022 thì Bộ Xây dựng có đánh giá và dự báo thị trường bất động sản nước ta trong thời gian tới tiếp tục gặp khó khăn và nguồn cung sẽ tiếp tục bị hạn chế, cơ cấu sản phẩm có cải thiện nhưng vẫn còn chưa phù hợp, trong khi nhu cầu của người dân đối với nhà ở phân khúc thu nhập thấp, thu nhập trung bình, nhà xã hội, nhà công nhân còn rất lớn.

Thị trường bất động sản nước ta hiện nay còn một số hạn chế, tồn tại như: Hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản và một số vi phạm pháp luật khác vẫn còn tồn tại, bất cập cần phải sửa đổi. Việc triển khai đầu tư xây dựng dự án bất động sản tại hầu hết các địa phương đều gặp khó khăn, dẫn đến nguồn cung bất động sản sụt giảm, khiến số lượng dự án được chấp thuận mới khởi công xây dựng và hoàn thành đúng thời gian còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu nhà ở thương mại, nhà ở thương mại có giá phù hợp cho người thu nhập thấp, thu nhập trung bình, đặc biệt là nhà ở xã hội, công nhân. Cơ cấu sản phẩm bất động sản tiếp tục bất hợp lý, trong đó thiếu trầm trọng nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp. Giá bất động sản cao hơn nhiều so với thu nhập của người dân. Công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quản lý sử dụng đất và thị trường bất động sản tại địa phương còn bất cập. Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản còn chưa chặt chẽ, còn tiềm ẩn rủi ro…

Thị trường bất động sản có biến động do chịu tác động của tình hình kinh tế vĩ mô, các kênh đầu tư khác không ổn định so với kênh đầu tư bất động sản, nguồn cung các loại bất động sản quá thiếu hoặc quá thừa so với nhu cầu, chính sách tài chính tín dụng cho bất động sản bị hạ thấp hoặc thắt chặt, thiếu sự can thiệp kịp thời, hợp lý của Nhà nước đối với thị trường bất động sản…

Dự báo tình hình thị trường thời gian tới sẽ tiếp tục gặp khó khăn, nguồn cung tiếp tục hạn chế, cơ cấu sản phẩm có cải thiện nhưng vẫn còn chưa phù hợp trong khi nhu cầu của người dân đối với nhà ở, phân khúc thu nhập thấp, thu nhập trung bình, nhà xã hội và công nhân còn rất lớn…

Tronhg thời gian tới, thực hiện đồng bộ, quyết liệt trách nhiệm các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề ra như: Giải pháp liên quan hoàn thiện hệ thống pháp luật; giải pháp về kiểm soát cơ cấu tín dụng bất động sản đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tránh rủi ro; tiếp tục tạo điều kiện cho vay lĩnh vực bất động sản theo đúng quy định pháp luật; ưu tiên cho vay dự án nhà ở xã hội nhờ công nhân, nhà ở có giá phù hợp với đối tượng thu nhập thấp; huy động vốn trên thị trường chứng khoán; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các dự án đang triển khai về thủ tục đầu tư, đất đai, quy hoạch xây dựng để tạo nguồn cung cho thị trường…

Vi phạm trật tự xây dựng

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn): Cử tri phản ánh là có tình trạng người dân sửa chữa nhà cửa tận trong ngõ sâu nhưng mà thanh tra xây dựng vẫn nắm được, trong khi nhiều công trình lớn, thậm chí là các cao ốc ngay mặt đường vi phạm trật tự xây dựng nhưng các cơ quan chức năng cũng không phát hiện ra. Cử tri băn khoăn là liệu có tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong vấn đề này hay không?

 

 

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị: Các vi phạm về xây dựng là vi phạm rất khó khắc phục hậu quả, do đó giải pháp phát hiện, khắc phục phòng ngừa là giải pháp ưu tiên. Pháp luật về quản lý trật tự xây dựng tương đối chặt chẽ và đồng bộ theo hướng tăng nặng xử phạt và buộc phá dỡ các công trình vi phạm. Theo báo cáo mới đây, tỉ lệ vi phạm về xây dựng đã giảm hằng năm…

Về vấn đề vi phạm trật tự xây dựng, các quy định về xử lý vi phạm hành chính tương đối đầy đối đủ, chế tài đã rõ. Bộ Xây dựng với trách nhiệm quản lý nhà nước có trách nhiệm hướng dẫn đôn đốc triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý theo đúng quy định; rà soát, điều chỉnh bổ sung văn bản, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện nghiêm các quy định.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong thời gian tới, Bộ sẽ rà soát, sửa đổi bổ sung quy định kịp thời, để quản lý chặt chẽ hơn, hạn chế vi phạm trật tự xây dựng.

 

THÁI VŨ