Cục Thuế trả lời kiến nghị về hóa đơn với hộ kinh doanh

Theo phản ánh, nhiều hộ kinh doanh gặp khó khăn khi thực hiện Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ.

Theo khảo sát do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện trên gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc, phần lớn hộ kinh doanh đã biết đến Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ nhưng hiểu biết còn rất hạn chế hoặc đang cần hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế địa phương.

Vướng mắc lớn nhất được ghi nhận qua khảo sát là vấn đề kinh phí: Nhiều hộ kinh doanh có biên lợi nhuận thấp, trong khi phải kê khai và nộp đồng thời thuế VAT và thuế TNDN trên doanh thu gộp, cộng với chi phí đầu tư phần mềm và thiết bị hóa đơn điện tử, đã gây áp lực rất lớn lên hoạt động kinh doanh.

Kết quả khảo sát cho thấy: 63% số hộ được khảo sát đã phải thu hẹp quy mô, 21% tạm ngừng kinh doanh (đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống và tạp hóa), 11% chuyển đổi loại hình và 3% đã phải đóng cửa hoàn toàn.

Kiến nghị Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn chính thức, khẳng định không truy thu thuế đối với giai đoạn trước khi chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế tính trên doanh thu.

Đồng thời, cần thiết lập giai đoạn chuyển tiếp tối thiểu một năm, trong đó không áp dụng xử phạt đối với các lỗi kê khai hóa đơn điện tử, đồng thời miễn, giảm thuế trong 1-2 năm đầu thực hiện và xây dựng hệ thống hóa đơn, sổ sách đơn giản, phù hợp với quy mô của hộ kinh doanh.

Việc triển khai áp dụng cũng cần thực hiện theo lộ trình, ưu tiên áp dụng trước với các hộ kinh doanh lớn tại đô thị, sau đó mới mở rộng sang các hộ nhỏ ở nông thôn. Đồng thời, cần tăng cường truyền thông, đào tạo và lấy ý kiến các bên liên quan trong quá trình hoàn thiện chính sách.

Theo phản ánh, nhiều hộ kinh doanh gặp khó khăn khi thực hiện Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ.

Các hỗ trợ về kỹ thuật như cung cấp miễn phí phần mềm, hóa đơn và thiết lập đường dây nóng hỗ trợ kỹ thuật cần tiếp tục được triển khai và tăng cường, nhằm thúc đẩy và đảm bảo sự tuân thủ các quy định mới trong giai đoạn đầu, cũng như hạn chế đứt gãy hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất.

Cục Thuế xin trả lời như sau:

Kể từ ngày 01/6/2025, theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, hộ khoán có doanh thu hằng năm từ trên 1 tỷ đồng phải lập hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế giao cho người mua. Dữ liệu hóa đơn điện tử đã có trên hệ thống của cơ quan thuế để người bán, người mua có thể tra cứu trên hệ thống mà không cần in hóa đơn ra giấy.

Theo hướng dẫn hiện hành tại Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, không có quy định hộ khoán phải lưu giữ hóa đơn, chứng từ mua vào. Tại điểm b khoản 4 Điều 13 Thông tư 40/2021/TT-BTC hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy định:

“Điều 13. Quản lý thuế đối với hộ khoán

4. Xác định doanh thu và mức thuế khoán

b) Điều chỉnh doanh thu và mức thuế khoản

Hộ khoán trong năm có đề nghị điều chỉnh doanh thu, mức thuế khoán do thay đổi hoạt động kinh doanh thì cơ quan thuế điều chỉnh lại mức thuế khoán theo quy định tại khoản 3 Điều 51 Luật Quản lý thuế kể từ thời điểm có thay đổi. Cụ thể như sau:

b.1) Hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư này. Cơ quan thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế nếu xác định doanh thu khoán thay đổi từ 50% trở lên so với doanh thu đã khoán thì ban hành Thông báo (mẫu số 01/TB-CNKD ban hành kèm theo Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ) về việc điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi trong năm tính thuế. Trường hợp qua cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, số liệu xác minh, kiểm tra, thanh tra, cơ quan thuế có căn cứ xác định hộ khoản không đáp ứng điều kiện để được điều chỉnh mức thuế khoán theo quy định thì cơ quan thuế ban hành Thông báo về việc không điều chỉnh mức thuế khoán theo mẫu số 01/TBKDC-CNKD ban hành kèm theo Thông tư này."

Căn cứ quy định trên, trường hợp hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung Tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD. Cơ quan thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế nếu xác định doanh thu khoán thay đổi từ 50% trở lên so với doanh thu đã khoán thì ban hành Thông báo (mẫu số 01/TB-CNKD ban hành kèm theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP) về việc điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi trong năm tính thuế.

Tại khoản 3 Điều 12 Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân quy định: 

“3. Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cả nhân kinh doanh theo quy định của Chính phủ."

Hiện nay, Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có quy định giải pháp hỗ trợ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

PV