Đánh vào vùng trọng yếu trên cơ thể theo các án lệ về tội giết người và A Thiêng phạm tội gì?

03/11/2025 08:41  
Định tội danh là một trong những nội dung quan trọng của quá trình áp dụng pháp luật hình sự và là một trong những biện pháp đưa các quy phạm pháp luật hình sự vào cuộc sống. Định tội danh còn là tiền đề, là cơ sở cho việc áp dụng các quy phạm pháp luật khác của pháp luật hình sự và pháp luật tố tụng hình sự vào thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử. Trong quá trình xét xử, thì chỉ sau khi thực hiện xong việc định tội danh, Tòa án mới có cơ sở để giải quyết vấn đề áp dụng hình phạt này hay hình phạt khác đối với người phạm tội.

Tội giết người theo quy định tại Điều 93 và tội cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự với tình tiết định khung quy định tại điểm a khoản 4 “làm chết người” vẫn có nhiều tranh cãi.

Các án lệ của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao như Án lệ số 01/2016, Án lệ số 17/2018, Án lệ số 45/2021 đã nêu về tình tiết đánh vào vùng trọng yếu trên cơ thể và định tội danh giết người nhưng vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về việc xác định đánh vào vùng trọng yếu trên cơ thể và ý chí chủ quan của bị cáo mong muốn tước đoạt tính mạng của người bị hại.

Ví dụ sau đây là một điển hình:

Vào khoảng 15 giờ 00 phút ngày 27/4/2022, khi đang làm thuê tại xã Ngọk Tụ thì giữa A Thiêng và Y Thương, sinh năm 1984 (chung sống với nhau như vợ chồng từ năm 2019) có xảy ra mâu thuẫn vì Y Thương ghen tuông về việc A Thiêng có quan hệ tình cảm với người khác nên A Thiêng bực tức, cùng với việc Y Thương dùng cuốc cuốc đất cuốc trúng tay A Thiêng nhưng không gây thương tích. Vì vậy, A Thiêng đã dùng chân phải đá mạnh vào hông bên phải làm Y Thương té ngã về phía trước, sau đó cả hai cùng đi về nhà.

Khoảng 08 giờ sáng ngày 28/4/2022, A Thiêng và Y Thương đi mua rượu về nhà tại thôn Đăk Tông, xã Ngọk Tụ ngồi dưới nền nhà cùng nhau uống. Khi đang uống rượu thì cả hai xảy ra mâu thuẫn nên A Thiêng dùng tay đánh vào mặt và tay, chân của Y Thương. Đến khoảng 15 giờ cùng ngày, thì Y Thương nói với A Thiêng là Y Thương bị đau ở vùng bụng do bị A Thiêng đá vào phần hông bên phải của Y Thương vào ngày 27/4/2022. Vì cho rằng Y Thương nói dối nên A Thiêng bực tức và dùng tay phải đấm mạnh vào gò má trái của Y Thương, sau đó tiếp tục dùng tay phải đánh mạnh vào phần cổ bên trái khiến Y Thương ngã nghiêng về bên phải, nằm trên nền nhà. Sau đó, Y Thương nằm dưới nền nhà kêu, rên nên A Thiêng đi múc 02 ca nước lạnh đổ vào vùng bụng của Y Thương với mục đích làm giảm đau nhưng Y Thương vẫn không ngồi dậy mà tiếp tục kêu, rên. Thấy vậy, A Thiêng để mặc Y Thương nằm dưới nền nhà và tiếp tục ngồi bên cạnh Y Thương uống rượu một mình.

Khoảng 16 giờ 30 phút, bà Y Nâu (mẹ chồng của nạn nhân) đến nhà thì thấy con đang nằm dưới đất. Bà Y Nâu có hỏi thì Y Thương không trả lời mà chỉ kêu, rên. Thấy Y Thương đang trong tình trạng nguy kịch, bà Y Nâu báo cho bà Y Seang (mẹ ruột nạn nhân) biết, khi cả hai đến gọi, hỏi và lay người của Y Thương thì phát hiện Y Thương đã chết nên đã trình báo sự việc. Sau đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã tiến hành bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp đối với A Thiêng.

Tại bản Kết luận giám định pháp y về thương tích kết luận tử thi Y Thương: Vùng trán trên cung mày trái có vết thương kích thước (1,5x0,2)cm; dưới gò má phải và gò má trái có vết thương xây xát da kích thước lần lượt (1,5x0,5)cm, (05x04)cm; môi trên phải và môi trên trái có vết thương xây xát da kích thước lần lượt (01x0,5)cm, (0,5x0,3)cm; dưới hạ sườn phải có vết thương xây xát da và bầm tím kích thước (16x02)cm; thắt lưng phải có vết thương xây xát da kích thước (04x0,5)cm; 1/3 giữa cánh tay trái và 1/3 giữa cẳng tay trái có vết bầm tím kích thước lần lượt (02x1,5)cm, (01x01)cm; 1/3 dưới cẳng tay trái có vết bầm tím kích thước (03x0,6)cm; 1/3 trên cẳng chân trái có vết thương xây xát da kích thước (1,5x02)cm; gãy cột sống cổ C3-C4.

 Nguyên nhân chết của Y Thương do gãy cột sống cổ C3-C4.

Quan điểm thứ nhất cho rằng, bị cáo phạm tội “cố ý gây thương tích” theo điểm a khoản 4 Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 bởi các phân tích sau:

Vì bực tức do nghĩ vợ mình giả vờ đau nên A Thiêng đã dùng tay đánh vào mặt, cổ của vợ. Bị đánh nên Y Thương bị ngã với tư thế nằm nghiêng, tay đặt ở bụng và kêu rên nên bị cáo nghĩ rằng vợ mình bị đau ở vùng bụng nên đi lấy chăn đắp và lấy nước dội lên vùng bụng của vợ mình cho đỡ đau và tiếp tục ngồi bên cạnh để uống rượu. Việc A Thiêng dùng tay đánh vào cổ của Y Thương không nhằm mục đích tước đoạt mạng sống của Y Thương. A Thiêng không nhận thức được tình trạng thương tích bị gãy cổ của Y Thương do đã quá say rượu. Ý thức chủ quan của bị cáo không mong muốn tước đi tính mạng của vợ mình, cường độ, mức độ tấn công của bị cáo không quyết liệt nên đủ yếu tố cấu thành tội cố ý gây thương tích.

Quan điểm thứ hai (cũng là quan điểm của tác giả) cho rằng A Thiêng phạm tội giết người quy định tại khoản 2 Điều 123 Bộ luật Hình sự vì:

- Vị trí tác động trên cơ thể, thời gian thực hiện hành vi:

A Thiêng đánh vào những vị trí trọng yếu trên cơ thể bị hại như vùng đầu, bụng,...

Thời gian thực hiện hành vi: Vào ngày 27/4/2022, bị cáo đã đá vào vùng bụng khiến Y Thương đau và bị cáo nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm đến tính mạng vợ, nhưng đến 10 giờ sáng ngày 28/4/2022, bị cáo tiếp tục đánh Y Thương. Dù Y Thương kêu đau nhưng bị cáo không dừng lại mà tiếp tục đánh Y Thương nhiều lần qua các vết thương trên cơ thể bị hại như vùng trán, má trái, má phải, môi, tay, chân, mặt thể hiện tại kết luận giám định cụ thể: Vùng trán trên cung mày trái có vết thương kích thước (1,5x0,2)cm; dưới gò má phải và gò má trái có vết thương xây xát da kích thước lần lượt (1,5x0,5)cm, (05x04)cm; môi trên phải và môi trên trái có vết thương xây xát da kích thước lần lượt (01x0,5)cm, (0,5x0,3)cm; dưới hạ sườn phải có vết thương xây xát da và bầm tím kích thước (16x02)cm; thắt lưng phải có vết thương xây xát da kích thước (04x0,5)cm; 1/3 giữa cánh tay trái và 1/3 giữa cẳng tay trái có vết bầm tím kích thước lần lượt (02x1,5)cm, (01x01)cm; 1/3 dưới cẳng tay trái có vết bầm tím kích thước (03x0,6)cm; 1/3 trên cẳng chân trái có vết thương xây xát da kích thước (1,5x02)cm và đánh vào vùng trọng yếu trên cơ thể dẫn đến Y Thương bị gãy đốt sống cổ C3, C4.

- Mức độ, cường độ tấn công: Mức độ tấn công liên tục từ ngày 27/4 đến 28/4 với cường độ tấn công mạnh nên mới dẫn đến gãy đốt sống cổ C3, C4.

 - Yếu tố lỗi:

Sau khi bị đánh vào vùng cổ, Y Thương nằm kêu rên rất to nhưng bị cáo không đưa đi cấp cứu chỉ dội nước vào bụng bị hại, bị cáo tiếp tục ngồi uống rượu, để mặc bị hại kêu la trong thời gian từ 15 giờ đến 17 giờ và tử vong.

 A Thiêng thực hiện hành vi đánh vào vùng trọng yếu, nhận thức rõ tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi của mình, tuy không mong muốn Y Thương chết nhưng vẫn có ý thức bỏ mặc cho hậu quả xảy ra muốn sao cũng được (uống rượu say cho đến khi biết Y Thương chết vẫn ngồi uống) nên được xác định là lỗi cố ý gián tiếp.

 Vì vậy, nếu hậu quả là gây thương tích thì định tội cố ý gây thương tích, nếu hậu quả là chết người thì định tội giết người.

ThS. LÊ HOA NHƯ (Phó Chánh án TAND huyện Đăk Tô, tỉnh KonTum).

TAND tỉnh Quảng Ngãi xét xử sơ thẩm vụ án giết người và cố ý gây thương tích - Ảnh: T.H /BQN.