Hôm nay, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân

Theo chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Thứ ba, ngày 24/6/2025, Buổi sáng: Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, tiến hành các nội dung: (i) biểu quyết thông qua: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công; Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); (ii) thảo luận về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự. Sau đó, Quốc hội họp riêng về việc bố trí nguồn thanh toán các khoản nợ thuộc trách nhiệm của Chính phủ tại Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy (SBIC).

Buổi chiều: Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, tiến hành các nội dung: (i) biểu quyết thông qua: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân; Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026; (ii) thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV (phiên họp được truyền hình, phát thanh trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam). Sau đó, Quốc hội họp riêng về công tác tổ chức, nhân sự thuộc thẩm quyền.

Các luật liên quan tư pháp như Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án; Luật sửa đổi về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc và một số luật khác thuộc lĩnh vực đầu tư, kinh tế theo dự kiến cũng sẽ được biểu quyết thông qua trong tuần làm việc cuối của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Theo Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, chủ yếu tập trung vào việc điều chỉnh lại chức năng của các cấp tòa án. Theo dự luật thì mô hình mới gồm 3 cấp tòa án gồm: TANDTC, TAND cấp tỉnh và TAND khu vực. So với luật hiện hành thì dự thảo Luật sửa đổi không còn quy định TAND cấp cao, quy định TAND khu vực thay cho TAND cấp huyện hiện nay.

Cụ thể, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân đề xuất tăng thẩm quyền xét xử sơ thẩm cho TAND khu vực theo hướng TAND khu vực giải quyết, xét xử theo thủ tục sơ thẩm tất các vụ việc dân sự, vụ án hành chính. Kể từ ngày 01/7/2025, TAND khu vực có thẩm quyền theo lãnh thổ tiếp nhận nhiệm vụ giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, vụ án hành chính và các vụ việc khác của TAND cấp huyện đang giải quyết.

Sửa đổi, bổ sung quy định về cơ cấu tổ chức của Tòa án nhân dân khu vực, trong đó quy định tại các Tòa án nhân dân khu vực có các Tòa chuyên trách gồm: Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Hành chính, Tòa Kinh tế, Tòa Gia đình và người chưa thành niên.

TAND cấp tỉnh giải quyết, xét xử theo thủ tục phúc thẩm các vụ việc dân sự, vụ án hành chính mà bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng cáo, kháng nghị.

Dự thảo luật bổ sung quy định Chánh án TAND cấp tỉnh và Viện trưởng VKSND cấp tỉnh có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực.

Ủy ban Thẩm phán TAND cấp tỉnh giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng nghị.

Về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của các Tòa án nhân dân tối cao, dự thảo luật đã bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.

Tăng số lượng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người để bảo đảm đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ Tòa án nhân dân cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội; Bổ sung một điều luật quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao...

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Thẩm phán Tòa án nhân dân; tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Hội thẩm nhân dân; sửa đổi các quy định mang tính kỹ thuật...

QUANG PHÚC