Công tác Tòa án đã đạt được nhiều kết quả tích cực, xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân

Đặt vấn đề

Năm 2024, các Tòa án triển khai thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh tình hình quốc tế, khu vực và đất nước đang đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Số lượng các loại vụ việc phải thụ lý, giải quyết vẫn tiếp tục gia tăng với tính chất, mức độ ngày càng phức tạp, nhất là các tội phạm ma túy, xâm phạm trật tự an toàn giao thông, xâm hại tình dục trẻ em, vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy, tội phạm mạng... Các Tòa án vừa phải làm tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc, vừa phải tiếp tục thực hiện tốt Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến; triển khai các nhiệm vụ cải cách tư pháp theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và uy tín của Tòa án nhân dân (TAND), Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) đã kịp thời ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo các TAND tích cực đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp đột phá, quyết tâm hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ được giao. Với sự đoàn kết, thống nhất, quyết tâm cao, hành động khẩn trương, quyết liệt, linh hoạt, năm 2024, công tác Tòa án đã đạt được nhiều kết quả tích cực trên các mặt công tác, góp phần quan trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

1. Kết quả công tác Tòa án nổi bật

1.1. Công tác giải quyết, xét xử các loại vụ việc tiếp tục được bảo đảm

Từ ngày 01/10/2023 đến ngày 31/7/2024, các Tòa án đã thụ lý 601.102 vụ việc, đã giải quyết được 425.425 vụ việc, đạt tỷ lệ 70,77%, cao hơn năm trước 0,87%. So với năm 2023, số vụ án đã thụ lý tăng 46.701 vụ (tăng 8,42%); đã giải quyết tăng 37.699 vụ (tăng 9,72%). Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,8%, đáp ứng được yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra (không quá 1,5%).

Việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Các Tòa án đã xét xử được 76.251 vụ với 143.373 bị cáo, đạt tỷ lệ 85,28% về số vụ và 81,77% về số bị cáo. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy do nguyên nhân chủ quan là 0,42%; bị sửa do nguyên nhân chủ quan là 0,31%. Các Tòa án đã đổi mới, nâng cao chất lượng và kỹ năng điều khiển tranh tụng tại phiên tòa theo hướng thực chất, hiệu quả; chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan hữu quan để khẩn trương đưa các vụ án ra xét xử trong thời hạn quy định; phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, nhằm tăng cường tinh thần trách nhiệm, tự đào tạo, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm góp phần nâng cao kỹ năng và trình độ nghiệp vụ trong xét xử...

Việc xét xử các vụ việc dân sự bảo đảm khách quan, đúng pháp luật. Các Tòa án đã giải quyết, xét xử được 311.463 vụ việc dân sự trong tổng số 467.167 vụ việc, đạt tỷ lệ 66,67% (so với năm 2023, số thụ lý tăng 30.560 vụ, giải quyết, xét xử tăng 22.590 vụ). Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy do nguyên nhân chủ quan là 0,35%; bị sửa do nguyên nhân chủ quan là 0,42%. Các Tòa án đã làm tốt việc hướng dẫn các đương sự thực hiện nghĩa vụ cung cấp chứng cứ, tài liệu của vụ án; chủ động xác minh, thu thập chứng cứ trong những trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật; tăng cường phối hợp với các cơ quan hữu quan nhằm giải quyết tốt vụ án. Đã hạn chế đến mức thấp nhất việc để án quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật hoặc tạm đình chỉ giải quyết vụ án không đúng căn cứ pháp luật. Tập trung thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải, góp phần củng cố mối đoàn kết trong Nhân dân.

Công tác giải quyết các vụ án hành chính có nhiều tiến bộ. Các Tòa án đã thụ lý 12.464 vụ; đã giải quyết, xét xử được 6.603 vụ, đạt tỷ lệ 52,98% (so với năm trước, thụ lý tăng 727 vụ, đã giải quyết tăng 788 vụ). Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy do nguyên nhân chủ quan là 1,85%; bị sửa do nguyên nhân chủ quan là 2,21%. Các Tòa án đã chú trọng tổ chức đối thoại giữa người khởi kiện và người bị kiện; làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng hồ sơ vụ án, thu thập đầy đủ chứng cứ cần thiết nhằm bảo đảm giải quyết vụ án đúng pháp luật. Bên cạnh đó, các Tòa án đã tăng cường xét xử trực tuyến góp phần hạn chế việc phải hoãn phiên tòa nhiều lần; hạn chế việc xét xử vắng mặt người bị kiện; giảm bức xúc cho người khởi kiện. Với nhiều giải pháp quyết liệt đề ra, mặc dù các vụ án hành chính thụ lý tăng so với năm trước, nhưng các Tòa án đã bảo đảm tiến độ, thời hạn giải quyết; tỷ lệ giải quyết tiếp tục được nâng lên, tăng 3,44% so với năm trước.

Việc xem xét áp dụng các biện pháp xử lý hành chính được các Tòa án tiến hành khẩn trương, đúng pháp luật. Công tác thi hành án hình sự được thực hiện kịp thời; đã ra quyết định thi hành án đối với 102.818 người bị kết án mà bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật, đạt tỷ lệ 99%. Việc ra quyết định thi hành án hình sự cơ bản bảo đảm không để quá hạn luật định; việc hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù có căn cứ theo quy định của pháp luật.

1.2. Xét xử nghiêm các vụ án kinh tế, tham nhũng

TANDTC đã chỉ đạo các Tòa án tổ chức xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng nghiêm túc, bảo đảm kịp thời, đúng tiến độ, đúng pháp luật. Các Tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 4.855 vụ với 11.315 bị cáo; đã xét xử 3.717 vụ với 7.478 bị cáo; thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 1.096 vụ với 2.148 bị cáo; đã xét xử 613 vụ với 1.167 bị cáo; thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 23 vụ với 42 bị cáo; đã xét xử 12 vụ với 24 bị cáo phạm các tội kinh tế, tham nhũng, chức vụ. Đã xử lý nghiêm một số vụ án gây thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội, được dư luận đánh giá cao như: “vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (giai đoạn 2); vụ án “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh, Công ty AIC và các đơn vị có liên quan; vụ án Nguyễn Ngọc Hải và đồng phạm phạm tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án khu thương mại, dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2, phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận; vụ án “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bệnh viện Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh; vụ án “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án Golden Gate, 28E Trần Phú, phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa; vụ án “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Học viện Quân y Bộ Quốc phòng (liên quan đến hợp tác nghiên cứu, sản xuất kit test Covid-19 với Công ty Việt Á); vụ án “lạm quyền trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Liên hiệp Hợp tác xã thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op)...

Kết quả xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh, giáo dục, phòng ngừa mạnh mẽ; các bị cáo bị xét xử đều nhận thức rõ sai phạm của mình, tâm phục, khẩu phục, ăn năn, hối lỗi. Công tác thu hồi tiền, tài sản trong quá trình xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng được quan tâm. Các Tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với 153 vụ với 598 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ với số tiền và tài sản trên 6.536 tỷ đồng; có 115 vụ với 397 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt gần 558 tỷ đồng. Thông qua công tác xét xử, các Tòa án đã có những đóng góp quan trọng, khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

1.3. Tích cực tham gia xây dựng thể chế, tăng cường xây dựng và bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật

TANDTC đã nỗ lực không ngừng trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và bảo đảm  áp dụng thống nhất pháp luật; đã hoàn thiện và trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với hồ sơ Dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên và Dự án Pháp lệnh Chi phí tố tụng; xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Dự án Luật Phá sản (sửa đổi). Đặc biệt, đã tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan chỉnh lý, hoàn thiện và trình Quốc hội thông qua Luật Tổ chức TAND năm 2024 tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV. Việc thông qua Luật Tổ chức TAND năm 2024 có ý nghĩa quan trọng trong việc thể chế hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; tạo cơ sở vững chắc cho việc thực hiện mục tiêu hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của TAND; xây dựng hệ thống Tòa án chuyên nghiệp, hiện đại, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Bên cạnh đó, Chánh án TANDTC đã ban hành Thông tư số 03/2023/TT-TANDTC ngày 28/12/2023 hướng dẫn thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự. Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ban hành 04 nghị quyết, hiện đang nghiên cứu, xây dựng 12 dự thảo nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC. Công tác tổng kết thực tiễn xét xử được tăng cường, TANDTC đã ban hành Công văn số 196/TANDTC-PC ngày 03/10/2023 thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong công tác xét xử; sơ kết thực tiễn 05 năm thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự; tổng kết thực tiễn thi hành quy định của Bộ luật Hình sự về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc, tội phạm ma túy; rà soát, đánh giá thực trạng pháp luật về xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã; tổng kết thực tiễn thi hành Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Luật Phá sản năm 2014. Công tác phát triển án lệ được chú trọng, đã công bố thêm 09 án lệ, nâng tổng số án lệ được thông qua lên 72 án lệ.

1.4. Tăng cường thanh tra, kiểm tra đề cao kỷ cương, kỷ luật công vụ, đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ và xử lý công chức, người lao động có hành vi vi phạm được tiến hành nghiêm túc. TANDTC đã thành lập các Đoàn kiểm tra do các đồng chí Lãnh đạo, Thẩm phán TANDTC làm trưởng đoàn để kiểm tra công tác chuyên môn năm 2023 của các Tòa án nhân dân cấp cao và TAND 02 cấp tại 25 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Các TAND đã tổ chức 215 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 356 đơn vị, qua đó, chỉ ra những thiếu sót, vi phạm trong lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu và thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của công chức, Thẩm phán. Để tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ, Chánh án TANDTC đã ban hành Chỉ thị số 03/2023/CT-CA ngày 12/12/2023 về việc tăng cường thực hiện kỷ cương, kỷ luật công vụ gắn với trách nhiệm của người đứng đầu trong các TAND. Lãnh đạo các Tòa án cũng tăng cường quản lý cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương công vụ; thực hiện nghiêm Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của Thẩm phán và quy định về xử lý trách nhiệm đối với người giữ chức danh tư pháp; kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi tiêu cực. Hoạt động giám sát đối với Thẩm phán được tăng cường. Việc thẩm tra hồ sơ đề nghị bổ nhiệm Thẩm phán, hồ sơ miễn nhiệm, hồ sơ đề nghị bổ nhiệm chức vụ, các hồ sơ khác liên quan được thực hiện thận trọng, kịp thời, đúng quy định. Công tác kê khai, công khai tài sản, thu nhập trong các TAND bảo đảm  thống nhất, đúng quy định.

1.5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số

Xây dựng Tòa án điện tử là xu thế tất yếu trong “thời đại số” hiện nay để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và bắt kịp với nền tư pháp văn minh của thế giới. Về cơ bản, hạ tầng công nghệ thông tin và các ứng dụng cho hoạt động của Tòa án không ngừng được cải tiến, nhiều hệ thống công nghệ thông tin tiên tiến được đưa vào sử dụng, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường tính chuyên nghiệp, công khai, minh bạch của Tòa án. Các Tòa án đã sử dụng và khai thác có hiệu quả hệ thống truyền hình trực tuyến; tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai áp dụng các phần mềm nội bộ dùng chung và các dịch vụ công đối với Tòa án các cấp, như: phần mềm nộp đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ và nhận các văn bản thông báo tố tụng; đăng ký nhận các thông báo, văn bản tố tụng bằng phương tiện điện tử; nộp tạm ứng án phí trực tuyến; đăng ký cấp sao bản án, tài liệu trong hồ sơ vụ án... Đẩy mạnh việc phát triển Trung tâm dữ liệu TAND và Trung tâm giám sát điều hành hoạt động TAND; tiếp tục huấn luyện và bổ sung tri thức cho Trợ lý ảo để phục vụ cho công tác xét xử.

Đặc biệt, đã tổ chức thành công Hội nghị giới thiệu mô hình chuyển đổi số thành công cấp bộ, ngành. Đây là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước ngoặt trong quá trình đổi mới, hiện đại hóa hoạt động Tòa án theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Công tác công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử được thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả; tính đến ngày 25/8/2024, đã công bố được hơn 1,5 triệu bản án, quyết định với tổng số hơn 187 triệu lượt truy cập. Qua đó, đề cao trách nhiệm của Thẩm phán, nâng cao chất lượng xét xử, tạo cơ chế giám sát của Nhân dân đối với hoạt động tư pháp.

Việc tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến trong thời gian qua tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý và bảo đảm các hoạt động xét xử được tổ chức đúng thời hạn luật định, giảm thiểu chi phí và thời gian đến phiên tòa. Trong 10 tháng đầu năm 2024, các Tòa án đã tổ chức xét xử trực tuyến đối với 10.670 vụ án.

1.6. Tích cực triển khai thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án

TANDTC đã quán triệt các Tòa án tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 02/2022/CT-CA ngày 14/3/2022 của Chánh án TANDTC về việc tăng cường công tác hòa giải, đối thoại theo Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; tăng cường tuyên truyền, phổ biến Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án thông qua các đợt tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ; phát hành cuốn Sổ tay nghiệp vụ và kỹ năng hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Tờ rơi tuyên truyền, phổ biến Luật; cuốn chỉ dẫn Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án... Trong 10 tháng đầu năm 2024, các Tòa án đã nhận được 248.432 đơn (244.665 đơn dân sự; 3.767 đơn hành chính) khởi kiện đủ điều kiện tiến hành hòa giải, đối thoại theo quy định của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án. Trong số 114.763 đơn đương sự đồng ý hòa giải, đối thoại, đã giải quyết 97.913 vụ việc, đạt tỷ lệ 85,31%.

1.7. Đẩy mạnh và tăng cường hợp tác quốc tế

Công tác hợp tác quốc tế tiếp tục được mở rộng và tăng cường theo đúng định hướng đối ngoại của Đảng và Nhà nước. TANDTC đã cử nhiều đoàn cán bộ tham dự các hội nghị quốc tế; tiếp đón nhiều đoàn cán bộ nước ngoài đến thăm và làm việc tại Việt Nam nhằm tham khảo kinh nghiệm quốc tế, thúc đẩy mối quan hệ hợp tác, thu hút nguồn lực để phục vụ việc đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Tòa án. Tham gia tích cực vào việc xây dựng thể chế và triển khai các hoạt động hợp tác của Hội đồng Chánh án ASEAN. Việc thực hiện các dự án hỗ trợ kỹ thuật quốc tế (KOICA, EU JULE, UNDP,...) tiếp tục được triển khai kịp thời, góp phần nâng cao chất lượng xét xử. Tổ chức các buổi làm việc, hội thảo về đề xuất sửa đổi Luật Phá sản; phổ biến Sổ tay nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải, đối thoại tại Tòa án; tội phạm công nghệ cao và chứng cứ điện tử... Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong việc nghiên cứu, tham gia đàm phán, đóng góp ý kiến hồ sơ đề xuất ký, phê chuẩn 08 điều ước quốc tế song phương về tương trợ tư pháp giữa Việt Nam với các nước. Đặc biệt, chủ trì tổ chức thành công Hội nghị Tòa án các tỉnh biên giới 03 nước Việt Nam, Lào và Campuchia, góp phần tăng cường mối quan hệ đoàn kết hữu nghị, đánh dấu sự nâng tầm hợp tác giữa hệ thống tư pháp ba nước.

1.8. Đổi mới công tác tổ chức cán bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ

Đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là công chức có chức danh tư pháp tiếp tục được kiện toàn, bổ sung về số lượng và nâng cao về chất lượng. Tính đến nay, tổng số biên chế TAND các cấp có 14.025 người (gồm 6.435 Thẩm phán, 03 Thẩm tra viên cao cấp và tương đương, 475 Thẩm tra viên chính và tương đương, 6.791 Thẩm tra viên, Thư ký và tương đương, 80 viên chức và 241 chức danh khác). Công tác quy hoạch, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại chức vụ lãnh đạo, quản lý tiếp tục được quan tâm; công tác tuyển dụng, điều động, luân chuyển, biệt phái được thực hiện theo đúng quy định.

TANDTC đã ban hành kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức năm 2024 và tổ chức tốt các lớp đào tạo các chức danh tư pháp thuộc hệ thống TAND. Để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng giải quyết các loại án, các Tòa án đã tăng cường tự đào tạo thông qua việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm; làm tốt công tác bồi dưỡng, tập huấn bằng hình thức trực tuyến; phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tổ chức được 11.895 phiên tòa rút kinh nghiệm, qua đó, giúp các Thẩm phán đề cao tinh thần trách nhiệm trong chuẩn bị xét xử, nâng cao kinh nghiệm tổ chức phiên tòa.

1.9. Các mặt công tác khác đạt được những kết quả quan trọng

Thứ nhất, các nhiệm vụ cải cách tư pháp được các Tòa án quan tâm thực hiện nghiêm túc. Hiện nay, TANDTC đang khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện các đề án được giao nhằm thực hiện nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng chế định tố tụng tư pháp công bằng, văn minh, pháp quyền, hiện đại, nghiêm minh, dễ tiếp cận, bảo đảm và bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Thứ hai, TANDTC đã ban hành các văn bản cụ thể hóa các chế độ chính sách, tiêu chuẩn, định mức phù hợp với đặc thù, điều kiện và yêu cầu quản lý của các Tòa án. TANDTC đã xây dựng phương án phân bổ ngân sách năm 2024 cho các đơn vị dự toán trực thuộc bảo đảm đúng định mức, công khai, minh bạch và công bằng giữa các đơn vị. Việc quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm  hiệu quả, tiết kiệm, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị của hệ thống TAND.

Thứ ba, công tác thông tin, tuyên truyền được tăng cường theo hướng nâng cao chất lượng thông tin, phục vụ tốt các hoạt động của TAND. Tổ chức thành công Trại sáng tác ca khúc về TAND nhằm hướng tới chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống TAND (13/9/1945-13/9/2025). Công tác thi đua, khen thưởng được đổi mới, công tác khen thưởng thực hiện đúng trình tự, thủ tục, bảo đảm khen đúng đối tượng, thành tích theo quy định.

2. Một số nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới

Những thành tựu của hệ thống Tòa án đạt được trong năm qua đã thể hiện sự quyết tâm, nỗ lực của các Tòa án để xây dựng TAND liêm chính, chuyên nghiệp, uy tín, hiện đại, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Trong thời gian tới, để tiếp tục khẳng định vai trò, vị thế của TAND, hệ thống TAND cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện đồng bộ 17 giải pháp đột phá để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu của Nghị quyết của Quốc hội. Khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do nguyên nhân chủ quan; bảo đảm xét xử nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; thực hiện tốt công tác thi hành án hình sự. Chủ động làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan trong quá trình giải quyết vụ án. Tích cực triển khai thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án để góp phần giảm áp lực công việc của các Tòa án. Đổi mới phương thức quản lý, chỉ đạo, điều hành theo hướng phân công, phân nhiệm hợp lý.

Thứ hai, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổ chức cán bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Tòa án trong sạch, vững mạnh. Chuẩn bị các điều kiện cần thiết để kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ của Tòa án các cấp khi Luật Tổ chức TAND năm 2024 có hiệu lực thi hành. Làm tốt công tác chuẩn bị nhân sự Chánh án Tòa án địa phương có đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia cấp ủy cùng cấp nhiệm kỳ 2025-2030. Làm tốt công tác quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, chuyển đổi vị trí công tác gắn với tăng cường đào tạo, rèn luyện, thử thách để đáp ứng nhu cầu xây dựng, phát triển nguồn nhân lực cho hệ thống TAND.

Thứ ba, tăng cường xây dựng thể chế và bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong hoạt động xét xử. Hoàn thành các dự án luật, pháp lệnh được phân công chủ trì soạn thảo bảo đảm tiến độ, chất lượng; tích cực tham gia xây dựng các dự án luật do các cơ quan khác chủ trì soạn thảo. Rà soát, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc của các Tòa án để kịp thời đề xuất xây dựng và trình Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua các dự thảo nghị quyết hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật.

Thứ tư, tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng; phẩm chất đạo đức; ý thức tổ chức kỷ luật; tinh thần trách nhiệm; bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ, công chức. Quan tâm tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, giải đáp vướng mắc, đối thoại bằng hình thức trực tuyến; chú trọng đào tạo thông qua việc rút kinh nghiệm công tác xét xử; thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp và các kiến thức xã hội, tăng cường hướng dẫn áp dụng công nghệ thông tin trong công tác chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, công chức.

Thứ năm, nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kiểm tra, thanh tra, siết chặt kỷ cương, kỷ luật công vụ. Chỉ đạo các Tòa án làm tốt công tác tự kiểm tra và phải coi đây là nhiệm vụ thường xuyên nâng cao kỷ cương, kỷ luật công vụ; kịp thời khen thưởng, vinh danh những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác; đồng thời, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Thứ sáu, công khai, minh bạch việc sử dụng ngân sách nhà nước; quản lý chặt chẽ, tránh thất thoát, lãng phí, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách và tài sản nhà nước. Quan tâm đầu tư xây dựng, cải tạo trụ sở của các Tòa án, trang bị phòng xét xử trực tuyến đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Thứ bảy, chủ động mở rộng các hoạt động hợp tác quốc tế, nhất là quan hệ song phương với các nước, các đối tác chiến lược quan trọng và các nước trong khu vực. Thực hiện tốt các dự án hỗ trợ kỹ thuật, tranh thủ nguồn tài trợ để nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án. Tích cực tham gia vào các thiết chế tư pháp quốc tế; thực hiện tốt các điều ước quốc tế, các hoạt động tương trợ tư pháp.

Thứ tám, tiếp tục đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp, bảo đảm công khai, minh bạch các hoạt động của Tòa án; tập trung hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của bộ phận “hành chính tư pháp” để thực hiện cơ chế một cửa liên thông và đơn giản hóa việc tiếp nhận, hướng dẫn giải quyết yêu cầu của các cơ quan, tổ chức, công dân trước và sau các phiên tòa.

Thứ chín, đẩy mạnh việc ứng dụng có hiệu quả các phần mềm nội bộ dùng chung; vận hành hiệu quả phần mềm Trợ lý ảo; hệ thống giám sát điều hành; hệ thống truyền hình trực tuyến. Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền về tổ chức và các hoạt động của TAND.

Thứ mười, tích cực triển khai phong trào thi đua “Vì công lý” bảo đảm thực chất, sáng tạo. Tổ chức sơ kết, tổng kết phong trào thi đua và thực hiện bình xét, đề nghị khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong công tác. Tổ chức các hoạt động hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Tòa án nhân dân (13/9/1945-13/9/2025) bảo đảm thiết thực, hiệu quả, đúng quy định.

Kết luận

Năm 2024, công tác của hệ thống TAND đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Với truyền thống lịch sử vẻ vang, quý báu, cùng sự đoàn kết, nhất trí, nỗ lực không ngừng, sự động viên, ủng hộ, giúp đỡ của các cơ quan, ban, ngành cũng như các cấp chính quyền ở địa phương, hệ thống TAND quyết tâm tiếp tục vượt qua những khó khăn, trở ngại để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

TS. NGUYỄN TRÍ TUỆ (Phó Chánh án thường trực TANDTC)

Phó Chánh án thường trực TANDTC Nguyễn Trí Tuệ