Ngành Thuế 2025: Hoàn thiện thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số

Thu ngân sách vượt kế hoạch trong bối cảnh đặc biệt

Theo ông Đặng Ngọc Minh, Quốc hội và Chính phủ giao cho ngành Thuế chỉ tiêu thu ngân sách năm 2025 là 1,719 triệu tỷ đồng. Đây là năm đầu tiên thực hiện điều hành thu trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều yếu tố đặc thù như hậu quả của cơn bão Yagi cuối năm 2024 tại miền Trung, cùng với các biện pháp thuế đối ứng từ Hoa Kỳ gây đứt gãy chuỗi cung ứng, ảnh hưởng mạnh đến hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Dù vậy, nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp tài khóa, đến ngày 14/10/2025, tổng thu ngân sách do ngành Thuế quản lý đã đạt 1,744 triệu tỷ đồng, vượt 1,5% kế hoạch. Đáng chú ý, thu từ khu vực sản xuất – kinh doanh đạt tiến độ cao, còn thu từ đất tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024.

“Kết quả này thể hiện hiệu quả điều hành của Chính phủ, Bộ Tài chính và nỗ lực của toàn ngành Thuế trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức”, ông Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh.

Toàn cảnh hội nghị

Năm 2025, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Quốc hội ban hành nhiều chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp. Đáng chú ý, Nghị quyết 204/2025/QH15 tiếp tục cho phép giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) đến hết năm 2026 – chính sách đã chứng minh hiệu quả trong kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà vẫn đảm bảo cân đối thu chi ngân sách.

Cùng với đó, Nghị định 81 và 82/2025/NĐ-CP đã gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, TNDN, TNCN và tiền thuê đất, cũng như gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước.

Tổng số thuế được miễn, giảm, gia hạn trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 96.749 tỷ đồng, trong đó 57.800 tỷ đồng thuộc diện gia hạn. “Đây là các giải pháp tài khóa quyết liệt, tạo điều kiện thiết thực để doanh nghiệp duy trì hoạt động, đảm bảo việc làm và phục hồi kinh tế”, ông Minh khẳng định.

Ưu đãi mạnh về thuế thu nhập doanh nghiệp

Theo Luật Thuế TNDN số 67/2025/QH15 có hiệu lực từ 1/10/2025, chính sách thuế năm nay thể hiện rõ tinh thần giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực DNNVV và khởi nghiệp sáng tạo.

Thuế suất phổ thông 20% được giữ ổn định, nhưng áp dụng linh hoạt hơn. Theo đó, doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm: áp dụng thuế suất 15%; Doanh nghiệp có doanh thu từ 3 – 50 tỷ đồng/năm: áp dụng thuế suất 17%.

Ngoài ra, doanh nghiệp nhỏ và vừa mới thành lập được miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu, còn hộ, cá nhân kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp được miễn thuế 2 năm đầu.

Các quy định này không chỉ giảm gánh nặng thuế mà còn khuyến khích khu vực kinh tế phi chính thức chuyển đổi lên quy mô chính thức, góp phần mở rộng nền kinh tế minh bạch và bền vững.

Đặc biệt, thu nhập từ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, sản xuất thử nghiệm công nghệ mới sẽ được miễn thuế tối đa 3 năm – chính sách cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế

Luật Thuế TNDN 2025 cũng mở rộng các khoản chi được trừ, khuyến khích đầu tư xanh và phát triển bền vững, như: Chi phí nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số, giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp cho các quỹ phát triển công cộng; Tăng mức trích lập Quỹ phát triển KH&CN doanh nghiệp lên 20% thu nhập tính thuế hằng năm.

“Cải cách thuế TNDN 2025 không chỉ là giảm thuế, mà là tái cấu trúc hệ thống ưu đãi theo hướng minh bạch, công bằng và có trọng tâm”, ông Minh nhấn mạnh.

Một trong những nội dung đáng chú ý là dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội tháng 10/2025. Theo đó, mức giảm trừ gia cảnh có thể tăng lên 22,7 triệu đồng/tháng, giúp giảm gánh nặng thuế, đảm bảo công bằng và phù hợp với mặt bằng thu nhập hiện nay.

Đồng thời, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh cũng sẽ được cải cách căn bản: xóa bỏ cơ chế “thuế khoán”, chuyển sang kê khai, hạch toán đơn giản, tạo sự bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Các hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử, kê khai kế toán đơn giản và áp dụng thuế suất 17%.

Từ 1/1/2026, ngành Thuế sẽ triển khai lộ trình chuyển đổi này, với đầy đủ chuẩn bị về pháp lý, công nghệ và cơ sở dữ liệu, bảo đảm thuận lợi, hiệu quả cho người nộp thuế.

Cải cách đất đai – giảm gánh nặng thủ tục cho doanh nghiệp

Song hành với cải cách thuế, Luật Đất đai 2024 (hiệu lực từ 1/8/2024) và các nghị định hướng dẫn năm 2025 mở ra bước đột phá trong quản lý và sử dụng đất. Một điểm mới quan trọng là người được miễn tiền sử dụng hoặc thuê đất không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, qua đó giảm đáng kể thời gian và chi phí hành chính.

Theo Nghị định 230/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp gặp khó khăn có thể được giảm tiền thuê đất, với thời gian xử lý hồ sơ không quá 30 ngày. Nhiều địa phương cũng giảm tối thiểu 30% tiền thuê đất trong khu, cụm công nghiệp, trực tiếp hỗ trợ chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, Nghị quyết 198/2025/QH15 cho phép địa phương hỗ trợ chi phí hạ tầng, giải phóng mặt bằng, đầu tư đường – điện – nước phục vụ sản xuất, tạo môi trường đầu tư thuận lợi hơn.

“Đây là những cải cách thiết thực, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí”, ông Minh nhận định.

Năm 2025 cũng là năm ngành Thuế triển khai hai đợt cải cách tổ chức bộ máy lớn. Từ tháng 3, hệ thống được sắp xếp lại từ 63 Cục Thuế xuống còn 20 Cục khu vực; đến tháng 7, khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, bộ máy tiếp tục tinh gọn còn 34 Cục Thuế tỉnh, thành và khoảng 350 chi cục cấp cơ sở.

Dù biên chế giảm hơn 8.000 người, ngành Thuế vẫn đảm bảo hiệu quả quản lý nhờ đẩy mạnh chuyển đổi số.

Các ứng dụng như eTax Mobile, hóa đơn điện tử, nghĩa vụ khấu trừ thuế trên sàn thương mại điện tử đã được triển khai đồng bộ, tăng tính minh bạch, giảm rủi ro thất thu và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng.

Ngành cũng đang chuyển đổi mã số thuế sang mã định danh cá nhân, đồng bộ với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, giúp quản lý thuế hiệu quả hơn.

Theo cam kết của Bộ Tài chính, Luật Quản lý thuế sửa đổi sẽ giúp cắt giảm trên 44% thủ tục hành chính, từ 219 thủ tục hiện nay xuống còn khoảng 120 thủ tục – giảm ít nhất 30% thời gian và chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, ngành Thuế đang được giao chủ trì xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) theo hướng hiện đại, minh bạch và phù hợp yêu cầu chuyển đổi số.

“Chúng tôi mong tiếp tục nhận được ý kiến đóng góp từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội và giới chuyên môn, để chính sách thuế – hải quan ngày càng sát thực tiễn, tạo động lực cho phát triển kinh tế tư nhân, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế”, ông nhấn mạnh.

Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn của ngành Thuế Việt Nam trong tiến trình cải cách thể chế, hiện đại hóa quản lý và chuyển đổi số toàn diện. Với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, tinh giản bộ máy và ưu đãi thuế linh hoạt, ngành Thuế đang khẳng định vai trò trụ cột tài chính quốc gia, đồng thời đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trên con đường phát triển bền vững.

Trang Anh