Phiên họp Ban Soạn thảo, Tổ Biên tập Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi)

Đồng chủ trì có đồng chí Nguyễn Văn Tiến, Bí thư Đảng uỷ, Phó Chánh án TANDTC, Phó Trưởng ban Ban Soạn thảo. Cùng dự có đồng chí Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án thường trực TANDTC, Phó Trưởng ban Ban Soạn thảo và các thành viên Ban Soạn thảo, thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC, lãnh đạo một số đơn vị thuộc TANDTC.

 Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình phát biểu khai mạc phiên họp

Chánh án TANDTC đã ban hành Quyết định số 229/QĐ-TANDTC ngày 26 tháng 6 năm 2023 về Quyết định thành lập Ban Soạn thảo xây dựng Dự án Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) với 16  thành viên. Trong đó Chánh án TANDTC Nguyễn Hoà Bình làm Trưởng ban. Các thành viên là đại diện các cơ quan Trung ương như: Văn phòng Chủ tịch nước; Bộ Công an, VKSNDTC; Bộ Nội vụ; Bộ Tư pháp; Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam….

Phát biểu khai mạc phiên họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương đảng, Bí thư Ban Cán sự đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Soạn thảo cho biết trong 8 năm qua Luật Tổ chức TAND đã phát huy tác dụng, giúp hệ thống Toà án đi vào nền nếp với chất lượng được nâng lên rất nhiều. Tuy nhiên trong thực tiễn đã bộc lộ một số bất cập cần tổng kết, sửa đổi. 

Đồng chí Nguyễn Văn Tiến, Bí thư Đảng uỷ, Phó Chánh án TANDTC, Phó Trưởng ban Ban Soạn thảo phát biểu tại phiên họp

Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới với một nội dung cốt lõi là cải cách tư pháp trong hệ thống Toà án. Nghị quyết số 27-NQ/TW đặt ra nhiều nội dung đòi hỏi phải thay đổi hệ thống Toà án, yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện, làm rõ chức năng nhiệm vụ, đảm bảo tính độc lập của Toà án. Trên thực tiễn, cần khắc phục những hạn chế, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của nhân dân. Trên cơ sở đó Ban Cán sự đảng, lãnh đạo TANDTC đã đề xuất và được Quốc hội thông qua chương trình sửa đổi Luật Tổ chức TAND. 

Đồng chí Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án thường trực TANDTC, Phó Trưởng ban Ban Soạn thảo phát biểu tại phiên họp

Để chuẩn bị cho nhiệm vụ này, trong thời gian qua TANDTC đã rà soát các văn bản pháp quy, tổng kết thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bước đầu đã hình thành đề cương dự thảo. Trong đó việc quan trọng là hình thành Ban Soạn thảo, Ban Chỉ đạo. Trên cơ sở đề nghị của Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC, đã phê duyệt, lấy ý kiến của các Bộ, Ban ngành TW, đã thành lập ban soạn thảo. Tại phiên họp đầu tiên này, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương đảng, Bí thư Ban Cán sự đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hoà Bình mong muốn nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các  thành viên.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh phát biểu tại phiên họp

Dự kiến dự thảo Luật gồm 150 điều, trong đó: giữ nguyên 09 điều; sửa đổi, bổ sung: 90 điều; xây dựng mới 51 điều. Dự thảo được thiết kế thành 09 chương.

Việc xây dựng Dự án Luật tổ chức TAND (sửa đổi) theo quan điểm thể chế hoá các chủ trương, đường lối, chính sách trong các nghị quyết, văn kiện của Đảng về cải cách tư pháp; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; bảo đảm nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa, bảo đảm cụ thể hóa quy định của Hiến pháp “Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp”. Bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của cơ quan dân cử và nhân dân đối với tổ chức và hoạt động của Tòa án.

Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an phát biểu tại phiên họp

Việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Tòa án phải phù hợp với tính chất, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ và đặc thù hoạt động của Tòa án. Bảo đảm tính độc lập của Tòa án theo thẩm quyền xét xử, Tòa án hoạt động công khai, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả. Hoàn thiện cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý mọi hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động tư pháp, đổi mới và nâng cao hiệu quả cơ chế nhân dân tham gia xét xử tại Tòa án. Cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cải cách chế độ tiền lương, chính sách đãi ngộ để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Kế thừa những quy định phù hợp, sửa đổi những quy định không còn phù hợp, bổ sung những vấn đề mới nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, đồng thời, tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Phó Viện trưởng thường trực VKSNDTC Nguyễn Huy Tiến phát biểu tại phiên họp

Việc xây dựng dự án Luật được triển khai theo một số định hướng lớn như: Hoàn thiện quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án; Hoàn thiện quy định về tổ chức bộ máy của Toà án; Hoàn thiện quy định về chức năng, nhiệm vụ, thành phần của Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia; Hoàn thiện quy định về các chức danh tư pháp trong Toà án nhân dân; Hoàn thiện quy định về Hội thẩm.

Đại tá Hoàng Hữu Quý, Phó Chánh án TAQSTW phát biểu tại phiên họp

Trong thời gian tới, tiếp thu ý kiến của Ban soạn thảo Tổ biên tập sẽ hoàn thiện Đề cương chi tiết và tổ chức xây dựng dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi), dự thảo Tờ trình về dự án Luật, dự thảo Báo cáo rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến dự án Luật, dự thảo Báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong dự án Luật, dự thảo Báo cáo về lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong dự án Luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ông Phạm Thanh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước phát biểu tại phiên họp 
Tiến hành tổ chức các hội nghị, hội thảo lấy ý kiến đối với dự thảo Luật. Tổ chức các đoàn đi nghiên cứu, học tập kinh nghiệm phù hợp về tổ chức và hoạt động của Tòa án ở một số quốc gia trên thế giới. Đăng tải dự thảo Luật trên Cổng thông tin điện tử của TANDTC để lấy ý kiến nhân dân.Thực hiện các thủ tục lấy ý kiến góp ý của Chính phủ, các bộ, ngành và các Tòa án theo đúng quy định. Nghiên cứu, tiếp thu ý kiến góp ý đối với dự án luật. Chuẩn bị báo cáo giải trình về những vấn đề lớn để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Tại phiên họp, đa số các ý kiến nhất trí cao với sự cần thiết phải sửa đổi Luật, các ý kiến đánh giá việc sửa đổi là việc làm vô cùng thiết thực trong công cuộc cải cách tư pháp, phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW, trong đó cần đẩy nhanh quá trình soạn thảo. 

VŨ PHONG