Sự cần thiết ban hành quy định Hội đồng quốc gia về tư pháp người chưa thành niên

Ngày 15/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 294/2025/NĐ-CP quy định Hội đồng quốc gia về tư pháp người chưa thành niên. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ 01/01/2026.

Luật Tư pháp người chưa thành niên số 59/2024/QH15; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án số 85/2025/QH15 là những văn bản luật có ý nghĩa quan trọng trong bảo vệ người chưa thành niên. Xây dựng và ban hành Luật Tư pháp người chưa thành niên là nhu cầu khách quan mang tính tất yếu và rất cần thiết nhằm thể chế hóa các văn kiện, nghị quyết, quy định của Đảng và Nhà nước về người chưa thành niên; xây dựng một hệ thống tư pháp người chưa thành niên hoàn chỉnh cả về nội dung và thủ tục; đồng thời, từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.[1]

Để các quy định trong các văn bản luật nêu trên, nhất là Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024 thực sự đi vào cuộc sống, phát huy được hiệu lực, hiệu quả trong thực tiễn, Chính phủ ban hành Nghị định số 294/2025/NĐ-CP ngày 15/11/2025 quy định Hội đồng quốc gia về tư pháp người chưa thành niên (sau đây viết tắt là Nghị định) là hết sức phù hợp và cần thiết, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra.

Nghị định quy định chi tiết Điều 26, Điều 27 Luật Tư pháp người chưa thành niên về Hội đồng quốc gia về tư pháp người chưa thành niên (sau đây viết gọn là Hội đồng); Cơ quan thường trực của Hội đồng là Bộ Công an (sau đây viết gọn là Cơ quan thường trực); phân công trách nhiệm, mối quan hệ công tác, hoạt động của Hội đồng và Cơ quan thường trực để thực hiện nhiệm vụ về công tác tư pháp người chưa thành niên theo quy định của pháp luật.

Về đối tượng áp dụng, Nghị định áp dụng đối với thành viên Hội đồng, Cơ quan thường trực và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Về nguyên tắc hoạt động, Nghị định quy định 04 nguyên tắc hoạt động cụ thể sau:

- Hội đồng hoạt động theo cơ chế phối hợp liên ngành, chỉ đạo, phối hợp giải quyết những vấn đề trọng tâm trong công tác tư pháp người chưa thành niên, đề cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức tham gia Hội đồng.

- Thành viên Hội đồng làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, chịu trách nhiệm chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của Luật Tư pháp người chưa thành niên; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, sai phạm để bảo vệ quyền của người chưa thành niên trong hoạt động tư pháp.

- Hội đồng phân công trách nhiệm, nhiệm vụ của thành viên Hội đồng, không thực hiện chức năng quản lý nhà nước và thống nhất chỉ đạo, điều hành, trao đổi thông tin giải quyết công việc được pháp luật quy định.

- Thành viên Hội đồng có thể huy động đơn vị, cá nhân thuộc cơ quan, tổ chức mình quản lý hoặc nguồn lực hợp pháp theo quy định pháp luật để tham gia thực hiện nhiệm vụ được giao.

Thành phần của Hội đồng bao gồm: Chủ tịch Hội đồng; Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng; Các Phó Chủ tịch Hội đồng; Thành viên Hội đồng là đại diện các bộ, ngành liên quan; Thủ tướng Chính phủ quyết định việc thay đổi, bổ sung thành viên Hội đồng trên cơ sở đề nghị của Cơ quan thường trực.

Hội đồng có các nhiệm vụ, quyền hạn sau:

- Ban hành văn bản chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành tổ chức thực hiện các vấn đề liên quan đến tư pháp người chưa thành niên.

- Phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ; ban hành văn bản chỉ đạo, đôn đốc hoạt động công tác xã hội và công bố danh sách người làm công tác xã hội, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho người làm công tác xã hội trong hoạt động tư pháp người chưa thành niên.

- Hướng dẫn công tác thống kê, thông tin, báo cáo kết quả công tác tư pháp người chưa thành niên và thực hiện nhiệm vụ khác theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

 

Nghị định cũng quy định cụ thể quan hệ công tác giữa các thành viên Hội đồng; quan hệ công tác giữa Hội đồng với Cơ quan thường trực; trách nhiệm phối hợp của Cơ quan thường trực với các Thành viên Hội đồng; quan hệ công tác giữa Hội đồng với bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương và Ủy ban nhân dân các địa phương.

Nghị định cũng quy định cụ thể về trách nhiệm thi hành như sau:

- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu trách nhiệm thi hành Nghị định này.

- Bộ trưởng Bộ Công an chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Nghị định này.

 

 

 

 

 

[1] GS, TS NGUYỄN HÒA BÌNH, Những định hướng lớn trong xây dựng Luật Tư pháp người chưa thành niên ở Việt Nam, https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/nhung-dinh-huong-lon-trong-xay-dung-luat-tu-phap-nguoi-chua-thanh-nien-o-viet-n-1; truy cập ngày 19/11/2025.

NGA PHẠM

Ảnh: nguồn Internet.