Tiền Giang: Hình sự hóa một vụ hợp tác, góp vốn khiến doanh nghiệp điêu đứng?

Bắt đầu từ một thỏa thuận hợp tác

Ngày 24/4/2019, Công ty TNHH sản xuất chế biến nông sản Cát Tường (gọi tắt Bên A), địa chỉ xã Đạo Thạnh, TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang do ông Đoàn Văn Sang đại diện pháp luật làm Giám đốc và ông Trần Văn Sang - Chủ tịch Hội đồng thành viên, đại diện, đã ký thỏa thuận hợp tác với Công ty Cổ phần đầu tư & xây dựng giao thông Hồng Lĩnh (bên B), trụ sở tại TP HCM, do ông Nguyễn Hồng Chương, Giám đốc làm đại diện. Nội dung thỏa thuận về việc góp vốn, cung cấp giống cây trồng, kỹ thuật trồng tại tỉnh Bình Thuận và thành lập nhà máy chế biến nông sản, trái cây xuất khẩu tại tỉnh Tiền Giang.

Theo thỏa thuận, bên A cung cấp, hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc, kỹ thuật xây dựng nhà máy chế biến và bao tiêu sản phẩm nông sản, trái cây do doanh nghiệp được thành lập trên cơ sở hợp tác giữa hai bên sản xuất ra. Cho phép doanh nghiệp được thành lập trên cơ sở hợp tác giữa hai bên được sử dụng thương hiệu “Cát Tường” của Bên A trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Bên A cam kết cung cấp một số giống cây như: Thanh long vàng tai xanh với giá hơn 200 ngàn đồng/ 1 hom giống. Giá trị cung cấp 610 tỷ đồng; Khóm Philippin, số lương 2,8 triệu hom; Chanh dây Đài Loan... Thời gian cung cấp trong vòng 20 tháng kể từ khi các bên ký hợp đồng hợp tác đầu tư và doanh nghiệp được thành lập trên cơ sở hợp tác có giấy phép hoạt động…

Trách nhiệm của Bên B là cung cấp tài chính, quỹ đất, cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc trồng, chăm sóc, thành lập nhà máy chế biến trái cây. Quỹ đất phục vụ cho việc trồng trọt, diện tích 500ha, mục đích sử dụng đất nông nghiệp, địa chỉ thửa đất xã Phan Lâm, huyện Bắc Bình, khu vực Cà Cấu, tỉnh Bình Thuận.

Vốn đầu tư của Bên A chính là giá trị cây thanh long vàng tai xanh bên A cam kết cung cấp theo hợp đồng. Bên B có trách nhiệm cung ứng trước cho bên A số tiền 150 tỷ đồng trong thời hạn 90 ngày, kể từ thời điểm hai bên ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư thành lập doanh nghiệp hợp tác.

Đến vụ án hình sự

Sau khi thống nhất, Công ty Hồng Lĩnh tiến hành 3 lần chuyển tiền với tổng số tiền 90 tỷ đồng cho Công ty Cát Tường.

Ngày 27/5/2019, hai bên đã tiến hành đăng ký thành lập doanh nghiệp liên doanh Hồng Lĩnh – Cát Tường, đặt trụ sở tại xã Đạo Thạnh, TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Tuy nhiên chỉ sau 9 tháng hợp tác, hai doanh nghiệp đã phát sinh mâu thuẫn.

Nguyên nhân ban đầu là khi Công ty Cát Tường giao giống thanh long đợt 1 với số lượng 84.3000 hom giống để ở khu vực Cà Dây, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận, thì phía Công ty Hồng Lĩnh từ chối không tiếp nhận, cho rằng hom giống là phế phẩm, không đủ điều kiện xuống giống.

Theo lời đại diện Công ty Cát Tường, đây là lý do không chính đáng vì công ty Cát Tường là một trong những đơn vị có nguồn nguyên liệu lớn, cung cấp cho các vùng như tỉnh Tiền Giang, Long An. Công ty Cát Tường thực hiện liên kết chuỗi giá trị nông sản, phối kết hợp với nông dân để bao tiêu ra thị trường nước ngoài theo tiêu chuẩn Global Gap (toàn cầu Gap) từ nhiều năm qua.

Theo Công ty Cát Tường, lý do của việc Công ty Hồng Lĩnh không nhận số lượng hom giống như đã thỏa thuận là do một phần quỹ đất Công ty Hồng Lĩnh sử dụng để thực hiện hợp tác là đất mua bán trái phép, đã bị UBND huyện Bắc Bình ra văn bản thu hồi vào tháng 10/2019, nên không còn đất để canh tác theo thỏa thuận.

Vụ án đã được tạm đình chỉ từ 3 năm trước

Khi tranh chấp xảy ra, ông Nguyễn Hồng Chương đã có đơn tố cáo gửi Công an tỉnh Tiền Giang với nội dung cáo buộc ông Đoàn Văn Sang và ông Trần Văn Sang có hành vi lừa đảo chiếm đoạt số tiền 90 tỷ đồng, thông qua việc góp vốn thỏa thuận thành lập doanh nghiệp, thay đổi vốn điều lệ của doanh nghiệp và việc bán cây thanh long không đạt chất lượng.

Ngày 15/5/2020 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tiền Giang đã ra quyết định khởi tố vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Quyết định 25/CSKT đối với công ty Cát Tường. Trước đó từ ngày 26/2/2020, ông Đoàn Văn Sang và ông Trần Văn Sang đã bị tạm hoãn xuất nhập cảnh để phục vụ điều tra.

Vì bản chất là vụ tranh chấp trong thực hiện hợp đồng hợp tác, kinh doanh nên sau 1 năm với nhiều lần gia hạn điều tra, ngày 14/5/2021, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tiền Giang đã ra Quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, xảy ra tại Công ty TNHH sản xuất chế biến nông sản Cát Tường. Tuy nhiên, cho đến nay đã 3 năm nữa trôi qua, vụ án vẫn treo lơ lửng mà chưa có quyết định đình chỉ điều tra vụ án…

Đẩy doanh nghiệp đến nguy cơ phá sản

Việc khởi tố vụ án này có thể là vội vàng, gây hệ lụy tiêu cực cho người dân và đẩy doanh nghiệp đến nguy cơ phá sản.

Vào giữa năm 2005 ông Sang một người con của miền sông nước Tây Nam Bộ Việt Nam đã chọn giống cây thanh long làm cây trồng thử nghiệm đầu tiên trên vùng đất phèn này mà trước giờ chưa ai dám trồng. Với 8ha đất đầu tư ban đầu và sau 15 tháng vụ thanh long đầu tiên được thu hoạch với năng suất đạt được ngoài sự mong đợi. Với 8ha thanh long mỗi năm cho sản lượng gần khoảng 400 tấn.

 

Doanh nghiệp từng kinh doanh phát đạt...

Tiếp nối sự thành công đó, cho tới vào giữa cuối năm 2017 Công ty Cát Tường có thêm hai trang trại trồng thanh long với tổng diện tích gần 100 ha được đầu tư công nghệ tưới nhỏ giọt, qui trình chăm sóc cây thanh long đạt tiêu chuẩn Global Gap với tổng sản lượng đạt khoảng 4.000 tấn/ năm.

Qua nhiều năm tự tay trồng chăm sóc, thu hoạch và bán trái thanh long ông Sang thấu hiểu được công sức của người trồng thanh long và giá trị bán ra của trái thanh long và các loại trái cây khác của Việt Nam còn thấp. Từ trăn trở đó ngày 10 tháng 11 năm 2015 Công Ty TNHH sản xuất chế biến nông sản Cát Tường được thành lập để tìm đầu ra mới cho trái thanh long cũng như các loại trái cây khác của Việt Nam.

Trước khi Công ty TNHH sản xuất chế biến nông sản Cát Tường bị khởi tố, doanh nghiệp đã tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động có thu nhập ổn định. Nhưng hiện tại Công ty đang dậm chân tại chỗ, ngưng hoạt động.

Nguyện vọng của ông Trần Văn Sang và Đoàn Văn Sang trong đơn khiếu nại quyết định khởi tố vụ án hình sự là mong được minh oan để hồi sinh hoạt động của doanh nghiệp, nhằm tạo công ăn việc làm cho công nhân người lao động.

Việc cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tiền Giang cho rằng có dấu hiệu hình sự để khởi tố vụ án là dấu hiệu hình sự hóa các vấn đề tranh chấp của các doanh nghiệp; đi ngược lại tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về việc không hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự; làm ảnh hưởng đến uy tín của các doanh nghiệp và chuỗi sản xuất, cung ứng sản phẩm của nhiều hộ dân trồng thanh long. Vì vậy, cần phải thận trọng để vụ việc không bị đẩy đi quá xa, khó khắc phục được sai lầm.

 

TRẦN HOÀN

Hom giống thanh long, sản phẩm của Công ty Cát Tường