Tổng Bí thư Tô Lâm: Văn hóa, Y tế và Giáo dục không chỉ là mục tiêu đơn thuần mà là động lực then chốt quyết định sự phát triển bền vững của đất nước

Tham dự và phát biểu tại Tổ 1 - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Văn hóa, Y tế và Giáo dục không chỉ là những mục tiêu đơn thuần mà là động lực phát triển then chốt, là nguồn nhân lực quyết định sự phát triển bền vững của đất nước.

Bày tỏ quan điểm chung về các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng các lĩnh vực: Văn hoá, Y tế, Giáo dục không chỉ là những chương trình với các mục tiêu đơn thuần mà là các trụ cột cốt lõi, là động lực cho phát triển bền vững. Trong đó mục tiêu tối thượng cần đạt tới là người dân phải khỏe mạnh, có tri thức, có văn hóa, mọi người dân được thụ hưởng một cuộc sống thanh thản, nhẹ nhàng, vui vẻ.

Nêu thực tế các chương trình MTQG hiện tại đang có quá nhiều mục tiêu, dẫn đến trùng lặp, dàn trải, phân tán nguồn lực, chưa rõ ràng ai là người chủ trì để hoàn thành mục tiêu, Tổng Bí thư đề nghị trong các chương trình MTQG lần này phải đặt ra mục tiêu rõ ràng. Ví dụ như với ngành y tế, cần nêu rõ đạt được những kết quả cụ thể gì trong việc khám và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân đến năm 2025-2030. Trong đó cần tập trung vào chăm sóc sức khỏe ban đầu, đưa công tác y tế dự phòng lên hàng đầu; đặt mục tiêu thanh toán dứt điểm các bệnh truyền nhiễm trong 5 năm tới, như bệnh lao và sốt rét… Tổng Bí thư cũng đề nghị phải giải quyết bệnh tật một cách căn cơ; giải quyết tận gốc các bệnh không lây nhiễm bằng cách kiểm soát môi trường, không khí, nước uống và đặc biệt là vệ sinh an toàn thực phẩm. Nếu không giải quyết những vấn đề này, việc xây thêm bệnh viện hay đào tạo thêm bác sĩ cũng không giải quyết được căn bản vấn đề.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đề cập các giải pháp thực hiện mục tiêu về đầu tư cơ sở hạ tầng, bệnh viện, trang thiết bị y tế. Đối với đội ngũ y bác sỹ, phải chuẩn hóa trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao y đức và xử lý nghiêm những cá nhân làm mất uy tín, ảnh hưởng đến đội ngũ thầy thuốc nói chung.

Đối với chủ chương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035, Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập những bất cập hiện tại về biên chế giáo viên, bố trí các điểm trường và đầu tư cơ sở vật chất trường lớp… Từ đó yêu cầu cần chủ động biên chế giáo viên theo quy định số học sinh/lớp (20-25 học sinh) chứ không phải “xin” biên chế. Nêu thực trạng, ở nhiều xã vùng cao chỉ có 5-6 học sinh những vẫn có một điểm trường với đủ giáo viên và cơ sở vật chất, gây lãng phí. Vì vậy, Tổng Bí thư yêu cầu các cơ quan cần tính toán gom học sinh về trường đủ chuẩn, thậm chí thuê phương tiện đưa đón học sinh sẽ hiệu quả hơn là việc duy trì nhiều điểm trường nhỏ.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đặt ra yêu cầu về chuẩn hoá cơ sở vật chất của hệ thống trường học, đặc biệt là ưu tiên kiên cố hoá các trường lớp ở 248 xã vùng biên giới. Nhấn mạnh các trường học phải đạt chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đảm bảo giáo dục học sinh phát triển toàn diện, ví dụ: học sinh miền núi cũng cần được học bơi để phòng chống đuối nước khi mưa lũ, cần có bể bơi ở trường và phải có phòng học ngoại ngữ, tin học. Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh đảm bảo điều kiện sống của giáo viên vùng khó khăn. "Nhiều giáo viên trẻ dành cả thanh xuân cho điểm trường hẻo lánh nhưng thiếu nhà công vụ, thiếu môi trường xã hội, thậm chí khó lập gia đình. Vì vậy, cần chăm lo cơ sở vật chất phục vụ giáo viên, đặc biệt ở vùng khó khăn để họ có thể lập gia đình và an tâm công tác". Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Với mục tiêu đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, Tổng Bí thư đề nghị ngành giáo dục cần kịp thời đào tạo giáo viên không chỉ tiếng Anh mà còn dạy các môn chuyên môn khác bằng tiếng Anh (Toán, Văn, Sử) để đáp ứng yêu cầu hội nhập và thi cử quốc tế.

Chia sẻ đến những người thuộc nhóm yếu thế và dễ bị tổn thương gồm trẻ em bị bỏ rơi và người khuyết tật, Tổng Bí thư cho rằng cần quan tâm đặc biệt đến 800.000 trẻ em bị bỏ rơi (trong đó cơ sở công lập chỉ nuôi dưỡng 3%) và 8 triệu người khuyết tật. Phát huy vai trò gia đình và xã hội để không ai bị bỏ lại phía sau. Cần khuyến khích và tạo tâm lý đồng thuận để các gia đình nhận con nuôi (kể cả trẻ bệnh tật) để các em được chăm sóc trong môi trường gia đình sẽ tốt nhất. Việc đầu tư nuôi dưỡng, giáo dục cho các đối tượng này ngay từ đầu sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với việc phải chi tiền để phòng chống tội phạm, xử lý các vấn đề xã hội trong tương lai. Theo Tổng Bí thư, đây cũng chính là vấn đề mà cả xã hội, ngành y tế và giáo dục cần quan tâm.

Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt lưu ý cần thay đổi cách nhìn nhận khái niệm chương trình mục tiêu quốc gia về y tế hay giáo dục nhưng không phải là chuyện riêng của từng bộ, ngành mà phải là nỗ lực của toàn xã hội cùng chung tay thực hiện, triển khai đồng bộ để mang lại hiệu quả thực chất cho người dân./.

PV

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Tổ 1 - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội sáng 25/11/2025. Nguồn ảnh: Quốc hội