Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam Đẩy mạnh đầu tư đáp ứng tăng trưởng Của ngành hàng không sau đại dịch Covid-19

Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay trong toàn bộ vùng Thông báo bay (FIR) do Việt Nam quản lý. Với quy mô cung cấp dịch vụ trên diện tích gần 1,2 triệu km2, VATM có phạm vi hoạt động tại tất cả các cảng hàng không, sân bay trên cả nước trải dài trên gần 30 tỉnh, thành phố của cả nước, trực tiếp cung cấp các dịch vụ bảo đảm hoạt động bay trên 35 đường hàng không nội địa và 36 đường hàng không quốc tế, đặc biệt FIR Hồ Chí Minh có các đường hàng không với mật độ bay cao, giữ vị trí quan trọng đối với hoạt động bay trên khu vực biển Đông.

Đại dịch COVID-19 bùng nổ ngay từ những tháng đầu năm 2020 đã tác động nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành hàng không, số lượng chuyến bay nội địa và quốc tế sụt giảm rõ rệt. Trước sự khó khăn về tình hình tài chính dưới tác động của đại dịch, trong 2 năm 2020-2021, VATM không có đủ lợi nhuận để trích lập các quỹ, đặc biệt là Quỹ đầu tư phát triển theo quy định hiện hành cũng không thể thực hiện được. Nguồn vốn tích lũy và cân đối cho hoạt động đầu tư phát triển vì thế bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong điều kiện Tổng công ty đang triển khai, thực hiện hàng loạt các dự án trọng điểm, quan trọng và ưu tiên phải hoàn thành trong giai đoạn 05 năm 2021-2025. Công tác thực hiện các dự án đang triển khai gặp rất nhiều khó khăn trong thi công, mua sắm vật tư và thiết bị. Ngoài ra, công tác triển khai, thực hiện các dự án đầu tư nhằm đổi mới kỹ thuật công nghệ, nâng cấp các cơ sở điều hành bay cũng gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh như: việc đi lại giữa các quốc gia bị hạn chế, các chuyên gia nước ngoài không thể sang Việt Nam thực hiện Hợp đồng do đó các Nhà thầu sau khi ký hợp đồng không thể triển khai, phải tạm hoãn, xin gia hạn hợp đồng nhiều lần; nhiều công ty, Hãng sản xuất ngừng hoạt động nên một số hợp đồng đã ký mua thiết bị nhập khẩu hoặc lấy báo giá từ các nước trong vùng dịch tiếp tục gặp không ít khó khăn, thậm chí đứt đoạn nguồn cung cấp… Điều này không những trực tiếp làm chậm tiến độ đưa các trang thiết bị, công trình vào khai thác sử dụng, ảnh hưởng chất lượng cung ứng dịch vụ bảo đảm hoạt động bay mà còn gián tiếp tác động đến sự phát triển của Tổng công ty.

Từ cuối năm 2021, Chính phủ ban hành các quy định để chuyển sang “thích ứng, an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, ngành hàng không đã ghi nhận những dấu hiệu phục hồi tích cực và bắt đầu tăng trưởng. Hàng không Việt Nam được đánh giá phục hồi nhanh và có thể nói là phát triển nhanh nhất so với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Lưu lượng vận tải nội địa đã đạt mức cao hơn so với trước đại dịch COVID-19. Nhu cầu ngày càng tăng đối với giao thông hàng không cũng kéo theo những thách thức, đặc biệt trong việc xác định các lĩnh vực chiến lược quan trọng để phát triển, bao gồm cơ sở hạ tầng sân bay, hệ thống quản lý không lưu cũng như vận tải đa phương thức và trung tâm dịch vụ hậu cần tại các sân bay… để đảm bảo cơ sở hạ tầng đủ năng lực theo kịp tốc độ tăng trưởng nhanh trở lại. Chính vì vậy, trong những năm qua, VATM đã và đang tập trung nguồn lực khắc phục mọi khó khăn, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để sẵn sàng đáp ứng yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt của công tác quản lý điều hành bay cũng như sự phục hồi mạnh mẽ của vận chuyển hành không, đặc biệt đẩy mạnh công tác đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cấp các cơ sở điều hành bay, các hệ thống, trang thiết bị chuyên ngành quản lý bay; đồng thời thường tiến độ và triển khai công tác đầu tư cho các dự án trọng điểm, các dự án đầu tư mới, thay thế, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật... với phạm vi thực hiện trên toàn quốc nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay.

Phối cảnh Đài Kiểm soát không lưu Long Thành

Trong hai năm 2022-2023, VATM đã tổ chức khởi công xây dựng các công trình trọng điểm quốc gia, mang tính chiến lược ngành như: Dự án thành phần 2 “Các công trình phục vụ quản lý bay” thuộc dự án Cảng HKQT Long Thành; Dự án “Đài Kiểm soát không lưu Điện Biên”; Dự án “Trạm Radar sơ cấp, thứ cấp Cam Ranh”, “Trạm Radar sơ cấp, thứ cấp Nội Bài”… Ngày 29/9/2022, Tổng công ty chính thức khởi công dự án thành phần 2 “Các công trình phục vụ quản lý bay” thuộc dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 do Tổng công ty làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư gần 3.500 tỷ đồng. Đây là công trình có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và cả nước, bảo đảm quốc phòng an ninh, được Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm, tạo điều kiện để triển khai thực hiện.

Ngay sau khi đại dịch tạm được kiểm soát, VATM đã nhanh chóng xúc tiến, triển khai các dự án “Mạng giám sát ADS-B khu vực phía Nam”, đầu tư 11 trạm giám sát phụ thuộc phát quảng bá (ADS-B) trải dài tại các sân bay khu vực miền Trung và miền Nam. Dự án dự kiến hoàn thành trong Quí 2/2023. Sau khi dự án hoàn thành, Tổng công ty có mạng ADS-B toàn quốc, cung cấp các dữ liêụ giám sát phục vụ công tác điều hành bay. Dự án “Trạm VSAT khu vực miền Trung, miền Nam” - thay thế các hệ thống trạm vệ tinh mặt đất cỡ nhỏ (VSAT) tại các khu vực miền Trung, miền Nam hiện cũng đang được triển khai, dự kiến hoàn thiện năm 2024 - tạo cơ sở để Tổng công ty chủ động trong hạ tầng truyền dẫn. VATM cũng tiếp tục triển khai các hệ thống VHF tại Trường Sa lớn,  Song Tử Tây, Côn Đảo nhằm mở rộng vùng phủ sóng, phục vụ tốt các hoạt động bay tại khu vực Biển Đông.

Đồng thời, Tổng công ty thực hiện thay thế các hệ thống có tuổi đời khai thác lâu như hệ thống chuyển mạch thoại tại Trung tâm Kiểm soát đường dài, tiếp cận TP Hồ Chí Minh (AACC HCM), các hệ thống quan trắc khí tượng tại sân bay (AWOS) cũng như tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ từ công tác quản lý, tổ chức khai thác, kiểm tra, giám sát nhằm duy trì các hệ thống kỹ thuật hoạt động ổn định, tin cậy, luôn sẵn sàng trong mọi tình huống phục vụ tốt công tác đảm bảo hoạt động bay.

Với một đơn vị mang tính đặc thù về chuyên ngành quản lý bay, cùng với việc đổi mới các hệ thống thiết bị công nghệ hiện đại, Quản lý bay cần có một đội ngũ nhân viên với đầy đủ trình độ và năng lực để có thể tiếp thu và vận hành các hệ thống trang thiết bị hiện đại, tiên tiến. Song song với đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, Tổng công ty không ngừng đổi mới công tác đào tạo, huấn luyện thông qua việc hoàn thiện hệ thống đào tạo huấn luyện của Tổng công ty; đẩy mạnh hợp tác, liên kết với các cơ sở đào tạo trong nước và mở rộng liên kết, hợp tác với các đối tác là thành viên chính thức của tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế có uy tín để tổ chức các khóa đào tạo để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia và các lực lượng trong dây chuyền cung cấp dịch vụ có đầy đủ năng lực tiếp cận, làm chủ khoa học công nghệ tiên tiến của thế giới trong lĩnh vực bảo đảm hoạt động bay.

Việc các dự án, công trình của VATM đảm bảo chất lượng và tiến độ thực hiện, sớm đưa vào vận hành đã và đang góp phần quan trọng nâng cao chất lượng dịch vụ bảo đảm hoạt động bay của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới. VATM phấn đấu phát triển năng lực điều hành bay đáp ứng yêu cầu về chất lượng dịch vụ tin cậy, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho 100% số chuyến bay trong vùng trách nhiệm được giao; bảo đảm tới năm 2025, năng lực trên toàn hệ thống đạt 1,5 triệu lần-chuyến/năm. Chất lượng các dịch vụ bảo đảm hoạt động bay theo đúng các chuẩn mực quốc tế được Bộ Giao thông vận tải và ICAO công nhận; từng bước chủ động tiếp cận quản lý hoạt động bay tầng thấp, tăng cường năng lực quản lý điều hành bay tại các vùng biển, hải đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam.

QC