Trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Báo với trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, triển khai Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về Chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế (Cảng HKQT) Long Thành; Nghị quyết số 38/2017/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2017 của Quốc hội về việc tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án Cảng HKQT Long Thành thành Dự án thành phần (DATP); Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24 tháng 11 năm 2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi (Báo cáo NCKT) Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Cảng HKQT Long Thành (sau đây gọi là Dự án), Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Báo cáo NCKT Dự án tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 6 tháng 11 năm 2018. 

Trong quá trình triển khai, một số nội dung của Dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 53/2017/QH14. Vì vậy, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua một số nội dung thay đổi trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định của Luật Đầu tư công. 

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng báo cáo khai quát về Dự án, một số chỉ tiêu chủ yếu được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14; Tình hình thực hiện Dự án giải phóng mặt bằng; Công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Việc triển khai các dự án thành phần có cấu phần xây dựng; Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm và tổ chức lại cuộc sống của người dân thuộc Dự án; Về công tác giải ngân…

03 chỉ tiêu của Dự án đã có sự thay đổi so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng báo cáo Quốc hội về các thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14, gồm: Giảm tổng mức đầu tư Dự án; Giảm diện tích đất thu hồi; Điều chỉnh thời gian thực hiện dự án: Đến hết năm 2024; Bổ sung nội dung: Bố trí tái định cư các hộ dân do thu hồi đất để thực hiện đầu tư 02 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn. 

Về thẩm quyền điều chỉnh các nội dung thay đổi, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, trong quá trình triển khai, 03/03 chỉ tiêu của Dự án đã có sự thay đổi so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14. Trên cơ sở quy định của Luật Đầu tư công, UBND tỉnh Đồng Nai đã lập Hồ sơ điều chỉnh Báo cáo NCKT, có các Tờ trình và các văn bản giải trình điều chỉnh Dự án. Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 192/QĐ-TTg ngày 13 tháng 02 năm 2022 thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định điều chỉnh Báo cáo NCKT Dự án; Hội đồng thẩm định Nhà nước đã có báo cáo số 2663/BC-HĐTĐNN ngày 07 tháng 4 năm 2023 về việc kết quả thẩm định điều chỉnh Dự án.

Theo đó, các nội dung điều chỉnh gồm: (1) Điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư; (2) Điều chỉnh giảm diện tích thu hồi đất; (3) Bổ sung bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 02 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn không làm tăng tổng mức đầu tư, không tăng diện tích đất thu hồi của Dự án. Do đó, căn cứ quy định tại khoản 3, Điều 43 Luật Đầu tư công, các điều chỉnh này không thuộc trường hợp phải điều chỉnh chủ trương đầu tư và thẩm quyền điều chỉnh là của Thủ tướng Chính phủ. Theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH14, Điều 2 Nghị quyết số 38/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội các nội dung điều chỉnh trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Dự án. 

Nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án kéo dài thời gian bố trí vốn đến năm 2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội do làm tăng thời gian thực hiện dự án so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội phê duyệt tại khoản 3, Điều 1 Nghị quyết 53/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua để có cơ sở triển khai thực hiện các công việc tiếp theo. 

Nhiều nguyên nhân dẫn tới phải điều chỉnh kéo dài thời gian thực hiện và bố trí vốn cho Dự án.

Báo cáo với Quốc hội về lý do điều chỉnh kéo dài thời gian thực hiện, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, theo Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội thì thời gian thực hiện Dự án hoàn thành trong năm 2021. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện Dự án chưa đáp ứng yêu do trong 02 năm 2020, 2021 dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khu vực huyện Long Thành nói riêng và tỉnh Đồng Nai nói chung, nhiều lần phải thực hiện giãn cách xã hội nên việc phối hợp với người dân trong công tác đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp rất nhiều khó khăn, bị kéo dài. 

Dự án có quy mô khối lượng công việc thực hiện rất lớn, tính phức tạp do quan đến người dân, chế độ, chính sách xã hội..., đòi hỏi phải cẩn trọng, tỷ mỷ và phối hợp của nhiều ban, ngành liên quan. Nhiều hộ dân bị vướng mắc về giấy tờ đất, cần phải kéo dài thời gian xác minh và gặp nhiều khó khăn trong công tác đền bù. Đối với các dự án có cấu phần xây dựng: Ngoài các nguyên nhân nêu trên còn do giá cả vật tư, vật liệu tăng cao; nguồn cung ứng sản xuất vật tư, vật liệu bị đứt gãy; lực lượng lao động khan hiểm sau giãn cách đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Trong quá trình điều chỉnh Dự án, UBND tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị, bổ một nội dung ngoài Báo cáo NCKT đã được phê duyệt, dẫn đến phải giải trình nhiều lần với Hội đồng thẩm định nhà nước, làm kéo dài quá trình điều chỉnh Dự án, làm chậm việc báo cáo Quốc hội...

Về lý do kéo dài thời gian giải ngân vốn, Tờ trình của Chính phủ nêu rõ do số vốn chưa thực hiện trong giai đoạn đầu tư công trung hạn 2016 – 2020 và giai đoạn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 đã bị hủy nên cần được cấp có thẩm quyền kéo dài thời gian bố trí vốn để hoàn thành Dự án. Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và số vốn thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đến hết 31/12/2024 để tiếp tục thực hiện, hoàn thành Dự án và hoàn trả ngân sách địa phương số vốn đã ứng trước cho Dự án.

Sau khi được Quốc hội thông qua và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Báo cáo NCKT Dự án, UBND tỉnh Đồng Nai mới đủ điều kiện triển khai thực hiện các thủ tục giải ngân và hoàn trả ngân sách địa phương đã tạm ứng để thực hiện Dự án. Việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để tiếp tục giải ngân đối với khối lượng đã hoàn thành của các dự án thành phần đồng thời chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân còn lại của Dự án. 

Kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện Dự án và thời gian giải ngân vốn đầu tư công.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, để có cơ sở triển khai thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho Dự án, Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, thông qua: Kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024. Kéo dài thời gian giải ngân đối với số vốn thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và số vốn thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đến hết ngày 31/12/2024 để tiếp tục bố trí vốn thực hiện, hoàn thành Dự án. 

Kiến nghị đưa vào Nghị quyết Quốc hội: “Cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành và giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng (trong đó bao gồm 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2020) đến hết năm 2024”.

PV