Vụ giao đất giá rẻ ở Bình Thuận: Cựu Chủ tịch Nguyễn Ngọc Hai bị đề nghị xử phạt từ 5- 6 năm tù

Hành vi phạm tội của các bị cáo gây dư luận xấu cho xã hội

Theo đại diện VKS, các bị cáo đều là những người có chức vụ, quyền hạn công tác tại UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính tỉnh Bình Thuận; đều có quá trình rèn luyện, phấn đấu, được đào tạo bài bản, chuyên sâu, có nghiệp vụ chuyên môn vững vàng đối với từng lĩnh vực mình công tác. Đáng lẽ các bị cáo phải là những người tiên phong, đi đầu, nắm vững và tuân thủ pháp luật để tham mưu đề xuất về từng lĩnh vực chuyên môn nhằm đẩy mạnh sự phát triển kinh tế cho địa phương cũng như góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước.

Trái lại, các bị cáo đã thực hiện không đúng các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế trong lĩnh vực đất đai, áp dụng giá khởi điểm để giao đất sai quy định tại Điều 108 - Luật Đất đai dẫn đến thiệt hại cho Nhà nước trên 45 tỷ đồng. Hành vi phạm tội của các bị cáo gây dư luận xấu cho xã hội, mất niềm tin đối với nhân dân.

Việc đưa vụ án ra xét xử đối với các bị cáo thể hiện sự kiên quyết đấu tranh phòng, chống tội phạm Đảng và Nhà nước, cũng như của toàn xã hội, đặc biệt là tội phạm về kinh tế và chức vụ. Pháp luật không có vùng cấm, bất cứ ai, dù ở cương vị nào, nếu vi phạm đều bị xử lý theo quy định, qua đó để củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Đại diện VKS đã cân nhắc việc Bình Thuận là một tỉnh nghèo, do vậy việc thu hút các nhà đầu tư để phát triển kinh tế là chủ trương đúng đắn được nhân dân ủng hộ. Về thực trạng 3 lô đất 18, 19, 20 vốn là khu đất nghĩa địa có nhiều mồ mả, khi UBND tỉnh có chủ trương cho đấu giá, mặc dù đã được giải phóng mặt bằng, di dời mồ mả nhưng vẫn còn đó những dấu tích. 

Trung tâm Phát triển quỹ đất và Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá đã thông báo đấu giá 6 lần trong 3 năm (2013 - 2015) nhưng vẫn không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký tham gia đăng ký mua hồ sơ đấu giá. Việc UBND tỉnh giao chỉ tiêu cho Sở Tài nguyên và Môi trường hoàn thành công tác đấu giá quyền sử dụng đất thu ngân sách năm 2016 đạt 80 tỷ đồng, năm 2017 là 50 tỷ đồng. Đây cũng là một trong những áp lực đối với Sở Tài nguyên và Môi trường thời điểm đó. Do vậy, ngày 16/1/2017, khi Công ty Cổ phần Tân Việt Phát có đơn xin giao đất không thông qua đấu giá các bị cáo đã tham mưu đề xuất và quyết định giao đất cho doanh nghiệp không thông qua đấu giá đối với 3 lô đất 18,19,20; áp giá đất thực hiện giao đất theo Quyết định số 2423 ngày 4/10/2013 trái với quy định tại Điều 108 - Luật Đất đai, gây thiệt hại cho Nhà nước trên 45 tỷ đồng.

Công tố viên xác định, quá trình diễn ra phiên tòa, các bị cáo đều thành khẩn khai báo, phạm tội không có động cơ mục đích gì khác ngoài việc mong muốn tạo nguồn thu cho tỉnh, mong muốn đạt được chỉ tiêu thu ngân sách Nhà nước. Các bị cáo không có mục đích tư lợi cá nhân cũng như tạo mối quan hệ để có tác động từ phía doanh nghiệp. Vì vậy, đại diện Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử xem xét lưu tâm khi quyết định trách nhiệm hình sự đối với từng bị cáo.

Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Ngọc Hai bị Viện Kiểm sát xác định là giữ vai trò chính. Bị cáo Lương Văn Hải là người thực hành có vai trò thấp hơn bị cáo Nguyễn Ngọc Hai…

Đại diện VKS nêu quan điểm giải quyết vụ án và đề nghị mức án đối với các bị cáo

Đề nghị xử phạt nhiều mức án nghiêm khắc

Với nhận định và phân tích nêu trên, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Ngọc Hai bị VKSđề nghị HĐXX tuyên phạt mức án từ 5 - 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, theo quy định tại Điều 219, khoản 3 - BLHS. 

Cùng bị đề nghị phạt tù với bị cáo Nguyễn Ngọc Hai về tội danh trên có 10 bị cáo khác gồm: Lương Văn Hải (SN 1960, cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Thuận) bị đề nghị từ 4 - 5 năm tù; Ngô Hiếu Toàn (SN 1977, cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh) 30 - 36 tháng tù. Tám bị cáo thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận là: Hồ Lâm (SN 1960, cựu Giám đốc Sở), Lê Nguyễn Thanh Danh (SN 1980, cựu Phó Giám đốc Sở) đều bị đề nghị mức án từ 4 - 5 năm tù; Đặng Hoài Nhân (SN1965, cựu Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất), Nguyễn Thị Thu Phong (SN 1962, cựu Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất) cùng bị đề nghị từ 30-36 tháng tù; Nguyễn Thanh Cho (SN 1973, cựu Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai), Lê Nam Hưng (SN 1980, cựu Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai), Phạm Duy Cường (SN 1974, cựu Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Kinh tế đất, Chi cục Quản lý đất đai) đều bị đề nghị mức 24-30 tháng tù; Lê Anh Huy (SN 1977, cựu chuyên viên Phòng Kinh tế đất, Chi cục Quản lý đất đai) bị đề nghị từ 18-24 tháng tù. 

Bị cáo Nguyễn Văn Phong (SN 1967, cựu Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Thuận) bị đề nghị từ 24-30 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, theo quy định tại Điều 360, khoản 3, điểm d – BLHS.

Sau khi đại diện VKS trình bày bản luận tội và đề nghị mức án, các luật sư bào chữa và các bị cáo đã tham gia tranh tụng, đưa ra các luận điểm, luận cứ nhằm cung cấp thêm các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo.

Các bị cáo đứng nghe VKS luận tội

Công ty Tân Việt Phát xin trả toàn bộ tiền chênh lệch 45 tỷ đồng

Trước đó, trong 2 ngày xét xử, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố; các bị cáo đều thừa nhận có trách nhiệm với sai phạm giao đất công tại địa phương thời điểm năm 2017, song ở những mức độ khác nhau.

Cựu Chủ tịch Bình Thuận Nguyễn Ngọc Hai cho rằng, bị cáo này không trực tiếp định giá đất, chọn doanh nghiệp được giao đất, hay thời điểm giao đất. Toàn bộ các công việc tại UBND tỉnh, trước khi đến bàn làm việc của bị cáo đều trải qua nhiều bước đề xuất, kiểm tra, đánh giá; các phó chủ tịch cho ý kiến ký nháy gửi văn phòng, rồi mới đến Chủ tịch phê duyệt. Toàn bộ vụ án, văn bản duy nhất bị cáo này ký là quyết định giao đất, tháng 2/2017.

Khi có phản án của dân về sai phạm, bị cáo Hai cho rằng đã yêu cầu cấp dưới rà soát đánh giá lại về giá, nhưng cựu Giám đốc sở Tài chính có văn bản trả lời việc giao đất là phù hợp.

Trong khi phó Chủ tịch Nguyễn Văn Phong, (khi xảy ra vụ án là Giám đốc Sở Tài chính) phủ nhận việc được bị cáo Hai giao rà soát về giá. Theo bị cáo Phong, Chủ tịch tỉnh chỉ giao bị cáo này kiểm tra về quy trình giao đất. Do đó, riêng phần trách nhiệm này, bị cáo Phong không thừa nhận và cho rằng bị cáo Hai khai "vô lý".

Cựu Phó chủ tịch Lương Văn Hải ban đầu không nhận sai phạm, nói vợ thay mình bồi thường 500 triệu đồng là không cần thiết. Tuy nhiên ngay sau đó đã xin sửa chữa, thay đổi lời khai, thừa nhận sai phạm và tự nguyện nộp tiền khắc phục.

Các bị cáo đều bày tỏ "toà phán quyết sai đến đâu, nhận đến đó", dù không vụ lợi cá nhân gì từ việc giao đất trái luật. Cựu Chủ tịch Bình Thuận và đồng phạm đều cho rằng vị trí khu đất xấu, nhiều mồ mả, khó bán, sai phạm xuất phát từ việc nôn nóng muốn thu ngân sách, phát triển địa phương.

Công ty Tân Việt Phát, đơn vị được tỉnh giao đất giá rẻ, xin trả toàn bộ tiền chênh lệch 45 tỷ đồng, được xác định là thiệt hại vụ án. VKS xác định, sau khi trả 111 tỷ đồng, Công ty Tân Việt Phát phân 92.000 m2 này thành 500 lô đất, đã bán 475 lô. Trước giai đoạn khởi tố, Tân Việt Phát đã thu được 50% tiền bán đất này với tổng 500 tỷ đồng.

Vụ án khởi nguồn từ 2013, khi UBND tỉnh Bình Thuận chủ trương bán đấu giá 3 lô đất diện tích hơn 92.000 m2 thuộc phường Phú Hài, TP Phan Thiết, giá khởi điểm hơn 111 tỷ đồng (1,2 triệu đồng/m2) để xây nhà ở thương mại. Sau nhiều lần đấu giá không có đơn vị, cá nhân nào tham gia.

Hai năm sau, giá đất ở Bình Thuận liên tục tăng. Tháng 7/2016, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Hai ra quyết định điều chỉnh giá đất ở khu vực trên lên 1,6 triệu đồng/m2. Đầu năm 2017, Công ty Tân Việt Phát có công văn gửi UBND tỉnh xin giao khu đất này không thông qua đấu giá.

Sở Tài nguyên Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh, về việc giao chỉ tính giá khởi điểm ban đầu năm 2013 (1,2 triệu đồng/m2). Sở Tài chính đồng ý.

Tháng 2/2017, UBND tỉnh đồng ý giao đất cho Công ty Tân Việt Phát với giá năm 2013, tức 111 tỷ đồng. Doanh nghiệp sau đó nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, rồi được giao đất thực hiện dự án. Hành vi của các bị cáo đã gây thất thoát ngân sách Nhà nước hơn 45,3 tỷ đồng.

HẢI NAM