Xăng dầu liệu có giảm giá được không?

Phiên chất vấn Bộ trưởng Công Thương tập trung vào vấn đề nguồn cung, công tác điều hành giá xăng dầu, do thời gian qua giá xăng dầu tăng liên tiếp, xăng sắp chạm mốc 30.000 đồng/lít.

Liệu có găm hàng từ đầu mối

Các Đại biểu phản ánh tình trạng các cửa hàng hết xăng, găm hàng, chờ tăng giá, thiếu hụt nguồn cung ảnh hưởng đến người dân. Đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu giải pháp. Có ý kiến cho rằng, thực trạng giá bình quân một số mặt hàng thành phẩm xăng dầu thế giới dùng để tính giá cơ sở kỳ điều hành ngày 11/3 so với đầu năm nay biến động tăng 44,01-60,02% nhưng giá xăng dầu trong nước kỳ điều hành những ngày này so với đầu năm nay chỉ tăng 24,91-39,56%. Cửa hàng bán lẻ không có xăng, liệu có do găm hàng từ đầu mối, phân phối? Quá trình điều hành giá xăng dầu như vậy có gì mâu thuẫn và thiệt hại đó do ai gánh chịu?

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết vừa qua giá xăng dầu thế giới tăng đột biến vì đứt gãy nguồn cung tại một số nước có sản lượng lớn, chịu tác động từ xung đột Nga - Ukraine... Thị trường xăng dầu thế giới tăng với biên độ 40-60%. Trong bối cảnh đó, theo Bộ trưởng, thị trường nội địa lại gặp những khó khăn do đứt gãy nguồn cung ở nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn. Nhà máy này giảm công suất mà theo Bộ trưởng, là giảm một cách đột ngột, từ 100% công suất xuống có lúc chỉ 55%, cao nhất cũng chỉ lên được 80%.

Người dân đổ xô đi mua xăng dầu

Bộ đã đưa ra nhiều giải pháp để đảm bảo đủ nguồn cung trong nước. Tới giữa tháng 2, nguồn cung xăng dầu trong nước đủ đáp ứng tới hết tháng 3. Tháng 2, tổng nguồn cung trong nước có khoảng 3 triệu m3, trong đó nguồn tồn dư là khoảng 1,2 triệu m3. "Như vậy về nguồn cung tôi khẳng định không lúc nào thiếu. Về giá thì đã điều hành đúng quy định, 10 ngày 1 lần, bám sát biên độ giá thế giới. Giá chúng ta thấp hơn giá thế giới", Bộ trưởng nói.

Vừa qua cơ quan quản lý thị trường đã kiểm tra được 16.800 trên tổng hơn 17.000 cửa hàng bán lẻ. Tổng số vi phạm rất ít, chỉ có 211 trường hợp. Có rất nhiều lý do dừng trong thời gian vừa rồi, có lý do sửa chữa, báo cáo trước cơ quan chức năng, cũng có cây xăng găm hàng chờ tăng giá. Có cửa hàng dừng do thiếu nguồn cung. Số này do nhận xăng dầu từ nhà máy Nghi Sơn nhưng nhà máy dừng đột ngột thì không thể có ngay.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, qua thanh tra 16.800 cửa hàng bán lẻ thì chỉ có 211 cửa hàng đóng cửa, trong đó phần lớn đóng cửa do sự cố kỹ thuật. Còn những nơi không có hàng thì theo Bộ trưởng, chủ yếu do có nguồn hàng từ nhà máy Nghi Sơn nhưng do đơn vị này dừng đột ngột nên ảnh hưởng.

Về lo ngại găm hàng từ đầu mối, Bộ trưởng cho biết vừa qua đã tiến hành thanh tra đồng bộ 33 doanh nghiệp đầu mối. Hiện đã có kết quả bước đầu nhưng theo Bộ trưởng, vì chưa có dư liệu đầy đủ nên chưa thể báo cáo cụ thể. "Song nếu doanh nghiệp vi phạm dứt khoát sẽ xử lý theo quy định pháp luật. Cao nhất có thể rút giấy phép, đình chỉ kinh doanh", Bộ trưởng khẳng định.

Giá xăng có giảm

Các đại biểu đặt vấn đề trong thời gian tới xăng dầu có giảm giá được không. Cử tri cho rằng cơ cấu tính giá xăng dầu phức tạp, nhiều loại thuế chưa hợp lý. Vì sao xăng dầu là mặt hàng thiết yếu lại chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và việc thu thuế bảo vệ môi trường thời gian qua đã được đầu tư vào công tác bảo vệ môi trường ra sao?

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết giá xăng dầu có giảm hay không phụ thuộc vào xu hướng thế giới. Tuy nhiên,lúc giá xăng dầu tăng quá cao thì các bộ sẽ phối hợp tham mưu, điều hành tăng ở mức chấp nhận được. Công cụ là quỹ bình ổn. Quỹ bình ổn không còn thì sử dụng thuế phí. Thuế phí không còn thì hỗ trợ, an sinh. Bộ trưởng cũng cho biết giá xăng dầu Việt Nam tăng cao nhưng vẫn thấp hơn mức tăng giá thế giới do chủ yếu sử dụng linh hoạt các công cụ như quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đã trích quỹ bình ổn từ 500 đồng đến 1.500 đồng một lít xăng, dầu. Nếu không có quỹ này, chúng ta không thể có giá thấp hơn thế giới. Trong bối cảnh thực hiện cơ chế thị trường có sự quản lý Nhà nước thì việc duy trì quỹ bình ổn rất quan trọng. Tuy nhiên do quỹ này có hạn, hiện chỉ khoảng 600 tỷ đồng trong khi nhiều doanh nghiệp đã âm lớn, khi giá xăng dầu xuống thì sẽ tiếp tục trích lập.

Hiện nay quỹ bình ổn không còn nhiều, hai Bộ Công Thương và Tài chính đã đề xuất và Chính phủ có Nghị quyết đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường. Nếu chính sách này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, áp dụng từ 1/4 tới thì Bộ trưởng cho biết, giá xăng dầu sẽ giảm.

 

Phiên chất vấn ở đầu cầu Hội trường Diên Hồng - Ảnh: Qh.vn

MINH KHÔI