Vụ án Hà Văn Thắm: Xét xử phúc thẩm các nội dung kháng cáo

Bản án sơ thẩm

 Bản án sơ thẩm số 330/2017/ST-HS ngày 29/9/217 của TAND tp Hà Nội cho rằng, sự vi phạm pháp luật của Hà Văn Thắm và đồng phạm là đặc biệt nghiêm trọng, diễn ra liên tục, kéo dài trong nhiều năm. Những vi phạm đó đã vượt ra khỏi phạm vi điều chỉnh của các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động tín dụng, ngân hàng.

Toàn bộ số tiền hơn 1.576 tỷ đồng OJB chi trái quy định của Nhà nước và không thu hồi được. Việc làm trái các quy định của Nhà nước nói trên của các bị cáo còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, làm rối loạn thị trường tài chính, là nguy cơ làm tăng lạm phát; gây tổn hại nghiêm trọng đến việc thực hiện các chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia; sự an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng; xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Việc chi lãi suất vượt trần còn dẫn đến OJB không kiểm soát được nguồn vốn, kiểm soát việc thu chi; cho vay và đầu tư dàn trải dẫn đến những khoản nợ khó đòi, nợ xấu và thất thoát vốn; thua lỗ lũy kế hàng năm; mất khả năng thanh khoản, khiến NHNN phải mua lại bắt buộc.

Ngoài số tiền chi lãi suất ngoài hợp đồng cho các khách hàng là cá nhân, OJB còn chi khoản lãi suất ngoài hợp đồng cho các tổ chức kinh tế, trong đó đa số là tổ chức kinh tế có vốn của Nhà nước, nhưng thực chất là chi cho các cá nhân là lãnh đạo của những tổ chức này; điều này cũng tạo ra những nhóm lợi ích, lợi dụng tài sản chung để trục lợi cá nhân, tiếp tay cho tham nhũng…

Vì vậy, bản án sơ thẩm đã tuyên những hình phạt nghiêm khắc, Hà Văn Thắm tù chung thân, Nguyễn Xuân Sơn phạt tử hình và 50 bị cáo nguyên là cán bộ OJB chịu các mức án khác nhau.

Nội dung kháng cáo ? 

Bị cáo Hà Văn Thắm xin chấp hành bản án sơ thẩm đã tuyên về tội Vi phạm quy định cho vay và tội Cố ý làm trái theo Điều 179 và 165 BLHS. Bị cáo kháng cáo về hình phạt 20 năm tù với tội Chiếm đoạt tài sản và tội Tham ô tài sản với hành vi đồng phạm, giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn, trong đó Hà Văn Thắm bị phạt tù chung thân và Nguyễn Xuân Sơn bị phạt tử hình.

Hà Văn Thắm và Nguyễn Minh Thu khi vụ án chưa xảy ra. Ảnh VNN

Trong đơn, Hà Văn Thắm viết: “ Tôi không biết và không bàn bạc, không bao giờ đồng ý để ông Sơn chiếm đoạt và tham ô tiền mà OceanBank (OJB) thông qua ông Sơn để chuyển chi cho khách hàng gửi tiền là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Hồ sơ vụ án cũng thể hiện rõ tôi chỉ biết số tiền đưa cho PVN thông qua ông Sơn là chi chăm sóc cho PVN, không chi cho bất kỳ cá nhân nào. Bởi vậy tôi không thể đồng phạm với ông Sơn. Cáo trạng đã thể hiện rõ, tôi sở hữu 62,9% cổ phần OJB, như vậy tôi không thể giúp sức ông Sơn chiếm đoạt là tiền của OJB chi cho khách hàng”.

Bị cáo Hà Văn Thắm còn viết: “Tôi được giải thích rằng tôi bị kết án do tôi đã ra chủ trương chi tiền vượt trần lãi suất cho PVN, bởi vậy ông Sơn mới có cơ hội tham ô và chiếm đoạt. Tuy nhiên hành vi này của tôi đã bị kết án Cố ý làm trái”.

Một nội dung khác Hà Văn Thắm viết trong đơn dài 9 trang ngày 11/10/2017 là: “Cáo trạng quy kết trong số 246 tỷ đồng ông Sơn chiếm đoạt có 49 tỷ đồng của PVN ( tương đương 20% cổ phần PVN sở hữu tại OJB), số tiền còn lại là của các cổ đông khác. “Các cổ đông khác này” chủ yếu lại là tôi  (Hà Văn Thắm). Như vậy tôi không thể đồng phạm giúp sức cho ông Sơn chiếm đoạt tiền  của mình và tham ô tiền của PVN là đối tác của  mình”.

Hà Văn Thắm còn nêu: “ Tôi thường xuyên kiểm tra và xác định được số tiền PVN gửi tại OJB là đúng theo đề xuất của ông Sơn, nên tôi nghĩ rằng số tiền OJB chuyển qua ông Sơn đã đến PVN. Tại phiên tòa sơ thẩm, ông Sơn đã khai đã chuyển toàn bộ số tiền 246 tỷ đồng của OJB cho người quản lý phần kinh tế của PVN ( là ông Quỳnh) để PVN sử dụng vào việc của PVN”.

Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, bị kết án tử hình về tội Tham ô tài sản, tù chung thân về tội Lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản và 16 năm tù về tội Cố ý làm trái… kháng cáo toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm.  Nguyễn Xuân Sơn viết trong đơn kháng cáo đề ngày 2/10/2017 rằng: “Tôi không tham ô tài sản… Tôi không có chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt, tham ô, và tài sản 49 tỷ quy kết cho tôi tham ô vì đó là tài sản của PVN  là không đúng, oan sai cho tôi”.

Bị cáo diễn giải: “Bản chất của vụ án là hành vi chi lãi ngoài, vượt trần theo quy định của Nhà nước nhưng lại tách phần chi cho PVN ra khỏi tổng chi lãi vượt trần, quy buộc cho tôi tội tham ô tài sản, lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái. Một hành vi có cùng tính chất và tương tự như các hành vi cố ý làm trái của các bị cáo khác lại quy buộc cho tôi (tội tham ô) thực sự oan nghiệt cho tôi”.

Nguyễn Xuân Sơn cũng viết: “ Tại tòa tôi đã khai rõ ràng các khoản tiền đã nhận và đã chi cho các địa chỉ cụ thể, cho các tổ chức và cá nhân, và đã có cá nhân thừa nhận đã nhận tiền của tôi, cơ quan CSSĐT cũng đã khởi tố các tổ chức và cá nhân liên quan đến hành vi nhận tiền chi lãi ngoài, do vậy quy buộc tôi chiếm đoạt toàn bộ số tiền là không đúng, oan cho tôi và ảnh hưởng đến quá trình điều tra các vụ án vừa khởi tố”.

Bị cáo Nguyễn Minh Thu  (cựu Phó Tổng giám đốc, cựu Chủ tịch HĐQT) kháng cáo đề nghị xem lại nội dung bị kết án về tội Lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản và xin giảm nhẹ hình phạt.

Nhiều bị cáo nguyên là cán bộ OJB như Tạ Hoàng Phương, Trần Thị Thiên Ngân, Phan Thị Lan, Nguyễn Thị Loan, Ngô Hoàng Long, Lê Bảo Kiên, Lưu Hồng Văn, Nguyễn Quốc Trưởng… xin được miễn trách nhiệm hình sự. Trần Anh Thiết, Nguyễn Phan Trung Kiên xin miễn hình phạt.

Cổ đông của OJB kháng cáo

Có khoảng 20 cổ đông OJB gửi đơn tới TANDCC tại Hà Nội đề nghị xem xét quyền lợi. Trong đơn, các cổ đông này cho rằng, tại phiên xét xử sơ thẩm, TAND TP Hà Nội nhận định, trong tổng số tiền hơn 1.576 tỉ đồng mà Hà Văn Thắm và các đồng phạm chi lãi ngoài, có khoản tiền hơn 246 tỉ đồng chi cho Nguyễn Xuân Sơn  để chi lãi ngoài hợp đồng tiền gửi của PVN. Trong tổng số tiền hơn 246 tỉ đồng, theo tỷ lệ góp vốn chủ sở hữu (PVN góp vốn tương ứng 20% vốn điều lệ của OJB), có hơn 49 tỷ đồng là tiền của Nhà nước, do đó, tòa yêu cầu bị cáo Sơn phải bồi thường khoản tiền này cho PVN.

Các cổ đông cho rằng, tòa sơ thẩm yêu cầu ông Sơn bồi thường thiệt hại cho cổ đông Nhà nước thì các cổ đông khác cũng phải được bồi thường tương ứng với tỉ lệ vốn góp.

Công ty TNHH VNT là cổ đông sở hữu 20% vốn điều lệ của OJB kháng cáo vì lý do  việc xác định đối tượng nhận bồi thường và đối tượng bồi thường không bảo đảm tính khách quan, công bằng, xâm phạm quyền lợi của VNT. Lý lẽ của Công ty này là: “HĐXX đã xác định 20% trong số 246 tỷ đồng là của cổ đông PVN thì đương nhiên 80% còn lại của 246 tỷ là của các cổ đông cũ của OJB, đồng thời 1329 tỷ còn lại cùng phải được xác định 20% của PVN  và 80% của các cổ đông khác của OJB”… nhưng họ đã không được bồi thường như bản án sơ thẩm đã xác định cho PVN.

HĐXX sẽ lần lượt xem xét, xét xử các nội dung các bị cáo và những tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan kháng cáo.