Xét xử sơ thẩm cựu Chủ tịch Vimedimex Nguyễn Thị Loan với cáo buộc gây thiệt hại cho ngân sách hơn 135 tỉ đồng

Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thị Loan (SN 1970, cựu chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Vimedimex) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản, theo điều 218 Bộ luật Hình sự.

Bà Loan trong một sự kiện của Vimedimex năm 2017 (Ảnh: IT)

Tám bị cáo còn lại cũng bị truy tố về tội vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản gồm:

Ba người thân tín của bà Lan tại các công ty sân sau là Nguyễn Quang Hưng (phó tổng giám đốc Vimedimex), Tạ Thị Vân (Tổng giám đốc Công ty Bất động sản Bắc Từ Liêm) và Nguyễn Xuân Đức (Phó tổng giám đốc Công ty Bất động sản Mỹ Đình).

Ba bị cáo thuộc Công ty thẩm định giá và đầu tư Hà Nội VVAI là Nguyễn Thị Diệu Linh (Tổng giám đốc), Nguyễn Ngọc Thắng (Phó tổng giám đốc) và Nguyễn Đức Phương (thẩm định viên).

Hai người thuộc Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng huyện Đông Anh là bị cáo Trần Công Tuyên (cựu trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng và giải phóng mặt bằng) và chuyên viên Vương Thị Thu Thủy.

Hai cựu cán bộ Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội là Bùi Thanh Huyền (cựu chi cục phó quản lý đất đai) và Nguyễn Thị Cẩm Lê, bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Có hơn 10 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo. Để chuẩn bị cho phiên tòa, Hội đồng xét xử cũng đã triệu tập hơn 60 người (là những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người tham gia tố tụng khác) đến phiên xử.

Theo cáo trạng, quá trình định giá đất xác định giá khởi điểm làm cơ sở tổ chức đấu giá khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương (xã Tiên Dương, huyện Đông Anh), các bị can Nguyễn Diệu Linh, Nguyễn Ngọc Thắng, Nguyễn Đức Phương là thẩm định viên có chức năng, nhiệm vụ thẩm định giá theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trong quá trình định giá khu đất nói trên, các bị can đã không định giá đất khách quan mà theo đề nghị của Trần Công Tuyên và Vương Thị Thu Thủy thống nhất cố ý hạ giá trị khu đất để ban hành Chứng thư định giá đất không đúng với giá trị thực tế (gần 285 tỉ đồng tương đương 17,6 triệu đồng/m2). Việc này đã gây hậu quả làm sai lệnh giá khởi điểm đưa vào đấu giá, tạo điều kiện cho các công ty tham gia đấu giá của Nguyễn Thị Loan thông đồng dìm giá và trúng đấu giá với giá trị thấp.

VKSND cho rằng hai bị can bị truy tố bổ sung là Bùi Thanh Huyền và Nguyễn Thị Cẩm Lê đã thiếu trách nhiệm trong quá trình kiểm tra, thẩm định chứng thư thẩm định giá của Công ty tư vấn, không phát hiện các phiếu khảo sát được lập từ tháng 8-2020, trước thời điểm được bốc thăm lựa chọn là đơn vị tư vấn thẩm định giá tại thời điểm tháng 9-2020.

Hai bị can này chấp thuận các tài liệu trong Chứng thư thẩm định giá và kết quả thẩm định giá của Công ty VVAI với giá là 17,6 triệu đồng/m2, dẫn đến việc Hội đồng định giá của thành phố xác định giá khởi điểm thấp hơn nhiều giá trị thực.

Khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương đã được trả lại cho huyện Đông Anh sau khi vụ án bị khởi tố (Ảnh: IT)

Trong quá trình tham gia đấu giá khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, Tiên Dương, bị cáo Nguyễn Thị Loan dùng pháp nhân của 3 công ty đều do Loan điều hành hoạt động để tham gia đấu giá, thống nhất với các bị can khác bỏ giá các vòng với số tiền như nhau để được bốc thăm và công ty nào trúng đấu giá thì dự án vẫn thuộc của bị can Loan.

Cụ thể, tháng 11.2020, thông tin đấu giá được công khai, bà Nguyễn Thị Loan, khi ấy là Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex, tìm cách để "thâu tóm" khu đất hơn 16.000 m².

Bà Loan sử dụng 3 pháp nhân do mình nắm toàn quyền chỉ đạo để nộp hồ sơ tham gia đấu giá, gồm Công ty Bắc Từ Liêm, Công ty CP đầu tư bất động sản Thanh Trì và Công ty CP đầu tư bất động sản Mỹ Đình.

Vòng hồ sơ có 6 doanh nghiệp tham gia, 2 trong số này không đủ điều kiện, 1 xin rút giữa chừng; "cuộc chơi" chỉ còn lại 3 công ty do nữ Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex chi phối.

Đáng chú ý, với mục đích chắc chắn trúng đấu giá, trước khi cuộc đấu giá diễn ra, bà Nguyễn Thị Loan chỉ đạo cấp dưới bỏ giá theo công thức tính toán từ trước.

Theo đó, ở 3 vòng đầu, cả 3 công ty bỏ giá bằng nhau; đến vòng thứ tư, 3 công ty đồng loạt không trả giá nữa, đơn vị tổ chức buộc phải bốc thăm lựa chọn người trúng đấu giá.

Không nằm ngoài toan tính, Công ty Bắc Từ Liêm trúng đấu giá khu đất hơn 326 tỉ đồng, tương đương hơn 20,1 triệu đồng/m², sau đó đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

Cơ quan tố tụng xác định giá trị thực tế của khu đất tại thời điểm phát hành chứng thư thẩm định giá là hơn 28,5 triệu đồng/m², tương đương hơn 462 tỉ đồng. Do đó, ngân sách bị thiệt hại hơn 135 tỉ đồng.

Cáo trạng cũng xác định ông Vũ Xuân Tùng (Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở TN-MT Hà Nội) biết các đơn vị ký hợp đồng tư vấn thẩm định giá với Sở TN-MT có trích lại 35% giá trị hợp đồng cho Chi cục Quản lý đất đai. Tuy nhiên, ông Tùng đã không chấn chỉnh, ngăn chặn mà đồng ý cho cán bộ nhận số tiền trên để dùng vào mục đích chung của Chi cục.

Kết quả điều tra cho thấy không có tài liệu, chứng cứ chứng minh việc ông Vũ Xuân Tùng chỉ đạo các nhân viên yêu cầu các đơn vị tư vấn thẩm định giá phải trích lại 35%. Đồng thời, không có tài liệu, chứng cứ xác định việc ông Tùng bàn bạc thống nhất với công ty thẩm định giá và cá nhân, đơn vị khác hạ thấp giá trị lô đất trên. Do vậy, Cơ quan điều tra không có căn cứ xử lý đối với ông Tùng.

Căn cứ trên chứng thư thẩm định của Công ty VVAI và dự thảo tờ trình của Chi cục Quản lý đất đai, ông Lê Tuấn Định (khi đó là Phó Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội, nay là Chủ tịch UBND quận Đống Đa, Hà Nội) đã ký tờ trình gửi Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể của thành phố về phương án xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khu đấu giá Đông Nam, xã Tiên Dương, trong đó xác định đơn giá đất làm căn cứ xác định giá khởi điểm là 17,6 triệu đồng/m2.

Ngày 19-10-2020, căn cứ vào tờ trình này kèm theo hồ sơ do Sở TN-MT Hà Nội chuyển đến, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể thành phố tổ chức cuộc họp để thẩm định giá khởi điểm khu đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương.

Trong quá trình kiểm tra, không có căn cứ xác định ông Lê Tuấn Định được đơn vị tư vấn hay các cá nhân tham gia đấu giá nhờ tạo điều kiện hạ giá khởi điểm, không biết phiếu khảo sát của Công ty VVAI bị lập khống nên Cơ quan điều tra không có căn cứ để xử lý ông Định trong vụ án này.

Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 3 ngày.

Triệu Hồ